Στερεότυπα: Οι γυναίκες πιλότοι ξεχωρίζουν σε καταστάσεις πίεσης

Μπορεί η παραδοσιακή εικόνα του πιλότου να παραπέμπει σε άνδρα, όμως νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Waterloo στον Καναδά αποκαλύπτει ότι οι γυναίκες πιλότοι ενδέχεται να υπερτερούν των ανδρών συναδέλφων τους όταν βρεθούν αντιμέτωπες με καταστάσεις υψηλής πίεσης κατά τη διάρκεια πτήσεων. Η μελέτη, με τίτλο «Διερεύνηση των διαφορών φύλου στην αεροπλοΐα: Συνδυάζοντας προσομοιωτές υψηλής πιστότητας και τεχνολογία παρακολούθησης βλέμματος σε πιλότους με περιορισμένη εμπειρία», παρουσιάστηκε στο συνέδριο ETRA 2025 (Eye Tracking Research and Applications).

Ανατρεπτικά Ευρήματα

Τα αποτελέσματα έρχονται να αμφισβητήσουν παραδοσιακές αντιλήψεις στον χώρο της αεροπορίας και υποδεικνύουν ότι οι γυναίκες πιλότοι διαθέτουν μοναδικά πλεονεκτήματα, τα οποία δεν έχουν αξιοποιηθεί επαρκώς στα συστήματα εκπαίδευσης και αξιολόγησης. «Αυτά τα ευρήματα είναι ενθουσιώδη γιατί μας ωθούν να αναθεωρήσουμε τον τρόπο με τον οποίο αξιολογούμε τους πιλότους», δηλώνει η Δρ. Naila Ayala, κύρια συγγραφέας της μελέτης. «Δεν μπορούμε να υποθέτουμε ότι επειδή δύο πιλότοι κοιτάζουν τα ίδια πράγματα, θα αντιδράσουν με τον ίδιο τρόπο. Η μελέτη μας δείχνει ότι οι γυναίκες ενδέχεται να είναι καλύτερες στο να διατηρούν τον έλεγχο και να παίρνουν αποφάσεις σε καταστάσεις πίεσης.»

Ίδια Οπτική Προσοχή – Διαφορετικά Αποτελέσματα

Παρόλο που οι άνδρες και οι γυναίκες πιλότοι παρουσίασαν σχεδόν ταυτόσημα πρότυπα οπτικής προσοχής και παρόμοια εμπειρία πτήσης, οι γυναίκες έκαναν λιγότερα λάθη χειρισμού όταν αυξανόταν το στρες. Με άλλα λόγια, παρότι και τα δύο φύλα εστίαζαν την προσοχή τους στις ίδιες περιοχές του πιλοτηρίου, οι γυναίκες ανταποκρίνονταν με μεγαλύτερη σταθερότητα και ακρίβεια στις απαιτήσεις της πτήσης. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει τη σημασία της σε βάθος αξιολόγησης των πιλότων και όχι μόνο της επιφανειακής παρακολούθησης, όπως πού κοιτούν κατά τη διάρκεια της πτήσης.

Η Προσομοίωση: Πτήση με Πίεση

Η ερευνητική ομάδα μελέτησε 20 έμπειρους πιλότους γενικής αεροπορίας – 10 γυναίκες και 10 άνδρες – χρησιμοποιώντας έναν προσομοιωτή υψηλής πιστότητας. Οι πιλότοι αντιμετώπισαν μια σειρά από ρεαλιστικά σενάρια, που περιελάμβαναν μηχανικές βλάβες, απρόβλεπτες προσγειώσεις και άλλες καταστάσεις πίεσης. Κατά τη διάρκεια των πτήσεων, φορούσαν ειδικά γυαλιά παρακολούθησης ματιών (eye-tracking), ώστε οι ερευνητές να καταγράψουν με ακρίβεια πού κοιτούσαν, πώς αντιδρούσαν και πόσο αποτελεσματικά διαχειρίζονταν κάθε πρόβλημα. Τα δεδομένα συνέδεσαν την ποιότητα της αντίδρασης σε κατάσταση πίεσης με το φύλο, δείχνοντας ότι οι γυναίκες πιλότοι είχαν σημαντικά πλεονεκτήματα στην ευθυκρισία και τη σταθερότητα χειρισμών.

Νέα Εποχή στην Εκπαίδευση Πιλότων

Η Δρ. Suzanne Kearns, αναπληρώτρια καθηγήτρια και διευθύντρια του Ινστιτούτου Βιώσιμης Αεροναυπηγικής του Waterloo, δήλωσε: «Το να κατανοήσουμε πώς διαφορετικοί άνθρωποι αποδίδουν υπό πίεση, μας βοηθά να δημιουργήσουμε καλύτερα εκπαιδευτικά προγράμματα, ασφαλέστερα πιλοτήρια και πιο περιεκτικά συστήματα αξιολόγησης.» Σε μια εποχή που η παγκόσμια αεροπορία αντιμετωπίζει έλλειψη πιλότων, η αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού όλων των πιλότων – ανεξαρτήτως φύλου – είναι κρίσιμης σημασίας.

Προοπτικές για το Μέλλον

Η ερευνητική ομάδα ελπίζει τα ευρήματά της να οδηγήσουν σε νέα πρότυπα εκπαίδευσης και αξιολόγησης πιλότων, τα οποία θα αναγνωρίζουν μια ευρύτερη γκάμα ικανοτήτων – πέρα από τα στερεότυπα και τις παραδοσιακές μεθόδους. Αυτή η μελέτη αποτελεί μια ισχυρή υπενθύμιση ότι η απόδοση στο πιλοτήριο δεν κρίνεται μόνο από την εμπειρία ή το φύλο, αλλά και από τον τρόπο σκέψης, την αντοχή στην πίεση και την ικανότητα λήψης αποφάσεων.

Η επιστήμη καταρρίπτει τα στερεότυπα: οι γυναίκες πιλότοι ενδέχεται να έχουν έμφυτη ικανότητα καλύτερης διαχείρισης κρίσεων στον αέρα. Οι νέες τεχνολογίες όπως το eye-tracking προσφέρουν πολύτιμα δεδομένα, που ενισχύουν την ανάγκη για ισότητα, πολυμορφία και ενσωμάτωση στον κλάδο της αεροπλοΐας.