Το «Άρθρο 5» του Τραμπ με το Κατάρ – Νέα σελίδα στις γεωπολιτικές ισορροπίες του Κόλπου

Ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε αυτήν την εβδομάδα εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο δεσμεύεται να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα —συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών δυνάμεων— για την υπεράσπιση του Κατάρ. Το κείμενο του διατάγματος διευκρινίζει ότι οποιαδήποτε ένοπλη επίθεση κατά του εμιράτου θα θεωρηθεί απειλή για τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα αντιμετωπιστεί με όλα τα νόμιμα και κατάλληλα μέτρα: διπλωματικά, οικονομικά και στρατιωτικά.

Η κίνηση αυτή προσδίδει στο Κατάρ ένα επίπεδο ασφάλειας που παραπέμπει στο Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο προβλέπει συλλογική στρατιωτική απάντηση σε περίπτωση επίθεσης εναντίον κράτους-μέλους. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις δεσμεύσεις του ΝΑΤΟ, το εκτελεστικό διάταγμα παρακάμπτει το Κογκρέσο και μπορεί να αμφισβητηθεί νομικά ή να ανατραπεί από μελλοντικό πρόεδρο, στοιχείο που εγείρει ερωτήματα για τη μακροπρόθεσμη αξιοπιστία της δέσμευσης.

Το Κατάρ, το οποίο φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αμερικανική αεροπορική βάση στην περιοχή (Αλ Ουμπέιντ), χαιρέτισε την απόφαση ως σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ. Παράλληλα, ενισχύει τον ρόλο του ως διαμεσολαβητή σε κρίσιμες περιφερειακές συγκρούσεις, όπως στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, ενώ παραμένει στρατηγικός παίκτης στην ενεργειακή και διπλωματική σκακιέρα της Μέσης Ανατολής.

Η Σαουδική Αραβία και άλλα κράτη του Κόλπου παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, καθώς δεν αποκλείεται να διεκδικήσουν ανάλογες εγγυήσεις ασφαλείας από την Ουάσινγκτον. «Ο Τραμπ επιδιώκει να διατηρήσει τους συμμάχους κοντά στις ΗΠΑ και να ενισχύσει την αμερικανική επιρροή σε μια εξαιρετικά εύφλεκτη περιοχή», σχολίασε ο Φίρας Μακσάντ από το Eurasia Group.

Ωστόσο, η απόφαση έχει προκαλέσει αντιδράσεις στις ΗΠΑ, τόσο από Δημοκρατικούς όσο και από υποστηρικτές του Τραμπ. Οι επικριτές κάνουν λόγο για πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων, δεδομένων των επιχειρηματικών δεσμών της οικογένειας Τραμπ με το Κατάρ, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής θερέτρου γκολφ και άλλων επενδυτικών συμφωνιών.

Συμπέρασμα

Το «Άρθρο 5» του Τραμπ με το Κατάρ σηματοδοτεί μια νέα φάση στις γεωπολιτικές συμμαχίες του Κόλπου. Αν και ενισχύει τη διεθνή θέση του Κατάρ και τη στρατηγική παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή, ταυτόχρονα αναζωπυρώνει ανησυχίες για την εύθραυστη ισορροπία δυνάμεων και την πολιτική αξιοπιστία της Ουάσινγκτον.