Μια σημαντική επιστημονική μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα (Florida State University) ρίχνει φως στις βιολογικές και συμπεριφορικές συνέπειες της απώλειας βάρους που μπορεί να οδηγήσουν σε επεισόδια υπερφαγίας στις γυναίκες με βουλιμία και συναφή διατροφικά σύνδρομα. Η μελέτη, υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας ψυχολογίας Pamela Keel, δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό Psychological Medicine.
Η παγίδα της απώλειας βάρους
«Όταν κάποιος χάνει βάρος, παγιδεύεται σε μια “ψυχοβιολογική παγίδα”», εξηγεί η Keel. «Ζούμε σε μια κοινωνία που επικροτεί την απώλεια βάρους, επομένως υπάρχει ψυχολογικό κίνητρο να διατηρήσουμε το νέο βάρος. Ωστόσο, βιολογικά, το σώμα μας δεν έχει σχεδιαστεί να παραμένει σε αυτό το κατώτερο βάρος. Έτσι, το άτομο εγκλωβίζεται ανάμεσα στην επιθυμία να παραμείνει αδύνατο και στην έντονη ορμή για κατανάλωση τροφής». Αυτός ο φαύλος κύκλος της καταστολής βάρους – δηλαδή η διαφορά μεταξύ του υψηλότερου βάρους που είχε ποτέ ένα άτομο και του τρέχοντος βάρους του – μπορεί να διαταράξει τη φυσιολογική ρύθμιση της όρεξης και να εντείνει τα επεισόδια υπερφαγίας.
Ο ρόλος των ορμονών λεπτίνης και GLP-1
Η μελέτη εστίασε ιδιαίτερα σε δύο κρίσιμες ορμόνες: τη λεπτίνη και τη GLP-1 (γλυκαγονόμορφο πεπτίδιο 1). Η λεπτίνη παράγεται κυρίως από τον λιπώδη ιστό και στέλνει σήματα κορεσμού στον εγκέφαλο, ενώ η GLP-1 εκκρίνεται από το πεπτικό σύστημα μετά την πρόσληψη τροφής και ενισχύει το αίσθημα πληρότητας. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσο μεγαλύτερη ήταν η καταστολή βάρους, τόσο χαμηλότερα ήταν τα επίπεδα λεπτίνης. Επιπλέον, η χαμηλή λεπτίνη συνδεόταν με μειωμένη παραγωγή GLP-1, κάτι που οδηγεί σε αδυναμία κορεσμού και ανάγκη κατανάλωσης μεγαλύτερης ποσότητας τροφής για να αισθανθεί κανείς χορτάτος. Αυτό, με τη σειρά του, σχετίζεται με πιο σοβαρά επεισόδια υπερφαγίας.
Τι σημαίνει αυτό για τη θεραπεία;
Η ανακάλυψη της σχέσης μεταξύ λεπτίνης, GLP-1 και υπερφαγίας ανοίγει νέους ορίζοντες στη θεραπεία διατροφικών διαταραχών. Η καθηγήτρια Lindsay Bodell, συν-συγγραφέας της μελέτης από το Πανεπιστήμιο Western του Οντάριο, τονίζει: «Η έρευνά μας είναι η πρώτη που συνδέει τις βιολογικές συνέπειες της απώλειας βάρους, δηλαδή τα χαμηλά επίπεδα λεπτίνης και GLP-1, με την κατανάλωση υπερβολικής τροφής, που είναι βασικό χαρακτηριστικό της υπερφαγίας. Τα ευρήματα αυτά προσφέρουν ελπίδα για πιο στοχευμένες και αποτελεσματικές θεραπείες».
Φαρμακευτικές παρεμβάσεις και συμπεριφορική θεραπεία
Η μελέτη ανοίγει το ενδεχόμενο φαρμακευτικής αξιοποίησης των GLP-1 αγωνιστών, φαρμάκων που αρχικά εγκρίθηκαν για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 και στη συνέχεια για απώλεια βάρους. Τα φάρμακα αυτά ενισχύουν τη δράση της GLP-1 και μπορεί να βοηθήσουν στον κορεσμό και στη μείωση των επεισοδίων υπερφαγίας. Ωστόσο, οι ερευνητές επισημαίνουν και την ανάγκη για προσοχή, καθώς υπάρχει πιθανότητα κατάχρησης τέτοιων φαρμάκων από άτομα με διατροφικές διαταραχές. Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) συνεχίζει να θεωρείται η καλύτερη μη φαρμακευτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της βουλιμίας και συναφών συνδρόμων.
Ποιοι συμμετείχαν στη μελέτη;
Η μελέτη περιλάμβανε σχεδόν 400 γυναίκες διαφόρων σωματικών βαρών και διαταραχών πρόσληψης τροφής, όπως:
-
Βουλιμία
-
Ανορεξία
-
Διαταραχή υπερφαγίας
-
Άλλες καθορισμένες διατροφικές διαταραχές
-
Καθώς και γυναίκες χωρίς διατροφικές διαταραχές, για λόγους σύγκρισης.
Αυτή η ποικιλία επέτρεψε στους ερευνητές να εντοπίσουν κοινά βιολογικά μοτίβα υπερφαγίας ανεξαρτήτως διάγνωσης, διευρύνοντας την εμβέλεια των συμπερασμάτων. Η νέα μελέτη του Florida State University προσφέρει μια πρωτοποριακή κατανόηση της υπερφαγίας στις γυναίκες με διατροφικές διαταραχές. Καταδεικνύει πώς η καταστολή βάρους δεν είναι απλώς ζήτημα αυτοελέγχου ή διατροφικών συνηθειών, αλλά βιολογικός παράγοντας που επιδρά βαθιά στη λειτουργία του σώματος.
Η αναγνώριση αυτών των ορμονικών μηχανισμών δεν ενισχύει μόνο την κατανόηση της παθολογίας, αλλά και τον σχεδιασμό πιο αποτελεσματικών θεραπειών, που θα βασίζονται στις πραγματικές ανάγκες του οργανισμού και όχι απλώς στη δύναμη θέλησης. Σε μια εποχή όπου οι διατροφικές διαταραχές αυξάνονται, τα ευρήματα αυτά προσφέρουν ελπίδα, γνώση και πρακτικές λύσεις σε χιλιάδες γυναίκες που παλεύουν με το φαγητό και την εικόνα του σώματός τους.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!