Αλλαντίαση: Μια σπάνια αλλά σοβαρή ασθένεια με κίνδυνο θανάτου

Η αλλαντίαση είναι μια σπάνια αλλά εξαιρετικά σοβαρή νόσος που μπορεί να αποβεί μοιραία σε ακραίες περιπτώσεις. Πρόσφατα, δύο ξεχωριστά κρούσματα δηλητηρίασης από αλλαντική τοξίνη απασχολούν την Ιταλία, προκαλώντας ανησυχία για τη δημόσια υγεία. Στην Καλαβρία, η πιο σοβαρή εστία της επιδημίας έχει οδηγήσει σε δύο θανάτους και δώδεκα νοσηλείες, ενώ παράλληλα άλλες περιπτώσεις έχουν αναφερθεί στη Σαρδηνία. Όλες οι περιπτώσεις συνδέονται με κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων, τόσο βιομηχανικών όσο και σπιτικών κονσερβών.

Τι είναι η Αλλαντίαση και πώς προκαλείται;

Η αλλαντίαση είναι μια νευροτοξική ασθένεια που προκαλείται από την τοξίνη του βακτηρίου Clostridium botulinum. Αυτή η τοξίνη μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, όπως παράλυση των μυών, αναπνευστική ανεπάρκεια και ακόμη και θάνατο. Η ασθένεια συνήθως μεταδίδεται μέσω της κατανάλωσης τροφίμων που έχουν μολυνθεί και δεν έχουν διατηρηθεί σωστά, ιδιαίτερα σπιτικών κονσερβών που δεν έχουν υποστεί επαρκή αποστείρωση ή ζύμωση.

Στη Σαρδηνία, για παράδειγμα, η επιδημία έχει συνδεθεί με κατανάλωση μολυσμένης βιομηχανικής σάλτσας. Στην Καλαβρία, η επιδημία ξεκίνησε στις αρχές Αυγούστου (3-5/8) στην περιοχή Διαμάντε του νομού Κοζέντσα, όταν 18 άτομα κατανάλωσαν σάντουιτς με λουκάνικο και φύλλα γογγύλιου από έναν πωλητή δρόμου. Δύο από αυτά τα άτομα έχασαν τη ζωή τους.

Έρευνες και Εξελίξεις

Ο εισαγγελέας της Πάολα έχει ξεκινήσει έρευνα για εννέα ύποπτους, ανάμεσά τους ο πωλητής, τρεις διευθυντές εταιρειών που παρήγαγαν τα μολυσμένα τρόφιμα, καθώς και πέντε γιατρούς από δύο υγειονομικές μονάδες της περιοχής. Τα αδικήματα περιλαμβάνουν ανθρωποκτονία εξ αμελείας και διακίνηση επιβλαβών τροφίμων. Οι έρευνες συνεχίζονται, με προγραμματισμένες νεκροψίες, ενώ το φορτηγό που διένειμε τα τρόφιμα έχει κατασχεθεί για έλεγχο.

Από τους 14 νοσηλευόμενους ασθενείς, οι περισσότεροι βρίσκονται σε σταθερή κατάσταση, με έξι να νοσηλεύονται σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Ένας από αυτούς έχει ήδη αφαιρεθεί από τον αναπνευστήρα και αναπνέει μόνος του. Τρία παιδιά νοσηλεύονται σε παιδιατρική μονάδα και πέντε σε άλλες κλινικές. Τα νοσοκομεία έχουν λάβει αρκετές δόσεις αντίδοτου της τοξίνης της αλλαντίασης, το οποίο είναι κρίσιμο για την έγκαιρη και αποτελεσματική θεραπεία. Ο δήμαρχος του Διαμάντε, Ακίλε Ορντίνε, χαρακτήρισε τα κρούσματα «περιορισμένα και ελεγχόμενα».

Κίνδυνοι από Ακατάλληλη Κονσερβοποίηση

Σύμφωνα με το Ιταλικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, μεταξύ 2001 και 2020 καταγράφηκαν 452 περιστατικά αλλαντίασης στη χώρα, με μέσο ποσοστό θνησιμότητας 3,1%. Η πλειονότητα (91%) των περιπτώσεων ήταν τροφιμογενείς, συνδεδεμένες κυρίως με την κατανάλωση σπιτικών κονσερβών. Το 2023, η Ιταλία κατέγραψε 36 κρούσματα, τον υψηλότερο αριθμό στην Ευρώπη, ακολουθούμενη από τη Γαλλία (15), τη Ρουμανία και την Ισπανία (14 η κάθε μία) και τη Γερμανία (16). Η μακρόχρονη παράδοση της κονσερβοποίησης, ιδιαίτερα στις νότιες περιοχές της Ιταλίας, αποτελεί βασική αιτία για την υψηλή αυτή επίπτωση.

Η κακή διαχείριση της συντήρησης τροφίμων στο σπίτι μπορεί να ευνοήσει την ανάπτυξη του βακτηρίου Clostridium botulinum. Όπως επισημαίνει ο Carlo Alessandro Locatelli, διευθυντής του Κέντρου Ελέγχου Δηλητηριάσεων στην Πάβια, «Δεν υπάρχει λόγος πανικού, αλλά η πρόληψη είναι απαραίτητη, ειδικά στην παρασκευή σπιτικών κονσερβών». Η τοξίνη της αλλαντίασης είναι αόρατη και συχνά δεν αλλάζει τη γεύση του φαγητού, γι’ αυτό και ο κίνδυνος μπορεί να περάσει απαρατήρητος. Το αντίδοτο έχει αποτελεσματικότητα μόνο στα πρώτα στάδια, όταν η τοξίνη κυκλοφορεί ακόμη στο αίμα.

Συμπτώματα και Πρόληψη

Τα συμπτώματα εμφανίζονται από 6 ώρες έως 7 ημέρες μετά την κατανάλωση του μολυσμένου τροφίμου και περιλαμβάνουν διπλή όραση, διαστολή των μαθητών, πτώση βλεφάρων, δυσκολία στην ομιλία και στην κατάποση, ξηροστομία και δυσκοιλιότητα. Σε σοβαρές περιπτώσεις, προκαλείται αναπνευστική δυσχέρεια που απαιτεί διασωλήνωση.

Οι ιταλικές υγειονομικές αρχές συστήνουν να αποστειρώνονται σχολαστικά τα δοχεία και τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για κονσερβοποίηση, να τηρούνται ασφαλείς μέθοδοι αποθήκευσης και να αποφεύγεται η χορήγηση μελιού ή σπιτικών κονσερβών σε βρέφη κάτω του ενός έτους. Σε περίπτωση υποψίας δηλητηρίασης, είναι κρίσιμο να ζητηθεί άμεσα ιατρική βοήθεια ή να επικοινωνήσετε με το Κέντρο Ελέγχου Δηλητηριάσεων της Πάβια.

Τελικές Σκέψεις

Οι αρχές παρακολουθούν στενά τους ασθενείς και έχουν ήδη προμηθεύσει τα νοσοκομεία με αντίδοτο αλλαντικής τοξίνης. Η πρόληψη και η ενημέρωση παραμένουν τα πιο σημαντικά όπλα κατά της αλλαντίασης, μιας σπάνιας αλλά δυνητικά θανατηφόρας νόσου που απαιτεί προσοχή ιδιαίτερα στη διαχείριση και συντήρηση των τροφίμων. Η σωστή πληροφόρηση και η τήρηση κανόνων υγιεινής μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο και να προστατεύσουν τη ζωή μας.