Ύπνος: Δεν είναι μια παθητική κατάσταση «ξεκούρασης»

Το να κοιμόμαστε αρκετά και να παραμένουμε δραστήριοι είναι θεμέλιοι λίθοι της υγείας. Ωστόσο, νέα έρευνα δείχνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να επιτύχουν και τα δύο, ενώ ο ύπνος ίσως αποτελεί το κλειδί για αυξημένη καθημερινή κίνηση.

Παγκόσμιες τάσεις ύπνου και δραστηριότητας

Μελέτη υπό την ηγεσία του Πανεπιστημίου Flinders ανέλυσε περισσότερες από 28 εκατομμύρια ημέρες πραγματικών δεδομένων από πάνω από 70.000 άτομα παγκοσμίως. Το συμπέρασμα ήταν σαφές: μόνο το 13% καταφέρνει σταθερά να τηρεί τόσο τις συστάσεις ύπνου όσο και τις συστάσεις σωματικής δραστηριότητας. Τα στοιχεία δημοσιεύτηκαν στο Communications Medicine και δείχνουν ότι η ποιότητα του ύπνου μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματικό μοχλό για την ενίσχυση της καθημερινής δραστηριότητας.

Τι δείχνουν τα δεδομένα

Με βάση καταγραφές από συσκευές παρακολούθησης ύπνου και βημάτων σε διάστημα 3,5 ετών, προέκυψε ότι οι περισσότεροι δεν αγγίζουν τις 7–9 ώρες ύπνου ούτε τα 8.000 βήματα ημερησίως. Ανησυχητικά, περίπου το 17% συνδύαζε λιγότερες από επτά ώρες ύπνου με λιγότερα από 5.000 βήματα — ένας συνδυασμός που συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο χρόνιων νοσημάτων, αύξησης βάρους και προβλημάτων ψυχικής υγείας.

Ο ύπνος ως κινητήριος δύναμη της δραστηριότητας

Ο επικεφαλής συγγραφέας Josh Fitton εξηγεί ότι ο ύπνος έχει ισχυρότερο αντίκτυπο στην επόμενη ημέρα δραστηριότητας απ’ ό,τι η δραστηριότητα στην ποιότητα του ύπνου.
«Ένας καλός ύπνος, ειδικά υψηλής ποιότητας, προετοιμάζει το σώμα για μια πιο δραστήρια μέρα», αναφέρει. Παραδόξως, το ιδανικό σημείο για μεγαλύτερο αριθμό βημάτων δεν προέκυψε από τον μακρύτερο ύπνο αλλά από διάρκεια περίπου έξι έως επτά ωρών. Όμως η εξήγηση δεν βρίσκεται μόνο στις ώρες, αλλά στη ποιότητα του ύπνου: όσοι κοιμόντουσαν πιο αποτελεσματικά —δηλαδή ξυπνούσαν και στριφογύριζαν λιγότερο— ήταν πιο δραστήριοι.

Χρειάζεται αναθεώρηση των οδηγιών;

Τα ευρήματα δείχνουν ότι οι υφιστάμενες συστάσεις μπορεί να μην αντικατοπτρίζουν τις πραγματικές δυνατότητες της καθημερινής ζωής. «Είναι δύσκολο για τους περισσότερους να κοιμούνται καλά και να παραμένουν δραστήριοι ταυτόχρονα», σημειώνουν οι ερευνητές.
Αυτό υποδηλώνει ότι ίσως χρειάζεται επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο παρουσιάζονται οι κατευθυντήριες γραμμές και υποστήριξη που προσαρμόζεται στις πραγματικές συνθήκες ζωής των ανθρώπων.

Ο ύπνος ως πρώτη προτεραιότητα υγείας

Ο συν-συγγραφέας καθηγητής Danny Eckert τονίζει πως για όσους προσπαθούν να ισορροπήσουν εργασία, οικογένεια και απαιτήσεις, η βελτίωση του ύπνου μπορεί να είναι το πρώτο και πιο πρακτικό βήμα για ένα υγιέστερο, πιο δραστήριο καθημερινό πρόγραμμα.
Απλές παρεμβάσεις —λιγότερες οθόνες πριν τον ύπνο, σταθερό ωράριο, ήρεμο περιβάλλον— μπορούν να ενισχύσουν την ποιότητα του ύπνου και, κατά συνέπεια, την ενέργεια και τη φυσική δραστηριότητα της επόμενης ημέρας.

Ο ύπνος ως ενεργός παράγοντας υγείας

Η έρευνα υπογραμμίζει ότι ο ύπνος δεν είναι μια παθητική κατάσταση «ξεκούρασης», αλλά μια ενεργή βιολογική διαδικασία που επηρεάζει άμεσα την ικανότητα μας να κινούμαστε, να λειτουργούμε και να διατηρούμε καλή υγεία.