‘’Η κλιματική αλλαγή μοιραία σε μεγάλο βαθμό μπορεί να οδηγεί σε υγειονομική κρίση και γι’ αυτό η ενημέρωση του κοινού, η ευαισθητοποίηση και η εγρήγορση όλων των φορέων είναι πολύ σημαντική, έτσι ώστε άμεσα να μηδενίζονται οι επιπτώσεις στον κόσμο.’’ είπε μεταξύ άλλων η κυρία Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η οποία είναι Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Κυρία Ψαλτοπούλου στην Νικολέτα Ντάμπου και στην εκπομπή Opinion Health του healthweb.gr .
Για την κλιματική αλλαγή και πόσο επιβαρυντική είναι για την υγεία μας, αλλά και αν σχετίζεται με την αύξηση λοιμωδών νοσημάτων, αλλά και καρδιολογικών περιστατικών, καθώς και καρκίνου, αλλά και νευροψυχιατρικών νοσημάτων συνομιλεί η Νικολέτα Ντάμπου στο σημερινό Opinion Health του healthweb.gr με την κυρία Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η οποία είναι Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Κυρία Ψαλτοπούλου, καλώς ήρθατε.
Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση, κυρία Ντάμπου.
Εμείς ευχαριστούμε θερμά. Μεγάλη μας τιμή και χαρά που σας έχουμε για ακόμη μια φορά κοντά μας, κυρία Ψαλτοπούλου, για να συζητήσουμε ένα εξαιρετικό θέμα, με το οποίο εσείς ασχολείστε και έχετε αρθρογραφήσει σε ξένα και ελληνικά πολύ σημαντικά περιοδικά. Πρόκειται για την κλιματική αλλαγή για την οποία δεν ακούμε τουλάχιστον στην Ελλάδα συχνά πάρα πολλές πληροφορίες. Ας πάρουμε λίγο τα πράγματα από την αρχή. Τι είναι η κλιματική αλλαγή;
Σταδιακά τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει η κλιματική αλλαγή με την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ειδικά σε ορισμένες περιοχές όπως η Νότια Ευρώπη έχουμε μεγαλύτερες επιπτώσεις. Ένας βασικός παράγοντας της υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι οι ανθρώπινες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Υπάρχουν και άλλοι λόγοι προφανώς. Όλα αυτά μας ωθούν με αυξημένη πιθανότητα σε εικόνες όπως υψηλές θερμοκρασίες τους καλοκαιρινούς μήνες, ήπιους χειμώνες, λειψυδρία, ξηρασία, αύξηση της στάθμης των θαλασσών και των λιμνών, περισσότερες πυρκαγιές και αλλαγές στη βιοποικιλότητα φυτών και ζώων, μεταξύ βεβαίως και πολλών άλλων επιπτώσεων. Όλα αυτά συνιστούν την κλιματική αλλαγή, που έχει ένα πολύπλευρο αντίκτυπο, είναι μια αναδυόμενη παγκόσμια απειλή. Η χώρα μας δεν είναι απαραίτητα ότι φταίει, από την άποψη ότι μεγαλύτερη επίπτωση στην αλλαγή του κλίματος έχουν οι μεγάλες οικονομίες παγκοσμίως, η Αμερική, η Ρωσία, η Κίνα και άλλες μεγάλες οικονομίες. Όμως εμείς παρόλο που είμαστε μια μικρή χώρα, βλέπουμε καθημερινά ειδικά τις τελευταίες χρονιές όλο και περισσότερο τις συνέπειες αυτής της κλιματικής αλλαγής στην ατμόσφαιρα, την αφρικανική σκόνη με τα περισσότερα ίσως κουνούπια, με τις πιο θερμές ημέρες του καλοκαιριού ή δυστυχώς με τις περισσότερες πυρκαγιές.
