Τοξικές σχέσεις: Γιατί ελκύουμε τοξικούς συντρόφους — και πώς να σπάσουμε τον κύκλο

Έχεις πιάσει ποτέ τον εαυτό σου να σκέφτεται: «Μα καλά, πώς γίνεται να τυχαίνω πάντα στον ίδιο τύπο ανθρώπου;» Στην αρχή γοητευτικός/ή, με πάθος, φροντίδα, ένταση… και μετά boom! Έρχεται το δράμα, η κριτική, η αστάθεια. Και τότε αναρωτιέσαι αν φταις εσύ ή απλώς έχεις… μαγνήτη για τοξικές σχέσεις. Spoiler: δεν είσαι μόνος/η.

Ο Υποσυνείδητος «Μαγνήτης»

Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, πολλές φορές πέφτουμε στους ίδιους λάθος συντρόφους λόγω ενός φαινομένου που λέγεται repetition compulsion. Τι σημαίνει αυτό; Είναι σαν να βλέπεις το ίδιο σίριαλ ξανά και ξανά, ελπίζοντας αυτή τη φορά το τέλος να είναι διαφορετικό. Το μυαλό σου, υποσυνείδητα, θέλει να «διορθώσει» παλιά τραύματα. Αλλά στην πράξη, το μόνο που καταφέρνεις είναι να ξαναζείς την ίδια ιστορία… με άλλο πρωταγωνιστή.

Στυλ Προσκόλλησης: Το Netflix της Καρδιάς

Έχεις ακούσει για τα στυλ προσκόλλησης;

• Ο αγχώδης τύπος θέλει συνεχώς επιβεβαίωση.

• Ο αποφευκτικός κρατάει απόσταση.
  Και μάντεψε: αυτοί οι δύο έλκονται μεταξύ τους όπως ο καφές με το κουλουράκι. ☕
  Στην αρχή μοιάζει γοητευτικό, αλλά στο τέλος καταλήγει με έναν να πνίγεται από άγχος και τον άλλον να τρέχει μακριά.

Το Σύνδρομο της Εξοικείωσης

Ακόμη κι αν ένας άνθρωπος δεν είναι ιδανικός, αν μας θυμίζει κάτι γνώριμο… τον προτιμάμε. Είναι το γνωστό mere exposure effect. Δηλαδή, όπως όταν ακούς ένα τραγούδι που δεν σου αρέσει στην αρχή, αλλά μετά από 15 φορές το σιγοτραγουδάς στο ντους. Έτσι και με τους συντρόφους: η οικειότητα μπορεί να γίνει πιο δυνατή από τη λογική.

Όταν το Δράμα Μοιάζει με Αγάπη

Πολλές φορές μπερδεύουμε την ένταση με το πάθος. Αν σε βομβαρδίζουν με δώρα, κομπλιμέντα και μεγάλες δηλώσεις (love bombing) και μετά εξαφανίζονται ή σε μειώνουν, αυτό δεν είναι ρομαντισμός. Είναι roller coaster χωρίς ζώνη ασφαλείας. Αυτό το μοτίβο λέγεται τραυματικός δεσμός — κι όσο πιο δυνατές είναι οι εναλλαγές, τόσο πιο δύσκολο είναι να ξεφύγεις.

Παραδείγματα από την Καθημερινότητα

• Η Μαρία λέει: «Εγώ πάντα βρίσκω άντρες που στην αρχή μοιάζουν υπερ-ρομαντικοί, και μετά γίνονται απόμακροι. Νιώθω ότι κάτι κάνω λάθος».

• Ο Γιάννης παραδέχεται: «Με τραβούν οι γυναίκες που χρειάζονται “σωτήρα”. Και στο τέλος μένω άδειος από ενέργεια».

Αυτές οι ιστορίες δεν είναι τυχαίες. Οι τοξικοί άνθρωποι συχνά μυρίζουν ποιος είναι πιο ευάλωτος ή ποιος έχει ανάγκη για επιβεβαίωση.

Πώς να Σπάσεις τον Κύκλο

Λοιπόν, υπάρχουν καλά νέα: μπορείς να απο-μαγνητιστείς!

1. Αυτογνωσία – Γράψε τα μοτίβα που επαναλαμβάνονται στις σχέσεις σου. Θα εκπλαγείς με το πόσο ξεκάθαρα φαίνονται όταν τα βάλεις στο χαρτί.

2. Αυτοσυμπόνια – Αντί να πεις «φταίω που το ξαναέκανα», πες «μαθαίνω να επιλέγω καλύτερα».

3. Οριοθέτηση – Μικρή αλλά μαγική λέξη: «Όχι». Την αξίζεις.

4. Contra-dating – Δοκίμασε να βγεις με κάποιον που δεν είναι ο “τύπος” σου. Μπορεί να είναι η πιο ευχάριστη έκπληξη.

5. Ψυχοθεραπεία – Ένας ειδικός μπορεί να σε βοηθήσει να καταλάβεις γιατί το μυαλό σου έλκεται από τοξικά μοτίβα.

6. Υγιείς Δεσμοί – Ψάξε ανθρώπους που είναι σταθεροί, ειλικρινείς και σε κάνουν να νιώθεις ασφαλής. Δεν είναι βαρετοί – είναι θησαυροί.

Το Χαρούμενο Φινάλε

Τοξικές σχέσεις δεν σημαίνουν ότι είσαι «καταδικασμένος/η». Σημαίνουν ότι ήρθε η ώρα να γράψεις νέο σενάριο. Και, πίστεψέ με, η πραγματική αγάπη δεν έχει δράματα, τεστ, και αμφιβολίες. Έχει ηρεμία, εμπιστοσύνη και το αίσθημα ότι μπορείς να είσαι ο εαυτός σου χωρίς φόβο. Οπότε την επόμενη φορά που θα σκεφτείς: «Γιατί τραβάω μόνο τοξικούς;»… θυμήσου ότι μπορείς να αλλάξεις τη ροή. Ο μαγνήτης είναι στο χέρι σου.