Η σαρκοπενική παχυσαρκία σε συνδυασμό με την χαμηλή μυϊκή μάζα αποτελεί έναν από τους πιο επικίνδυνους, αλλά και λιγότερο αναγνωρισμένους, παράγοντες κινδύνου για την υγεία των ηλικιωμένων. Νέα μελέτη από ερευνητές του Ομοσπονδιακού Πανεπιστημίου του Σάο Κάρλος (UFSCar) στη Βραζιλία, σε συνεργασία με το University College London (UCL), δείχνει ότι τα άτομα που παρουσιάζουν και τις δύο αυτές καταστάσεις έχουν έως και 83% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου σε σύγκριση με όσους δεν τις εμφανίζουν.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Aging Clinical and Experimental Research, φέρνουν στο προσκήνιο τη σαρκοπενική παχυσαρκία – μια σύνθετη και συχνά αδιάγνωστη πάθηση με σοβαρές επιπτώσεις στη μακροχρόνια υγεία.
Τι είναι η σαρκοπενική παχυσαρκία
Η σαρκοπενική παχυσαρκία χαρακτηρίζεται από ταυτόχρονη αύξηση του σωματικού λίπους και απώλεια μυϊκής μάζας και δύναμης. Πρόκειται για μια κατάσταση που σχετίζεται στενά με το σύνδρομο ευθραυστότητας, την απώλεια λειτουργικής αυτονομίας, την αυξημένη πιθανότητα πτώσεων και την επιδείνωση της ποιότητας ζωής στους ηλικιωμένους.
Σε αντίθεση με την απλή παχυσαρκία ή τη μεμονωμένη σαρκοπενία, ο συνδυασμός των δύο φαίνεται να έχει πολλαπλασιαστική επίδραση στον κίνδυνο νοσηρότητας και θνησιμότητας, καθιστώντας τη σαρκοπενική παχυσαρκία μια ιδιαίτερα επικίνδυνη μεταβολική κατάσταση.
Δεδομένα από 12 χρόνια παρακολούθησης
Η μελέτη βασίστηκε σε δεδομένα από την Αγγλική Διαχρονική Μελέτη Γήρανσης (ELSA), ένα μεγάλο πληθυσμιακό πρόγραμμα που παρακολουθεί την υγεία ενηλίκων ηλικίας 50 ετών και άνω. Συνολικά αναλύθηκαν στοιχεία από 5.440 συμμετέχοντες, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για διάστημα 12 ετών.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι άτομα με κοιλιακή παχυσαρκία και χαμηλή μυϊκή μάζα είχαν 83% αυξημένο κίνδυνο θανάτου. Αντίθετα, όσοι παρουσίαζαν χαμηλή μυϊκή μάζα χωρίς κοιλιακή παχυσαρκία εμφάνιζαν 40% χαμηλότερο κίνδυνο, ενώ η κοιλιακή παχυσαρκία από μόνη της, όταν συνυπήρχε με επαρκή μυϊκή μάζα, δεν συσχετίστηκε με αυξημένη θνησιμότητα.
Γιατί ο συνδυασμός είναι τόσο επιβαρυντικός
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το κοιλιακό λίπος δρα ως ενεργό ενδοκρινικό όργανο, ενισχύοντας χρόνιες φλεγμονώδεις διεργασίες στον οργανισμό. Αυτή η φλεγμονή επιταχύνει την απώλεια μυϊκής μάζας και επιδεινώνει τις μεταβολικές λειτουργίες.
Όπως εξηγεί η πρώτη συγγραφέας της μελέτης, Valdete Regina Guandalini, το λίπος μπορεί να διεισδύει στον μυϊκό ιστό, καταλαμβάνοντας τον χώρο του και υποβαθμίζοντας τις μεταβολικές, ενδοκρινικές, ανοσολογικές και λειτουργικές του ικανότητες. Το αποτέλεσμα είναι ένας φαύλος κύκλος προοδευτικής αποδυνάμωσης και αυξημένου κινδύνου ασθένειας και θανάτου.
Διάγνωση χωρίς ακριβές εξετάσεις
Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της μελέτης αφορά τη διάγνωση. Μέχρι σήμερα, η σαρκοπενική παχυσαρκία εντοπίζεται κυρίως μέσω δαπανηρών και εξειδικευμένων εξετάσεων, όπως μαγνητική ή αξονική τομογραφία, πυκνομετρία και ηλεκτρική βιοεμπέδηση. Η περιορισμένη διαθεσιμότητα αυτών των μεθόδων καθιστά δύσκολη την έγκαιρη ανίχνευση της πάθησης στην καθημερινή κλινική πράξη.
Οι ερευνητές έδειξαν ότι απλές μετρήσεις, όπως η περιφέρεια μέσης και η εκτίμηση της άλιπης μάζας μέσω εξισώσεων που λαμβάνουν υπόψη βασικά κλινικά χαρακτηριστικά, μπορούν να λειτουργήσουν ως αξιόπιστα εργαλεία πρώιμου εντοπισμού.
Πρακτικά κριτήρια και κλινική σημασία
Στη μελέτη, η κοιλιακή παχυσαρκία ορίστηκε ως περιφέρεια μέσης άνω των 102 εκατοστών για τους άνδρες και 88 εκατοστών για τις γυναίκες. Η χαμηλή μυϊκή μάζα προσδιορίστηκε μέσω δείκτη μάζας σκελετικού μυός μικρότερου από 9,36 kg/m² για τους άνδρες και 6,73 kg/m² για τις γυναίκες.
Η χρήση αυτών των απλών κριτηρίων μπορεί να επιτρέψει την έγκαιρη παρέμβαση με στοχευμένα μέτρα, όπως διατροφική υποστήριξη και προγράμματα σωματικής άσκησης, πριν η κατάσταση γίνει μη αναστρέψιμη.
Ένα μήνυμα πρόληψης για τη γήρανση
Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Tiago da Silva Alexandre, τα ευρήματα της μελέτης ανοίγουν τον δρόμο για καλύτερη πρόληψη και βελτίωση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων. Η έγκαιρη αναγνώριση της σαρκοπενικής παχυσαρκίας μπορεί να μειώσει τη θνησιμότητα και να διατηρήσει τη λειτουργική ανεξαρτησία σε μια κοινωνία που γερνά με ταχείς ρυθμούς.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!