Ποιο μέρος του πληθυσμού επηρεάζει στην Ελλάδα ή παγκοσμίως η κλιματική αλλαγή;
Η κλιματική αλλαγή δυστυχώς μας επηρεάζει όλους. Ακόμα περισσότερο όμως έχουν μεγάλες επιπτώσεις ηλικιακές ομάδες είτε πολύ μικρές είτε πολύ μεγάλες, τα παιδιά, οι εγκυμονούσες. Επίσης τα άτομα τρίτης και τέταρτης ηλικίας και τα άτομα που έχουν χρόνια νοσήματα, οι μονογονεϊκές οικογένειες, οι ευπαθείς ομάδες πληθυσμού. Όσο πιο αδύναμος είναι κάποιος, τόσο μεγαλύτερες επιπτώσεις μπορεί να έχει ακόμα και στην καθημερινότητά του όσον αφορά την κλιματική αλλαγή. Επομένως όλοι προσέχουμε, όλοι ενημερωνόμαστε και η Πολιτεία προσπαθεί να βοηθήσει όλους εμάς να ελαχιστοποιήσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, αλλά και να προστατευτούμε για το μέλλον.
Η κλιματική κρίση κυρία Ψαλτοπούλου σχετίζεται με την αύξηση των λοιμωδών νοσημάτων;
Ναι, η κλιματική κρίση, δηλαδή η υπερθέρμανση του πλανήτη, οδηγεί σε μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης λοιμωδών νοσημάτων, έτσι όπως έχει παρουσιαστεί και σε πολλά διεθνή έγκριτα περιοδικά από μεγάλους επιστήμονες. Ειδικά π.χ. επειδή υπάρχει μεγαλύτερη ανάπτυξη και αύξηση στα κουνούπια και στα τσιμπούρια. Βεβαίως, σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες στο κέντρο της Γης μπορεί να έχουμε και λιγότερες λοιμώξεις. Βλέπετε ότι σταδιακά αυξάνουν το εύρος που μετακινούνται νοσήματα όπως ο Ιός του Δυτικού Νείλου που συζητάμε τα τελευταία χρόνια. Ενώ ήταν πιο σπάνιος και δεν εμφανιζόταν στη χώρα μας πριν το 2010, τώρα εμφανίζεται κάθε χρονιά ειδικά τους καλλιεργητικούς μήνες και σταδιακά πηγαίνει στην Νότια και Κεντρική Ευρώπη. Επομένως έχουμε αύξηση των λοιμωδών νοσημάτων. Εκτός από τον Ιό του Δυτικού Νείλου έχουμε τον Δάγκειο Πυρετό, έχουμε τον Ζίκα, τα οποία θεωρούνταν σπάνια νοσήματα για την καθημερινότητά μας και δυστυχώς θα τα ακούμε όλο και περισσότερο. Και γι’ αυτό έχουμε πολλές λοιμώξεις. Αντίστοιχα έχουμε από τους κρότωνες – τα τσιμπούρια δηλαδή. Αλλά αν σκεφτούμε ότι οι πιο ζεστές ημέρες μας οδηγούν και σε μειωμένη δυνατότητα ψύξης των τροφίμων, καταλαβαίνουμε ότι μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να αυξάνεται τη πιθανότητα γαστρεντερίτιδας από το φαινόμενο της αυξημένης θερμοκρασίας. Μαζί με τις ιώσεις και τις λοιμώξεις είναι καλό να σκεφτόμαστε ότι υπάρχει και μία επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με την αφρικανική σκόνη, τις ασθματικές κρίσεις. Δηλαδή και στο αναπνευστικό και το αναπνευστικό σύστημα με την κλιματική κρίση πρέπει να δίνουμε προσοχή και η επαγρύπνηση πρέπει να υπάρχει ειδικά σε άτομα με χρόνια αναπνευστικά και καρδιολογικά νοσήματα, στα παιδιά και στις εγκυμονούσες και μια μεγαλύτερη επαφή και επικοινωνία με τον Πνευμονολόγο μας, με τον Καρδιολόγο, με τον Παθολόγο, με τον Γενικό Γιατρό.
