Τύφλωση, πνευμονία, σοβαρή διάρροια και ακόμη και θάνατος – η λοίμωξη από τον ιό της ιλαράς, ιδιαίτερα στα παιδιά, μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες. Ευτυχώς, διαθέτουμε ένα ασφαλές και αποτελεσματικό «όπλο»: το εμβόλιο κατά της ιλαράς. Σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις, τα εμβόλια ιλαράς απέτρεψαν πάνω από 60 εκατομμύρια θανάτους μεταξύ 2000 και 2023. Ωστόσο, παρά αυτή τη θεαματική επιτυχία, τα περιστατικά ιλαράς αυξάνονται ραγδαία τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και παγκοσμίως. Η άνοδος αυτή οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων, όπως η διστακτικότητα έναντι των εμβολίων και η ακύρωση ή καθυστέρηση εκστρατειών εμβολιασμού λόγω πανδημιών ή πολιτικών κρίσεων.
Περισσότερα Από Ένα Εμβόλιο
Η αναγκαιότητα εμβολιασμού κατά της ιλαράς δεν περιορίζεται μόνο στην πρόληψη της ίδιας της νόσου. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως ο εμβολιασμός προσφέρει και επιπρόσθετα οφέλη για την υγεία του παιδιού: τα εμβολιασμένα παιδιά παρουσιάζουν σημαντικά μειωμένο κίνδυνο λοίμωξης από άλλες ασθένειες – ακόμα και από ιούς και βακτήρια που δεν σχετίζονται με την ιλαρά. Πώς εξηγείται αυτό; Οι επιστήμονες μιλούν για δύο μηχανισμούς: την «αμνησία της ιλαράς» και την «μη-ειδική ανοσολογική ενίσχυση».
Αμνησία του Ανοσοποιητικού: Όταν η Ιλαρά Διαγράφει Μνήμες
Η «αμνησία της ιλαράς» είναι ένας όρος που περιγράφει την ικανότητα του ιού να «διαγράφει» το ανοσολογικό ιστορικό του οργανισμού. Όταν κάποιος νοσεί από ιλαρά, ο ιός επιτίθεται σε βασικά κύτταρα του ανοσοποιητικού, όπως τα κύτταρα μνήμης που «θυμούνται» παλαιότερες λοιμώξεις. Αυτό σημαίνει ότι το παιδί μπορεί να χάσει την προστασία που είχε αποκτήσει κατά το παρελθόν μέσω άλλων εμβολιασμών ή φυσικών λοιμώξεων.
Μία μελέτη διαπίστωσε ότι παιδιά που είχαν νοσήσει από ιλαρά έχασαν από το 11% έως το 73% των αντισωμάτων τους έναντι άλλων παθογόνων. Αντίθετα, αυτό δεν παρατηρήθηκε σε εμβολιασμένα παιδιά, τα οποία διατήρησαν την ανοσία τους. Αυτό εξηγεί και γιατί συχνά μετά από εξάρσεις ιλαράς, παρατηρείται αύξηση και σε άλλες λοιμώξεις – καθώς ο οργανισμός είναι ξανά εκτεθειμένος σε παλιούς κινδύνους.
Μη-Ειδική Ενίσχυση της Άμυνας
Πέρα από την πρόληψη της ανοσολογικής αμνησίας, υπάρχουν ενδείξεις ότι το εμβόλιο της ιλαράς προσφέρει ένα γενικότερο «boost» στο ανοσοποιητικό σύστημα. Πρόκειται για τη λεγόμενη «μη-ειδική επίδραση» (non-specific effect), σύμφωνα με την οποία το εμβόλιο ενισχύει την αποτελεσματικότητα ορισμένων ανοσολογικών κυττάρων και βελτιώνει τη συνολική ανοσοαπόκριση του οργανισμού έναντι διαφόρων λοιμώξεων. Το εμβόλιο της ιλαράς είναι ένα εξασθενημένο ζωντανό εμβόλιο, δηλαδή περιέχει έναν ανενεργό ιό που ενεργοποιεί έντονα την ανοσολογική απόκριση. Άλλα ζωντανά εμβόλια, όπως το BCG κατά της φυματίωσης, έχουν επίσης παρατηρηθεί ότι προσφέρουν γενική «εκπαίδευση» του ανοσοποιητικού.
Όταν Ξεχνάμε τους Κινδύνους
Στη δεκαετία του 1960, πριν την καθολική χρήση του εμβολίου, η ιλαρά προκαλούσε πάνω από 2,5 εκατομμύρια θανάτους ετησίως. Σήμερα, τα νούμερα αυτά έχουν περιοριστεί δραματικά, αλλά αυτή η επιτυχία οδήγησε σε ένα νέο φαινόμενο: την απώλεια μνήμης του κινδύνου. Όταν οι άνθρωποι σταματούν να βλέπουν τις επιπτώσεις μιας ασθένειας, συχνά υποτιμούν την αναγκαιότητα του εμβολίου. Το πρόβλημα επιδεινώνεται από την παραπληροφόρηση, τη δυσπιστία προς την επιστήμη και τη ρητορική των αντιεμβολιαστικών κύκλων.
Όποια κι αν είναι η κύρια αιτία των πολλαπλών οφελών του εμβολίου – είτε η αποτροπή της ανοσολογικής αμνησίας είτε η γενική ενίσχυση του ανοσοποιητικού – το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: εμβολιάστε τα παιδιά σας κατά της ιλαράς. Γιατί όταν τα προστατεύουμε από την ιλαρά, ίσως τα προστατεύουμε από πολύ περισσότερα.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!