Η αίσθηση της όσφρησης είναι μία από τις πιο σημαντικές, παρότι συχνά την υποτιμούμε. Μας βοηθά να απολαμβάνουμε τη γεύση του φαγητού, να αντιλαμβανόμαστε κινδύνους όπως ο καπνός ή μια διαρροή αερίου, αλλά και να συνδέουμε εμπειρίες με μνήμες και συναισθήματα. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι –ιδίως μετά την COVID-19, λόγω της γήρανσης ή εξαιτίας εγκεφαλικών κακώσεων– υποφέρουν από απώλεια ή μείωση της όσφρησης.
Μέχρι σήμερα, οι διαθέσιμες θεραπείες είναι περιορισμένες και συχνά στηρίζονται σε έντονες οσμές ή φαρμακευτικές αγωγές που προκαλούν δυσφορία. Μια νέα μελέτη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Hanyang και του Πανεπιστημίου Kwangwoon στη Νότια Κορέα ανοίγει τον δρόμο για μια πρωτοποριακή και εντελώς ανώδυνη μέθοδο: τη χρήση ραδιοκυμάτων για την ενίσχυση της αίσθησης της όσφρησης.
Πώς λειτουργεί η όσφρηση
Όταν μυρίζουμε κάτι, μόρια οσμών εισέρχονται στη ρινική κοιλότητα και ενεργοποιούν υποδοχείς που στέλνουν σήματα στον οσφρητικό βολβό του εγκεφάλου. Εκεί ξεκινά η επεξεργασία του ερεθίσματος που μεταφράζεται σε αίσθηση μυρωδιάς. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ραδιοκύματα, τα οποία μπορούν να διαπεράσουν το μέτωπο, έχουν τη δυνατότητα να διεγείρουν απευθείας τα ίδια νεύρα χωρίς να χρειαστεί χημική ή χειρουργική παρέμβαση.
Η μελέτη
Στη δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό APL Bioengineering, οι επιστήμονες περιγράφουν πώς εφάρμοσαν τη μέθοδό τους. Συμμετέχοντες με υγιή αίσθηση όσφρησης κάθισαν αναπαυτικά, ενώ ένας μικρός πομπός ραδιοκυμάτων τοποθετήθηκε κοντά –χωρίς να αγγίζει– το μέτωπό τους. Για πέντε λεπτά, το σύστημα εξέπεμπε ήπια ραδιοκύματα που στόχευαν τα οσφρητικά νεύρα.
Πριν και μετά τη διαδικασία, οι ερευνητές αξιολόγησαν την ικανότητα των εθελοντών να ανιχνεύουν πολύ αδύναμες οσμές, όπως αραιωμένη αλκοόλη ή φρουτώδη αρώματα. Χρησιμοποίησαν ειδικά εργαλεία που ονομάζονται Sniffin’ Sticks, τα οποία μοιάζουν με στυλό που απελευθερώνουν συγκεκριμένες οσμές. Παράλληλα, κατέγραψαν τη νευρική δραστηριότητα των συμμετεχόντων ώστε να ελέγξουν αν υπήρχε αύξηση στην εγκεφαλική απόκριση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μία μόνο συνεδρία ήταν αρκετή για να βελτιώσει την ικανότητα όσφρησης των συμμετεχόντων για περισσότερο από μία εβδομάδα.
Ένα πρωτοποριακό εύρημα
Σύμφωνα με τον επικεφαλής ερευνητή Yonwoong Jang, αυτή είναι η πρώτη φορά που η ανθρώπινη όσφρηση βελτιώθηκε μέσω ραδιοκυμάτων χωρίς καμία φυσική επαφή ή χρήση χημικών ουσιών. Το σημαντικότερο είναι ότι η μέθοδος είναι απολύτως μη επεμβατική, ασφαλής και δεν προκαλεί πόνο, ούτε υπερθέρμανση του δέρματος.
Η μελέτη δεν περιορίζεται μόνο σε θεραπευτική προοπτική. Τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα σε επαγγελματίες που χρειάζονται ιδιαίτερα οξεία όσφρηση, όπως αρωματοποιοί, σεφ ή γευσιγνώστες καφέ, οι οποίοι στηρίζονται στην ακρίβεια της όσφρησης για την εργασία τους. Επιπλέον, η μέθοδος ίσως αποτελέσει εργαλείο για τη διατήρηση ή και την ενίσχυση της όσφρησης σε υγιή άτομα.
Επόμενα βήματα
Η παρούσα έρευνα πραγματοποιήθηκε σε άτομα με φυσιολογική όσφρηση. Το επόμενο στάδιο, όπως σημειώνουν οι επιστήμονες, είναι να δοκιμαστεί η μέθοδος σε άτομα που πάσχουν από οσφρητικές διαταραχές, όπως η ανοσμία (πλήρης απώλεια όσφρησης) ή η υποσμία (μερική απώλεια). Εάν τα αποτελέσματα είναι εξίσου θετικά, τότε θα μιλάμε για μια επαναστατική θεραπευτική προσέγγιση σε μια πάθηση που μέχρι τώρα θεωρείται δύσκολα αντιμετωπίσιμη.
Γιατί έχει σημασία
Η όσφρηση δεν είναι μόνο μια «πολυτέλεια» που συνδέεται με την απόλαυση φαγητού ή αρωμάτων. Είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια και την καθημερινότητά μας. Η απώλειά της μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ποιότητα ζωής, συναισθηματική απομόνωση, ακόμη και αυξημένο κίνδυνο ατυχημάτων. Γι’ αυτό, η ανάπτυξη νέων, ανώδυνων και αποτελεσματικών θεραπειών μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ευεξία εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.
Η καινοτόμος μέθοδος με τα ραδιοκύματα για την ενίσχυση της όσφρησης δείχνει ότι η τεχνολογία μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους στην ιατρική, πέρα από τις κλασικές φαρμακευτικές ή χειρουργικές λύσεις. Αν επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητά της σε άτομα με απώλεια όσφρησης, θα μπορούσε να αποτελέσει μια επαναστατική θεραπεία που θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε μια αίσθηση τόσο θεμελιώδη για την ανθρώπινη εμπειρία.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!