Κυρία Ψαλτοπούλου, οπότε η αύξηση της θερμοκρασίας σχετίζεται με την αύξηση των καρδιολογικών περιστατικών ή και του καρκίνου;
Είναι πολύ σημαντική ερώτηση αυτή που θέτετε και έχουν γίνει μελέτες, ειδικά για τα άτομα άνω των 65 ετών, όπου η αύξηση ενός βαθμού Κελσίου θερμοκρασίας μπορεί να οδηγήσει σε 2-3% αύξηση των καρδιολογικών επεισοδίων αν παραμείνει αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας για λίγες ημέρες. Και γι’ αυτό αν θυμάστε πριν 20, 30, 40 χρόνια την περίοδο του καύσωνα, που δεν είχαμε air condition ή άλλες δυνατότητες πιο εύκολης μείωσης θερμοκρασίας και ο κόσμος δεν ήταν ενημερωμένος, είχαμε πολλούς θανάτους ειδικά στα άτομα άνω των 60 ετών. Επομένως προσέχουμε, ειδικά αν έχουμε γύρω μας άτομα ευπαθή να τα προστατεύουμε από τις αλλαγές θερμοκρασίας με air condition, με ανεμιστήρα, με ντους και με ελαφριά ρούχα. Όσον αφορά τον καρκίνο, έχουν γίνει μελέτες που μπορεί να συσχετίζεται ίσως με μειωμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες. Όχι απαραίτητα την χώρα μας, άλλες σε περιοχές με πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Αντίστοιχα και άλλα νοσήματα μπορεί να σχετίζονται με την κλιματική κρίση.
Δηλαδή, μπορεί να σχετίζονται και με νευροψυχιατρικά νοσήματα, κυρία Ψαλτοπούλου;
Σε αυξημένες θερμοκρασίες με υπερθέρμανση του περιβάλλοντος έχουμε μεγαλύτερη εμφάνιση και σοβαρότερη παρουσίαση νευροψυχιατρικών προβλημάτων. Γι’ αυτό είναι σημαντική αντίστοιχα η επαφή με τον Γιατρό, ο οποίος μπορεί να μας βοηθήσει να προσαρμόσει και την φαρμακευτική αγωγή μας. Είναι επίσης πολύ σημαντικό μαζί με όλα τα υπόλοιπα μέτρα πρόληψης να έχουμε πάντοτε ελεύθερη πρόσληψη έργου, έτσι ώστε να προστατεύονται τα άτομα από τις αυξήσεις της θερμοκρασίας. Είναι σημαντικό το νερό. Είναι σημαντική η ελαφριά διατροφή με φρούτα λαχανικά. Δεν θέλουμε βαριά διατροφή, δεν θέλουμε υπερκατανάλωση αλκοόλ και λίπους. Και μία διαδικασία παραμονής στο σπίτι και αποφυγής σωματικής δραστηριότητας εξωτερικής, ή εργασίας ακόμα χειρότερα σε εξωτερικό χώρο, έτσι ώστε να αντιμετωπισθούν οι επιπτώσεις στις αυξημένες θερμοκρασίες σε όλα τα άτομα.
