Η ζωή χωρίς smartwatch μοιάζει πια αδιανόητη για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Το 2024, πάνω από 455 εκατομμύρια καταναλωτές παγκοσμίως χρησιμοποιούσαν κάποιο είδος smartwatch. Ειδικά στις νεότερες ηλικίες, από 18 έως 34 ετών, σχεδόν 4 στους 10 φορούν καθημερινά ένα έξυπνο ρολόι στον καρπό τους. Πέρα από την ώρα, το smartwatch παρακολουθεί τον καρδιακό ρυθμό, καταγράφει στοιχεία για τον ύπνο και δίνει ενδείξεις για το επίπεδο κόπωσης ή στρες του χρήστη. Όμως, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, τα δεδομένα αυτά — ειδικά όσα αφορούν το στρες και την κόπωση — ενδέχεται να απέχουν από την πραγματικότητα.
Έξυπνα ρολόγια και αυτοαναφορά: Πόσο συμφωνούν;
Η ερευνητική ομάδα του Eiko Fried, με επικεφαλής τον Björn Siepe, μελέτησε τη συσχέτιση των δεδομένων από wearable συσκευές (smartwatches) με την αυτοαναφορά μέσω smartphone (μέθοδος Ecological Momentary Assessment – EMA) στο πλαίσιο ενός ευρύτερου προγράμματος με σκοπό τη δημιουργία του WARN-D, ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για την κατάθλιψη. Κατά τη διάρκεια τριών μηνών, σχεδόν 800 χρήστες smartwatch παρείχαν δεδομένα από τις συσκευές τους.
Παράλληλα, απαντούσαν τέσσερις φορές την ημέρα σε ερωτήσεις μέσω του κινητού τους για τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις δραστηριότητές τους. Το βράδυ, καλούνταν να σκεφτούν τις καλύτερες ή χειρότερες στιγμές της ημέρας. Οι ερευνητές συνέκριναν τα φυσιολογικά δεδομένα (όπως ο καρδιακός ρυθμός) με τις προσωπικές αναφορές για κόπωση, στρες και ύπνο. Τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά: η συμφωνία ήταν ελάχιστη. Ιδιαίτερα στην περίπτωση του στρες, όταν το smartwatch ανέφερε αυξημένα επίπεδα, οι ίδιοι οι συμμετέχοντες σπάνια δήλωναν ότι ένιωθαν στρεσαρισμένοι.
Ένας καρδιακός παλμός δεν λέει όλη την αλήθεια
Ο καθηγητής Fried εξηγεί πως ένα από τα βασικά προβλήματα είναι ότι τα περισσότερα wearables εκτιμούν το στρες με βάση τον καρδιακό ρυθμό και τη μεταβλητότητά του. Ωστόσο, η καρδιά μπορεί να χτυπά γρηγορότερα για πολλούς λόγους: από φόβο ή άγχος, μέχρι ενθουσιασμό ή ακόμα και σεξουαλική διέγερση. Η αυξημένη καρδιακή δραστηριότητα δεν σημαίνει απαραίτητα αρνητικό συναίσθημα. Χωρίς το συμφραζόμενο πλαίσιο, δεν μπορούμε να συμπεράνουμε με ακρίβεια πώς αισθάνεται κάποιος.
Τι σημαίνει αυτό για τη χρήση των wearables;
Ο Fried τονίζει ότι τα ευρήματα εγείρουν σημαντικά ερωτήματα για το τι μπορούν και τι δεν μπορούν να μας πουν τα smartwatches για την ψυχική μας κατάσταση. Αυτό αφορά τόσο τους απλούς χρήστες, που βασίζονται σε αυτά τα δεδομένα για να καθοδηγήσουν τις συνήθειες ζωής τους, όσο και την επιστημονική κοινότητα. Πολλοί ερευνητές ελπίζουν ότι οι φορητές συσκευές μπορούν να αντικαταστήσουν την παραδοσιακή αυτοαναφορά και να μειώσουν το βάρος των συμμετεχόντων στις μελέτες.
Όμως τα δεδομένα δείχνουν ότι αυτή η προσδοκία μπορεί να είναι λανθασμένη. Ο Fried παραδέχεται: «Στον τομέα μου, αποκαλούμε τα δεδομένα των wearables “αντικειμενικά” – αλλά δεν είμαι βέβαιος ότι αυτός είναι ο σωστός όρος». Εξηγεί πως η έννοια της αντικειμενικότητας είναι προβληματική, λόγω πιθανών σφαλμάτων μέτρησης, απουσίας δεδομένων ή ελλιπούς συμφραζομένου.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!