Οστεοαρθρίτιδα γόνατος: Καθοριστικές οι μικρές αλλαγές στην τεχνική βαδίσματος

Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος είναι μία εκφυλιστική νόσος κατά την οποία η προστατευτική «μαξιλαρωτή» επίστρωση χόνδρου μέσα στην άρθρωση φθείρεται σταδιακά, προκαλώντας πόνο, δυσκαμψία και περιορισμό κίνησης. Παρά το γεγονός ότι είναι ανίατη, νέα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι απλές, στοχευμένες αλλαγές στον τρόπο που περπατάμε μπορεί να μειώσουν τα συμπτώματα και να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου στο γόνατο.

Η μελέτη και οι πρωτοποριακές παρατηρήσεις

Ερευνητές από το NYU Langone Health, το Πανεπιστήμιο της Γιούτα και το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ διερεύνησαν εάν η αλλαγή της θέσης του ποδιού κατά τη βάδιση μπορεί να μειώσει την υπερφόρτιση – δηλαδή την πίεση που δέχεται η άρθρωση του γόνατος κατά την κίνηση – και να προσφέρει ανακούφιση. Η μελέτη περιλάμβανε 68 άνδρες και γυναίκες με ήπια έως μέτρια οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε αναλυτική αξιολόγηση βάδισης σε ειδικό εργαστήριο, ενώ χρησιμοποιήθηκαν προηγμένες απεικονιστικές τεχνικές μαγνητικής τομογραφίας (MRI) για να μετρηθεί η κατάσταση του χόνδρου πριν και μετά την παρέμβαση.

Προσαρμογή της γωνίας του ποδιού

Η ομάδα δημιούργησε υπολογιστικά μοντέλα τεσσάρων διαφορετικών θέσεων ποδιού: εσωτερική ή εξωτερική στροφή κατά 5° και 10°. Για κάθε συμμετέχοντα, υπολογίστηκε ποια θέση μείωνε περισσότερο την πίεση στην έσω πλευρά του γόνατος, εκεί όπου συνήθως εκδηλώνεται η φθορά. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες:

• Η πρώτη ομάδα εκπαιδεύτηκε, σε έξι συνεδρίες, να περπατά με την «ιδανική» για εκείνους γωνία ποδιού.

• Η δεύτερη ομάδα συνέχισε να περπατά με τον φυσικό της τρόπο, χωρίς αλλαγές.

Τα αποτελέσματα

Μετά από έναν χρόνο, οι ασθενείς που άλλαξαν την τεχνική βάδισης εμφάνισαν:

• Μείωση της μέγιστης φόρτισης στο γόνατο κατά 4%

• Μείωση του πόνου κατά 2,5 μονάδες σε κλίμακα 0-10 (ισοδύναμο με την ανακούφιση από κοινά παυσίπονα)

• Πιο αργή εκφύλιση του χόνδρου στην έσω πλευρά του γόνατος

Αντίθετα, στην ομάδα που δεν τροποποίησε τη βάδιση, η φόρτιση αυξήθηκε κατά πάνω από 3%, ενώ η μείωση του πόνου ήταν μόλις λίγο πάνω από μία μονάδα.

Γιατί έχει σημασία

Η επικεφαλής συγγραφέας, Valentina Mazzoli, Ph.D., υπογραμμίζει ότι η τεχνική αυτή μπορεί να αποτελέσει μη επεμβατική, χαμηλού κόστους και εξατομικευμένη θεραπεία. Στόχος είναι να μειωθεί η φθορά και να καθυστερήσει η ανάγκη για χειρουργική αντικατάσταση γόνατος. Όπως σημειώνει, όσο νωρίτερα υποβληθεί κάποιος σε αρθροπλαστική, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα να χρειαστεί μελλοντικά και δεύτερη επέμβαση. Επιπλέον, σε αντίθεση με τα φάρμακα, αυτή η προσέγγιση δεν έχει παρενέργειες, ενώ αντιμετωπίζει μία από τις βασικές αιτίες της νόσου: την υπερφόρτιση της άρθρωσης.

Ιστορικό και καινοτομία

Παλαιότερες έρευνες για την τροποποίηση της βάδισης είχαν δώσει αντικρουόμενα αποτελέσματα. Συχνά, οι μελέτες εκπαίδευαν όλους τους συμμετέχοντες στην ίδια θέση ποδιού, χωρίς εξατομίκευση, ή είχαν πολύ μικρή διάρκεια παρακολούθησης. Η νέα μελέτη είναι η πρώτη που δείχνει πως η εξατομίκευση της γωνίας ποδιού για κάθε ασθενή όχι μόνο μειώνει τον πόνο, αλλά μπορεί να περιορίσει και τη μακροπρόθεσμη φθορά του χόνδρου.

Ο ρόλος της τεχνολογίας

Η εφαρμογή της μεθόδου απαιτεί ακριβή μέτρηση του τρόπου βάδισης. Αν και η τρέχουσα μελέτη χρησιμοποίησε εξειδικευμένο εργαστήριο, η τεχνητή νοημοσύνη ανοίγει τον δρόμο για απλούστερη και ευρύτερη εφαρμογή. Υπάρχουν πλέον λογισμικά που μπορούν να υπολογίσουν τη φόρτιση της άρθρωσης χρησιμοποιώντας μόνο βίντεο από smartphone, επιτρέποντας στους γιατρούς να κάνουν ανάλυση βάδισης ακόμη και στο ιατρείο. Οι ερευνητές σχεδιάζουν να εξετάσουν εάν αυτές οι τεχνολογίες μπορούν να αναγνωρίσουν με ακρίβεια την ιδανική γωνία ποδιού για κάθε ασθενή. Επιπλέον, σκοπεύουν να επεκτείνουν τη μελέτη και σε άτομα με παχυσαρκία, που συχνά αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη καταπόνηση στα γόνατα.

Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος αποτελεί μία από τις πιο συχνές αιτίες αναπηρίας παγκοσμίως, επηρεάζοντας περίπου 1 στους 7 Αμερικανούς, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC). Μέχρι σήμερα, η αντιμετώπιση βασίζεται σε παυσίπονα, φυσικοθεραπεία και, σε προχωρημένα στάδια, χειρουργική επέμβαση. Η νέα αυτή προσέγγιση, που στηρίζεται σε μικρές αλλά στοχευμένες αλλαγές στην τεχνική βάδισης, δείχνει ότι μπορεί να προσφέρει σημαντική ανακούφιση, να περιορίσει τη φθορά και να καθυστερήσει την ανάγκη για χειρουργείο.

Όπως τόνισε η Mazzoli, «τα αποτελέσματά μας ενισχύουν την ιδέα ότι η εξατομικευμένη προσαρμογή της βάδισης μπορεί να αποτελέσει ένα απλό, οικονομικό και ασφαλές εργαλείο για την αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας στα πρώιμα στάδια». Μελλοντικές έρευνες θα επιβεβαιώσουν αν αυτή η μέθοδος μπορεί να καθιερωθεί ως βασικό κομμάτι της πρόληψης και θεραπείας, προσφέροντας στους ασθενείς καλύτερη ποιότητα ζωής και λιγότερο πόνο – απλώς αλλάζοντας… τον τρόπο που περπατούν.