Στέρηση νικοτίνης: Τι να περιμένετε όταν κόβετε το κάπνισμα

Η απόφαση να σταματήσει κανείς το κάπνισμα είναι ένα από τα σημαντικότερα βήματα για την υγεία του. Ωστόσο, η διαδικασία συχνά συνοδεύεται από συμπτώματα που προκαλεί η στέρηση νικοτίνης, τα οποία μπορεί να κάνουν την πορεία πιο δύσκολη. Από έντονες λιγούρες μέχρι μυϊκούς πόνους και συναισθηματικές μεταπτώσεις, τα σημάδια αυτά είναι φυσιολογικά και προσωρινά. Με σωστή ενημέρωση και υποστήριξη, είναι απολύτως εφικτό να ξεπεραστούν.

Τι είναι η στέρηση νικοτίνης;

Η νικοτίνη είναι μια ουσία που επηρεάζει τον εγκέφαλο, διεγείροντας την παραγωγή ντοπαμίνης – της ορμόνης που σχετίζεται με την ευχαρίστηση. Όταν διακόπτεται η πρόσληψή της, το σώμα αντιδρά, εμφανίζοντας σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα στέρησης. Αυτά μπορεί να ξεκινήσουν μέσα σε λίγες ώρες από το τελευταίο τσιγάρο και κορυφώνονται συνήθως τις πρώτες μέρες.

Συχνότερα συμπτώματα στέρησης

1. Έντονες λιγούρες για τσιγάρο

Οι επιθυμίες για κάπνισμα είναι το πιο συχνό και επίμονο σύμπτωμα. Προκαλούνται από την έλλειψη νικοτίνης στον εγκέφαλο. Συνήθως διαρκούν 5-10 λεπτά, αλλά μπορεί να είναι πολύ έντονες.
Τι βοηθάει: Μάσημα τσίχλας νικοτίνης, βαθιές αναπνοές ή μια γρήγορη βόλτα.

2. «Γρίπη του καπνιστή»

Πολλοί βιώνουν πυρετάκι, καταρροή, βήχα και γενική κακουχία. Πρόκειται για την αντίδραση του ανοσοποιητικού σε μια ξαφνική αλλαγή.
Τι βοηθάει: Ξεκούραση, υγρά και απλά παυσίπονα. Το φαινόμενο διαρκεί λίγες μέρες.

3. Αύξηση βάρους

Η νικοτίνη επηρεάζει τα επίπεδα σακχάρου και μειώνει την όρεξη. Μετά τη διακοπή, πολλοί νιώθουν μεγαλύτερη πείνα και καταφεύγουν σε γλυκά ή σνακ.
Τι βοηθάει: Σωματική άσκηση, υγιεινά σνακ όπως φρούτα και λαχανικά.

4. Διαταραχές ύπνου

Η έλλειψη νικοτίνης μπορεί να επηρεάσει τον κύκλο ύπνου, προκαλώντας αϋπνία ή υπνηλία.
Τι βοηθάει: Σταθερό ωράριο ύπνου, αποφυγή καφεΐνης το απόγευμα και χαλαρωτικές συνήθειες πριν τον ύπνο.

5. Επίμονος βήχας

Αν και ενοχλητικός, ο βήχας είναι σημάδι ότι οι πνεύμονες καθαρίζουν. Τα βλεφαρίδια (cilia) στους αεραγωγούς ξαναρχίζουν να λειτουργούν, απομακρύνοντας τις τοξίνες.
Τι βοηθάει: Καλή ενυδάτωση, μέλι ή παστίλιες για τον λαιμό.

6. Αλλαγές στη διάθεση

Η στέρηση προκαλεί ευερεθιστότητα, άγχος και δυσκολία συγκέντρωσης. Αυτά σχετίζονται με την προσωρινή ανισορροπία στο νευρικό και ορμονικό σύστημα.
Τι βοηθάει: Σωματική δραστηριότητα, τεχνικές χαλάρωσης, συζήτηση με φίλους ή ειδικό.

7. Δυσκοιλιότητα

Η νικοτίνη επηρεάζει το έντερο, γι’ αυτό η διακοπή μπορεί να προκαλέσει αργή πέψη.
Τι βοηθάει: Πολλά υγρά, φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης).

Γιατί συμβαίνουν αυτά τα συμπτώματα;

Ο οργανισμός έχει μάθει να λειτουργεί με τη νικοτίνη. Όταν αυτή λείψει:

• μειώνεται η ντοπαμίνη → λιγούρες και άγχος

• επηρεάζονται οι νευροδιαβιβαστές → διαταραχές ύπνου και διάθεσης

• το ανοσοποιητικό «αντιδρά» → συμπτώματα σαν γρίπη

• αλλάζουν οι ορμονικές ισορροπίες → πείνα και μεταβολικές διαταραχές

Με λίγα λόγια, η στέρηση είναι το σημάδι ότι το σώμα αποτοξινώνεται.

Πώς να προετοιμαστείτε

• Θέστε ημερομηνία διακοπής και μοιραστείτε την με κοντινά σας πρόσωπα.

• Χρησιμοποιήστε υποκατάστατα νικοτίνης (τσιχλες, αυτοκόλλητα, σπρέι) για να μειώσετε τα έντονα συμπτώματα.

• Αναπτύξτε νέες συνήθειες: περπάτημα αντί για τσιγάρο, νερό αντί για καφέ με τσιγάρο.

• Ζητήστε υποστήριξη: από γιατρό, σύμβουλο ή ομάδα διακοπής καπνίσματος.

Το πιο σημαντικό: Τα συμπτώματα είναι προσωρινά

Όσο δύσκολο κι αν φαίνεται, τα συμπτώματα στέρησης δεν κρατούν για πάντα. Οι περισσότερες έντονες αντιδράσεις υποχωρούν μέσα σε 2-4 εβδομάδες. Σταδιακά, η ενέργεια, η αναπνοή και η διάθεση βελτιώνονται σημαντικά. Η διακοπή του καπνίσματος είναι μια πρόκληση, αλλά και μια επένδυση ζωής. Κάθε μέρα χωρίς τσιγάρο είναι ένα βήμα πιο κοντά σε καλύτερη υγεία, περισσότερη ελευθερία και ποιότητα ζωής.

Η στέρηση νικοτίνης είναι μια φυσιολογική διαδικασία που δείχνει ότι το σώμα αναρρώνει. Με σωστή ενημέρωση, προετοιμασία και επιμονή, κάθε καπνιστής μπορεί να ξεπεράσει τα προσωρινά εμπόδια και να απολαύσει τα μόνιμα οφέλη μιας ζωής χωρίς τσιγάρο.