Οι νέοι άνθρωποι είναι ενημερωμένοι για τα θέματα της κλιματικής κρίσης, κυρία Ψαλτοπούλου;
Προσπαθούν οι νέοι άνθρωποι, βλέπουμε και γύρω μας, αλλά και στο διαδίκτυο, να ενημερωθούν για την κλιματική κρίση και την κλιματική αλλαγή. Είναι σημαντικό να υπάρχουν υπεύθυνες φωνές επιστημόνων από πολλές εξειδικεύσεις, όχι απαραίτητα μόνο Γιατροί, έτσι ώστε να ενημερωθούν οι έφηβοι και οι νέοι μας ανάλογα με την ηλικία τους για τα φαινόμενα αυτά. Γιατί όπως καταλαβαίνετε η παραπληροφόρηση πολλές φορές από το διαδίκτυο μπορεί να τους δημιουργήσει πολύ έντονα συναισθήματα ή πολύ αρνητική ψυχολογική επιβάρυνση όσον αφορά την αλλαγή του κλίματος, και όλο αυτό να έχει αρνητικές επιπτώσεις. Επομένως είναι σημαντική η ενημέρωση από ειδικούς. Και επίσης βλέπουμε από τις δημοσιεύσεις και στο εξωτερικό κυρίως αναφέρονται στις ψυχολογικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η κλιματική κρίση στον έφηβο και στον νέο. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι περίπου οι μισοί νέοι παγκοσμίως επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα στην καθημερινότητά τους, έφηβοι και παιδιά επίσης, από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της κλιματικής κρίσης. Γι’ αυτό η ενημέρωση είναι πολύ σημαντική. Στην χώρα μας η καλύτερη ενημέρωση για τις πυρκαγιές ή για την λειψυδρία μπορεί να δώσει ακόμα καλύτερα αποτελέσματα στο να κάνουν έναν υπεύθυνο ενήλικα, η οποία ενημέρωση ξεκινά από το σχολείο, από την κοινότητα, από το σπίτι και από άλλους φορείς. Όλα αυτά μπορούν να βοηθήσουν να δημιουργήσουμε υπεύθυνους νέους, οι οποίοι τελικά μπορεί να τα καταφέρουν να διορθώσουν όλη αυτή την κλιματική κρίση, κάτι που δεν έχουμε καταφέρει να κάνουμε εμείς οι ενήλικοι.
Και τι μπορούμε να κάνουμε, κυρία Ψαλτοπούλου, για να διασφαλίσουμε ότι η κλιματική κρίση δεν θα είναι επιβαρυντική για την υγεία των ανθρώπων;
Η κλιματική αλλαγή μοιραία σε μεγάλο βαθμό μπορεί να οδηγεί σε υγειονομική κρίση και γι’ αυτό η ενημέρωση του κοινού, η ευαισθητοποίηση και η εγρήγορση όλων των φορέων είναι πολύ σημαντική, έτσι ώστε άμεσα να μηδενίζονται οι επιπτώσεις στον κόσμο. Για παράδειγμα, όταν υπάρχει μία πυρκαγιά το ότι αμέσως ενημερώνονται όλοι είναι πολύ θετικό, έτσι ώστε να αποφύγουν να μετακινηθούν στην περιοχή ή να κλείσουν τα παράθυρα τα άτομα με αναπνευστικά προβλήματα. Αλλά αντίστοιχα είναι σημαντική η περιβαλλοντική εκπαίδευση του κόσμου σε κάθε ηλικία. Η χώρα μας όπως είπαμε δεν έχει ένα τεράστιο υπερβολικό αποτύπωμα παγκοσμίως, αλλά και εμείς από την χώρα μας καλό είναι να βοηθάμε με την σωστή χρήση της ενέργειας, την ανακύκλωση, την αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Όλες αυτές οι εκφάνσεις της κλιματικής κρίσης χρειάζονται υπεύθυνους επιστήμονες αλλά και μία κοινωνία των πολιτών, η οποία θα πάρει τις σωστές αποφάσεις, για να θωρακίσει το μέλλον της κοινωνίας μας και των παιδιών μας.
Άρα, κυρία Ψαλτοπούλου να έχουμε οικολογική συνείδηση οι άνθρωποι στην καθημερινότητά μας.
Αλλά και η εκπαίδευση και ο καθένας να γίνει ένας συνειδητά υπεύθυνος πολίτης που προστατεύοντας το περιβάλλον του, προστατεύει και τον ίδιο τον εαυτό του.
Πάρα πολύ ωραία, κυρία Ψαλτοπούλου. Σας ευχαριστώ θερμά που κάναμε αυτή την πολύ σημαντική συζήτηση. Είναι πολύ ενδιαφέρον το θέμα και θέλαμε κι εμείς να ενημερώσουμε το κοινό μας για να μπορέσουμε, όπως λέτε να συμβάλουμε όλοι στην καθημερινότητά μας. Βάζουμε το λιθαράκι μας, για να προστατεύσουμε το περιβάλλον άρα και την υγεία μας.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!