26.7 C
Athens
Σάββατο, 2 Αυγούστου, 2025

Φύση: Αντίδοτο στο στρες των πόλεων

Καθώς οι πόλεις επεκτείνονται και ο αστικός τρόπος ζωής γίνεται ο κανόνας για το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, αυξάνεται και η ανάγκη να βρούμε λύσεις στα ψυχολογικά προβλήματα που συνδέονται με την καθημερινότητα στις πόλεις. Νέα μελέτη από τα Πανεπιστήμια του Λέιντεν και του Στάνφορντ έρχεται να προσφέρει ελπίδα και κατευθυντήριες γραμμές: η επαφή με τη φύση και το φυσικό περιβάλλον, ακόμα και για λίγα λεπτά, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ψυχική υγεία.

fysi

Πράσινες ανάσες στην αστική ζούγκλα

Σύμφωνα με τις προβλέψεις, έως το 2050 περίπου το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει σε πόλεις. Οι συνέπειες αυτής της μετάβασης ήδη είναι ορατές: άγχος, κατάθλιψη, μειωμένη ψυχική ευεξία. Όμως, όπως δείχνει η νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Cities, η λύση μπορεί να βρίσκεται πιο κοντά – και πιο απλά – απ’ όσο νομίζουμε.

Οι ερευνητές του Natural Capital Project (NatCap) του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και του Πανεπιστημίου του Λέιντεν ανέλυσαν δεδομένα από 78 επιτόπιες μελέτες με σχεδόν 5.900 συμμετέχοντες. Οι μελέτες περιλάμβαναν τυχαιοποιημένες δοκιμές και παρεμβάσεις πριν και μετά από επαφή με το φυσικό περιβάλλον. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: κάθε μορφή επαφής με τη φύση είχε θετική επίδραση στην ψυχική υγεία, με τα αστικά δάση να ξεχωρίζουν για την ικανότητά τους να μειώνουν τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης.

Φύση: Οφέλη για όλες τις ηλικίες – ιδιαίτερα τους νέους

Η μελέτη έδειξε ότι οι νέοι ενήλικες επωφελούνται ιδιαίτερα, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς πολλές ψυχικές διαταραχές ξεκινούν πριν την ηλικία των 25 ετών. Αξιοσημείωτο είναι ότι η απλή παραμονή ή ξεκούραση σε έναν πράσινο χώρο – ακόμα και χωρίς σωματική δραστηριότητα – είχε μεγαλύτερη επίδραση στη μείωση αρνητικών συναισθημάτων, σε σύγκριση με πιο ενεργητικές δραστηριότητες. Παρ’ όλα αυτά, και οι δύο τύποι δραστηριοτήτων ενίσχυσαν θετικά συναισθήματα όπως η ενέργεια και η εγρήγορση.

Ο Roy Remme, ερευνητής από το Πανεπιστήμιο Λέιντεν, εξηγεί: «Ακόμα και λιγότερο από 15 λεπτά επαφής με τη φύση μπορούν να προσφέρουν σημαντικά οφέλη. Και όσο περισσότερο διαρκεί η επαφή – για παράδειγμα πάνω από 45 λεπτά – τόσο μεγαλύτερη είναι η μείωση του στρες και η ενίσχυση της ζωτικότητας.»

Έξυπνες παρεμβάσεις με χαμηλό κόστος

Οι ερευνητές προτείνουν τόσο τη διατήρηση μεγάλων πάρκων και δασών μέσα στις πόλεις, όσο και την ενίσχυση μικρότερων πρωτοβουλιών, όπως:

  • δημιουργία μικρών πάρκων τσέπης (pocket parks)

  • φύτευση δέντρων στους δρόμους

  • ενίσχυση της οπτικής επαφής με τη φύση από σπίτια και γραφεία

  • ανάπτυξη προγραμμάτων γειτονιάς, όπως καθοδηγούμενοι διαλογισμοί σε πάρκα

fysi

Αυτές οι παρεμβάσεις δεν είναι μόνο φθηνές και εύκολες στην υλοποίηση, αλλά προσφέρουν και επιπλέον οφέλη, όπως η μείωση της θερμοκρασίας και η βελτίωση της ποιότητας του αέρα.

Η φύση μάς θυμίζει να κοιτάξουμε γύρω μας

Ο Yingjie Li, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο NatCap και βασικός συγγραφέας της μελέτης, δηλώνει ότι η ίδια η ενασχόληση με αυτό το αντικείμενο άλλαξε τον τρόπο ζωής του.
«Περπατάω περισσότερο για να πάω στο γραφείο και παρατηρώ πουλιά και φυτά στον δρόμο μου. Κοινοποιώ αυτές τις εμπειρίες με φίλους και τους παροτρύνω να δοκιμάσουν το ίδιο. Αυτή η έρευνα με βοήθησε να καταλάβω ότι η φύση στις πόλεις δεν είναι απλώς κάτι όμορφο – είναι κάτι που μας κάνει καλό.»

Ένας νέος σχεδιασμός για υγιέστερες πόλεις

Η μελέτη καταλήγει με μία ξεκάθαρη πρόταση προς τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής:
Η ψυχική υγεία πρέπει να είναι βασικός πυλώνας στον αστικό σχεδιασμό. Η ενσωμάτωση της φύσης στη ζωή των πόλεων δεν είναι πολυτέλεια – είναι αναγκαιότητα. Οι πράσινοι χώροι δεν αποτελούν μόνο οάσεις χαλάρωσης αλλά και ουσιαστικό εργαλείο πρόληψης και προαγωγής της δημόσιας υγείας.

Συντάκτης

Δείτε Επίσης

Τελευταία άρθρα