Η εικόνα ενός παιδιού που λέει «Δεν θέλω να πάω σχολείο» είναι συχνά γνώριμη στους γονείς και τους φροντιστές. Όταν όμως αυτή η άρνηση επαναλαμβάνεται, μπορεί να αποτελεί ένδειξη σχολικής αποφυγής ή «school refusal», που συνδέεται με συναισθηματική δυσφορία. Μια πρόσφατη έρευνα που διεξήγαγε η Ipsos για λογαριασμό του Kids Mental Health Foundation, που ιδρύθηκε από το Nationwide Children’s Hospital, αποκαλύπτει ότι σχεδόν το ένα τρίτο των γονέων (30%) των οποίων το παιδί έχασε μαθήματα λόγω άγχους ή φόβου το προηγούμενο έτος ανέφερε ότι το παιδί έχασε πάνω από μία εβδομάδα σχολείου.
Η έρευνα, που περιλάμβανε περισσότερους από 1.000 γονείς στις Ηνωμένες Πολιτείες, δείχνει επίσης ότι περίπου δύο στους πέντε μαθητές που απουσίασαν (42%) ανέφεραν ότι δεν αισθάνονταν καλά σωματικά για να παρακολουθήσουν το σχολείο, ενώ ένας στους πέντε (20%) δήλωσε ότι ήταν πολύ κουρασμένοι. Όπως επισημαίνει η Kelley McChristy, μητέρα δύο παιδιών στην Κολούμπους του Οχάιο, «είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε ότι πολλά σωματικά συμπτώματα που εμφανίζονται στα παιδιά συνδέονται πραγματικά με την ψυχική τους υγεία. Όταν ένα παιδί λέει “Νιώθω άρρωστος/η”, και δεν βρίσκεις λόγο για αυτό, μπορεί να σχετίζεται με το άγχος».
Σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH), έως και το 28% των παιδιών αντιμετωπίζει σχολική αποφυγή, κυρίως ηλικίας 10–13 ετών και κατά τις μεταβάσεις σε νέα σχολεία. Όπως αναφέρει η Ariana Hoet, εκτελεστική κλινική διευθύντρια του Kids Mental Health Foundation και παιδοψυχολόγος στο Nationwide Children’s, «Η σχολική αποφυγή μπορεί να συμβαίνει για πολλούς λόγους. Τα παιδιά μπορεί να έχουν κοινωνικές ανησυχίες, όπως τον εκφοβισμό ή την αίσθηση ότι δεν ταιριάζουν. Μπορεί να ανησυχούν για εξετάσεις ή για το να μιλήσουν μπροστά στην τάξη».
Επιπλέον, μερικές φορές τα παιδιά αποφεύγουν το σχολείο λόγω αδιάγνωστων μαθησιακών δυσκολιών, που κάνουν το σχολείο στρεσογόνο για αυτά. Το Kids Mental Health Foundation προσφέρει δωρεάν, επιστημονικά τεκμηριωμένους πόρους για να βοηθήσει τους γονείς και φροντιστές να αναγνωρίσουν τα σημάδια σχολικής αποφυγής και να τους δώσει τα εργαλεία για να την αντιμετωπίσουν. Η Dr. Hoet τονίζει τη σημασία της συζήτησης με τα παιδιά για τους λόγους που δεν θέλουν να πάνε σχολείο, ώστε να μπορούν να διαχειριστούν τα έντονα συναισθήματά τους.
«Το βλέπω αυτό καθημερινά στην κλινική μου πρακτική. Τα παιδιά αισθάνονται άγχος. Δεν θέλουν να πάνε. Είναι σε δυσφορία. Και ως γονείς, θέλουμε να τα προστατεύσουμε. Δεν θέλουμε τα παιδιά μας να υποφέρουν, και έτσι αποφασίζουμε να τα κρατήσουμε σπίτι», εξηγεί η Dr. Hoet. «Το πρόβλημα είναι ότι όσο αποφεύγουμε αυτά που μας αγχώνουν, το άγχος μεγαλώνει. Ένας γονέας μπορεί να πιστεύει ότι κάνει το σωστό δίνοντας “μια μέρα ψυχικής υγείας”, αλλά στην πραγματικότητα η αποφυγή ενισχύει το άγχος».
Η McChristy επισημαίνει ότι η γνώση των διαθέσιμων πόρων είναι καθοριστική ώστε οι γονείς να μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους προληπτικά: «Η πρώτη μου συμβουλή είναι να γνωρίζετε τους πόρους και να ενεργείτε προληπτικά αντί αντιδραστικά. Εγώ ήμουν περισσότερο αντιδραστική και αν μπορούσα να γυρίσω πίσω, θα άλλαζα αυτήν την προσέγγιση».
Σε περιπτώσεις που η αποφυγή σχολείου επιδεινώνεται και το παιδί αρνείται να φύγει από το σπίτι για πολλές ημέρες, η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει. Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) μπορεί να μειώσει το άγχος και να αυξήσει τη συμμετοχή στο σχολείο. Η θεραπεία διδάσκει στο παιδί ότι μπορεί να αντιμετωπίσει καταστάσεις που του προκαλούν άγχος και ότι η έκθεση σε αυτές σταδιακά ενισχύει την αυτοπεποίθησή του.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά από την Ipsos στις ΗΠΑ μεταξύ 11 και 14 Ιουλίου 2025, σε 1.015 γονείς παιδιών κάτω των 18 ετών. Το δείγμα είναι αντιπροσωπευτικό σε εθνικό επίπεδο, με περιθώριο σφάλματος ±3,2% στο 95% επίπεδο εμπιστοσύνης. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η σχολική αποφυγή αποτελεί ένα συχνό, αλλά συχνά παραμελημένο ζήτημα, το οποίο απαιτεί ενημέρωση, κατανόηση και προσεκτική υποστήριξη από γονείς, εκπαιδευτικούς και ειδικούς ψυχικής υγείας.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!