Σεξ μετά από γυναικολογικό καρκίνο: Ένα κρίσιμο, αλλά σιωπηλό κεφάλαιο

Στην περίοδο της αποκατάστασης μετά από θεραπεία γυναικολογικού καρκίνου, ένα σημαντικό κεφάλαιο που συχνά παραβλέπεται είναι οι συνέπειες στην σεξουαλική ζωή. Μια νέα μελέτη τονίζει το γιατί αυτή η συζήτηση για το σεξ είναι απαραίτητη—και πόσο έχει αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των γυναικών.

Η σιωπή που τραυματίζει

Η ερευνητική εργασία εστιάζεται σε συνεντεύξεις με 17 γυναίκες που επέζησαν γυναικολογικού καρκίνου, καθώς και με 10 νοσηλεύτριες που εργάζονται με τέτοιες ασθενείς. Όλοι αναδεικνύουν έναν κοινό πόνο: η σεξουαλικότητα δεν συζητείται. Οι ασθενείς πιστεύουν ότι αν οι νοσηλεύτριες δεν το αναφέρουν, τότε μάλλον δεν είναι σημαντικό. Απ’ την άλλη πλευρά, οι νοσηλεύτριες παραδέχονται ότι δεν ξέρουν πώς να το θίξουν, ή ντρέπονται να το φέρουν στην κουβέντα — όχι γιατί δεν είναι σημαντικό, αλλά γιατί είναι δύσκολο. Το αποτέλεσμα; Ένα διπλό ταμπού, όπου «κανείς δεν ανοίγει την πόρτα» για να ξεκινήσει η συνομιλία.

«Μικρά λόγια, μεγάλη επίδραση»

Η καθηγήτρια Paulsen—η οποία πραγματοποίησε τη μελέτη στο πλαίσιο του διδακτορικού της—υποστηρίζει ότι ήδη ένα απλό «Καταλαβαίνω ότι είστε πολύ κουρασμένη· είναι απολύτως φυσιολογικό να μην θέλετε σεξ, και αυτό είναι εντάξει» μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά. Το να νιώσουν οι ασθενείς ότι δεν είναι μόνοι, ότι κάποιος τους ακούει πραγματικά, είναι εξίσου σημαντικό με οποιαδήποτε θεραπευτική παρέμβαση. Το μοντέλο που προτείνεται αφορά στη συστημική ένταξη της σεξουαλικότητας στη ρουτίνα των επακόλουθων συζητήσεων, για να μην είναι ένα ζήτημα που όλοι αποφεύγουν.

Γιατί αυτό έχει σημασία;

1. Σεξουαλικότητα = Ποιότητα ζωής

Η σεξουαλική υγεία δεν είναι περιττή ούτε δευτερεύουσα. Έχει αποδεδειγμένα σχέση με την αυτοεκτίμηση, την ψυχική ανάταση και τη συνολική ευημερία—ιδιαίτερα μετά από σοβαρές ασθένειες.

2. Το ταμπού που προκαλεί σιωπή

Η ντροπή, ο κοινωνικός στίγμα και η έλλειψη εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας δημιουργούν φραγμούς. Έτσι, οι ασθενείς αισθάνονται παραμελημένες.

3. Απλές ατάκες, μεγάλη ανακούφιση

Το να ξεκινήσει κάποιος τη συζήτηση με ανθρωπιά και ευαισθησία, κάνει τους ασθενείς να αισθανθούν αποδεκτές και λιγότερο μοναχικές στην προσπάθεια ανάκαμψης.

4. Ενίσχυση της εμπιστοσύνης

Όταν οι θεραπευτές εξετάζουν ολιστικά τον ασθενή—και όχι μόνο τη νόσο—ενισχύουν τη σχέση doctor–patient και την αποτελεσματικότητα της συνολικής φροντίδας.

Πλαίσιο και άλλες έρευνες

Η πλήρης ζωή μετά από καρκίνο περιλαμβάνει την κοινωνική, ψυχική και σεξουαλική διάσταση. Σύμφωνα με μελέτες:

• Μέχρι 90% των γυναικών με καρκίνο αντιμετωπίζουν σεξουαλικά προβλήματα, όμως μόνο ένα μικρό ποσοστό ρωτάται από επαγγελματία για αυτά.

• Οι λόγοι που αποτρέπουν τη συζήτηση είναι η έλλειψη χρόνου, στρες και σχολές εκπαίδευσης, και κυρίως η άγνοια του θεραπευτή για το πώς να το χειριστεί.

• Οι οδηγίες από υγειονομικούς οργανισμούς προτρέπουν σε λήψη σεξουαλικού ιστορικού ως μέρος της ρουτίνας φροντίδας — όχι ως «πρόσθετο».

• Ασθενείς με σοβαρά χρόνια νοσήματα θέλουν οι θεράποντες να ανοίγουν οι ίδιοι το θέμα της σεξουαλικότητας — δεν περιμένουν να το κάνουν εκείνοι.

Σε έναν κόσμο που αλλάζει…

Η έρευνα της Paulsen υπογραμμίζει ότι η ενσυναίσθηση στην πράξη —δηλαδή το να αφουγκράζεται κάποιος τον άλλο—είναι θεραπευτική από μόνη της. Ο γιατρός ή η νοσηλεύτρια που λέει «είναι λογικό» ή «είναι φυσιολογικό» χωρίς να κρίνει, παρέχει πολύ περισσότερα απ’ ό,τι μπορεί να φανταστεί. Η έκκληση είναι ξεκάθαρη: ας κάνουμε τη συζήτηση για το σεξ όχι προαιρετική, αλλά αναγκαία. Όχι πολυτέλεια, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της ολιστικής φροντίδας.