Ταμπού: Γιατί δυσκολευόμαστε να μιλήσουμε ανοιχτά;

Παρά την πρόοδο της κοινωνίας, την ελευθερία της έκφρασης και την ευρεία διάδοση της πληροφορίας, το σεξ εξακολουθεί να περιβάλλεται από σιωπή, προκαταλήψεις και στερεότυπα. Αν και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγαλύτερη αποδοχή και διάθεση για διάλογο, ορισμένα θέματα γύρω από τη σεξουαλικότητα παραμένουν δύσκολα ή και απαγορευμένα. Αυτά τα «ταμπού» όχι μόνο περιορίζουν την ειλικρινή συζήτηση, αλλά συχνά επηρεάζουν αρνητικά την ψυχική υγεία, τις σχέσεις και την αυτοεικόνα μας.

1. Σεξουαλική υγεία και ασθένειες

Η συζήτηση γύρω από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) παραμένει σε μεγάλο βαθμό ταμπού. Πολλοί άνθρωποι ντρέπονται να ζητήσουν ιατρική βοήθεια ή να μιλήσουν στον/στη σύντροφό τους για πιθανή μόλυνση. Η σιωπή αυτή οδηγεί σε άγνοια, φόβο και στιγματισμό. Κι όμως, η ενημέρωση και οι τακτικοί έλεγχοι είναι καθοριστικοί τόσο για την πρόληψη όσο και για την υγεία της κοινωνίας συνολικά.

2. Σεξουαλικός προσανατολισμός και ταυτότητα φύλου

Παρά τις κοινωνικές αλλαγές, η διαφορετικότητα στη σεξουαλικότητα συχνά παραμένει θέμα ταμπού, ιδίως σε πιο συντηρητικά περιβάλλοντα. Άτομα που αυτοπροσδιορίζονται ως ομοφυλόφιλα, αμφιφυλόφιλα ή τρανς μπορεί να βιώσουν αποδοκιμασία ή σιωπηρή απόρριψη. Ο φόβος της κριτικής οδηγεί πολλούς στη σιωπή και στη μυστικότητα, γεγονός που εντείνει το άγχος και την απομόνωση.

3. Η σεξουαλικότητα των γυναικών

Η σεξουαλική επιθυμία και απόλαυση των γυναικών συχνά αντιμετωπίζεται ακόμα ως «δευτερεύον» ζήτημα. Η γυναικεία σεξουαλικότητα περιβάλλεται από προκαταλήψεις που την ταυτίζουν είτε με την αναπαραγωγή είτε με στερεότυπα για την «καλή» και «κακή» γυναίκα. Η συζήτηση για τη γυναικεία ηδονή, την ανάγκη για ικανοποίηση και την αυτοδιάθεση του σώματος παραμένει για πολλούς δύσκολη, αν όχι απαγορευμένη.

4. Σεξ στην τρίτη ηλικία

Ένα από τα μεγαλύτερα ταμπού είναι η σεξουαλικότητα των ηλικιωμένων. Συχνά επικρατεί η λανθασμένη αντίληψη ότι το σεξ σταματά μετά από μια ορισμένη ηλικία. Στην πραγματικότητα, η σεξουαλική ζωή μπορεί να παραμένει ενεργή και ποιοτική σε όλη τη διάρκεια της ζωής, αρκεί να υπάρχει υγεία, επικοινωνία και επιθυμία. Η άρνηση να αναγνωρίσουμε αυτή την πραγματικότητα οδηγεί πολλούς μεγαλύτερους σε μοναξιά και αίσθηση «αορατότητας».

5. Προβλήματα σεξουαλικής λειτουργίας

Η στυτική δυσλειτουργία, η πρόωρη εκσπερμάτιση, η ξηρότητα κόλπου ή η μειωμένη λίμπιντο συχνά καλύπτονται από σιωπή. Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται ντροπή να ζητήσουν βοήθεια, θεωρώντας ότι πρόκειται για «προσωπική αποτυχία». Ωστόσο, πρόκειται για συνηθισμένα ζητήματα που στις περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται με ιατρική ή ψυχολογική υποστήριξη. Η σιωπή όχι μόνο δεν λύνει το πρόβλημα, αλλά το επιδεινώνει.

6. Σεξουαλικές φαντασιώσεις και επιθυμίες

Οι φαντασιώσεις αποτελούν φυσικό κομμάτι της σεξουαλικής ζωής. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί νιώθουν ενοχή ή φόβο να τις μοιραστούν, ακόμη και με τον/τη σύντροφό τους. Η κοινωνία συχνά στιγματίζει κάθε τι που ξεφεύγει από την «κανονικότητα», δημιουργώντας αίσθημα ντροπής. Η ειλικρίνεια και ο διάλογος σε ένα πλαίσιο σεβασμού μπορούν να ενισχύσουν την οικειότητα και την εμπιστοσύνη στη σχέση.

Γιατί παραμένουν ταμπού;

Η απάντηση βρίσκεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων:

• Πολιτιστικά και θρησκευτικά στερεότυπα που συνδέουν το σεξ με ενοχές.

• Έλλειψη σεξουαλικής αγωγής, που αφήνει χώρο σε μύθους και παραπληροφόρηση.

• Κοινωνικός φόβος για την κριτική και την απόρριψη.

Όλα αυτά δημιουργούν ένα περιβάλλον σιωπής που εμποδίζει την ανοιχτή και υγιή συζήτηση. Τα σεξουαλικά ταμπού δεν είναι απλώς κοινωνικές προκαταλήψεις. Είναι εμπόδια που μας στερούν τη δυνατότητα να ζούμε με ειλικρίνεια, υγεία και πληρότητα. Η σεξουαλικότητα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας ή προσανατολισμού. Η ανοιχτή συζήτηση, η ενημέρωση και η αποδοχή είναι τα κλειδιά για να σπάσουμε τη σιωπή και να μεγαλώσουμε ως κοινωνία.