Η μισοφωνία είναι μια σχετικά άγνωστη αλλά βαθιά επιβαρυντική κατάσταση, στην οποία καθημερινοί ήχοι –όπως το μάσημα, το κλικ μιας πένας ή το τρίξιμο των νυχιών– προκαλούν έντονες αρνητικές συναισθηματικές αντιδράσεις. Για τους πάσχοντες, οι ήχοι αυτοί δεν είναι απλώς ενοχλητικοί. Μπορούν να προκαλέσουν θυμό, άγχος ή ακόμη και σωματική δυσφορία, επηρεάζοντας την εργασία, τις σχέσεις και την καθημερινότητά τους.
Παρά τις σοβαρές επιπτώσεις, η μισοφωνία δεν αναγνωρίζεται ακόμη επίσημα στο DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), το βασικό διαγνωστικό εγχειρίδιο ψυχικών διαταραχών. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί ασθενείς στερούνται πρόσβασης σε θεραπείες και υποστήριξη. Ωστόσο, μια νέα έρευνα από το Carnegie Mellon University έρχεται να ρίξει φως σε αυτή την παρεξηγημένη κατάσταση, προσφέροντας ελπίδα για μελλοντικές διαγνωστικές μεθόδους και μη επεμβατικές θεραπείες.
Η συμβολή της Laurie Heller και της ομάδας της
Η καθηγήτρια ψυχολογίας Laurie Heller, στο Auditory Lab του πανεπιστημίου, μελετά εδώ και χρόνια τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος ερμηνεύει τους ήχους. Από τους θορύβους του περιβάλλοντος έως τις πιο ανεπαίσθητες ακουστικές λεπτομέρειες, η έρευνά της εστιάζει στη σύνδεση ανάμεσα στον ήχο και στο συναίσθημα.
Η ερευνητική της πορεία πήρε νέα ώθηση όταν δέχτηκε μήνυμα από την Yuqi “Monica” Qiu, τότε προπτυχιακή φοιτήτρια Πληροφορικής, η οποία δήλωσε: «Έχω μισοφωνία και θέλω να βοηθήσω». Η προσωπική εμπειρία της Qiu, σε συνδυασμό με το ταλέντο και την επιμονή της, συνέβαλαν ώστε να γίνει πρώτη συγγραφέας σε μια πρωτοποριακή μελέτη – κάτι σπάνιο για προπτυχιακή φοιτήτρια.
Πώς μετρούνται οι αντιδράσεις στη μισοφωνία
Η ομάδα χρησιμοποίησε μια τεχνική που ονομάζεται pupillometry, καταγράφοντας τις μεταβολές στη διάμετρο της κόρης του ματιού με ειδική μη παρεμβατική κάμερα. Οι αλλαγές στην κόρη συχνά αντικατοπτρίζουν συναισθηματικές και γνωστικές αντιδράσεις, προσφέροντας έναν αντικειμενικό δείκτη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι άνθρωποι με μισοφωνία δεν απλώς «δηλώνουν» πως ενοχλούνται περισσότερο από συγκεκριμένους ήχους∙ το σώμα τους το αποκαλύπτει με σαφή τρόπο. Οι κόρες τους διαστέλλονταν ταχύτερα και περισσότερο σε σχέση με τα ουδέτερα ή ευχάριστα ηχητικά ερεθίσματα.
Ο ρόλος της οπτικής αναπλαισίωσης
Μία από τις πιο καινοτόμες πλευρές της μελέτης ήταν η διερεύνηση του κατά πόσο η οπτική πληροφορία μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που βιώνουμε έναν ήχο. Οι ερευνητές δημιούργησαν βίντεο όπου ήχοι που θεωρούνται ενοχλητικοί –όπως το μάσημα τροφής ή το «κρακ» των αρθρώσεων– συνδυάζονταν με διαφορετικές εικόνες. Για παράδειγμα, ο ήχος του τριξίματος θα μπορούσε να συνοδευτεί από την εικόνα ενός πλαστικού μπουκαλιού γεμάτου χάντρες. Το εντυπωσιακό εύρημα ήταν ότι πολλοί συμμετέχοντες χαρακτήρισαν τους ίδιους ήχους ως λιγότερο δυσάρεστους όταν τους έβλεπαν σε νέο πλαίσιο. Αυτό δείχνει ότι δεν είναι ο ίδιος ο ήχος το κύριο πρόβλημα, αλλά η ερμηνεία που δίνει ο εγκέφαλος για την πηγή του.
Προοπτικές για θεραπεία
Αν αυτά τα αποτελέσματα επιβεβαιωθούν σε μεγαλύτερες μελέτες, ανοίγει ο δρόμος για νέες, μη επεμβατικές θεραπείες που θα βασίζονται στην εκπαίδευση του εγκεφάλου να «αναπλαισιώνει» τους ήχους. Μια τέτοια προσέγγιση θα μπορούσε να προσφέρει ανακούφιση χωρίς φαρμακευτικές αγωγές ή παρεμβατικές διαδικασίες. Η Heller υπογραμμίζει ότι η επίσημη αναγνώριση της μισοφωνίας θα επιτρέψει στους πάσχοντες να έχουν πρόσβαση σε θεραπεία, ψυχολογική υποστήριξη και πρακτικές διευκολύνσεις. Μέχρι τότε, η ερευνητική κοινότητα προσπαθεί να αποδείξει τον νευροβιολογικό και συναισθηματικό της αντίκτυπο.
Γιατί έχει σημασία
Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 5% των νέων ενηλίκων στις ΗΠΑ παρουσιάζουν συμπτώματα μισοφωνίας. Η κατάσταση αυτή συχνά παρερμηνεύεται ως «ιδιοτροπία» ή υπερευαισθησία, όμως η επιστήμη δείχνει πως είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο. Η νέα μελέτη αποτελεί σημαντικό βήμα στην κατανόηση της σχέσης ανάμεσα στον ήχο, τη φυσιολογία και το συναίσθημα. Η δυνατότητα να «ξαναγράψουμε» τον τρόπο που ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται τους ήχους δεν αλλάζει μόνο το πώς βλέπουμε τη μισοφωνία, αλλά και το πώς κατανοούμε τον ρόλο της ακοής στη συναισθηματική μας ζωή.
Η έρευνα της Laurie Heller και της ομάδας της δείχνει ότι η μισοφωνία δεν είναι απλώς μια υποκειμενική ενόχληση, αλλά μια πραγματική νευροβιολογική αντίδραση. Με τεχνικές όπως η pupillometry και με μεθόδους οπτικής αναπλαισίωσης, ανοίγει ο δρόμος για νέες θεραπευτικές στρατηγικές. Η κατανόηση της μισοφωνίας δεν αφορά μόνο όσους πάσχουν∙ μας βοηθά όλους να δούμε πώς οι ήχοι που μας περιβάλλουν συνδέονται με τα πιο βαθιά συναισθήματά μας. Ίσως, στο μέλλον, η «επανανοηματοδότηση» των ήχων να αποτελέσει όχι μόνο θεραπεία για τη μισοφωνία, αλλά και εργαλείο για μια πιο ισορροπημένη ακουστική εμπειρία της καθημερινής ζωής.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!