Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο στη θεραπεία της κατάθλιψης, ωστόσο οι σωματικές επιδράσεις τους μπορεί να διαφέρουν σημαντικά.
Η νέα μελέτη μεγάλης κλίμακας που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό The Lancet, φέρνει στο φως εντυπωσιακές αποκλίσεις μεταξύ των φαρμάκων, αναδεικνύοντας την ανάγκη για εξατομικευμένη προσέγγιση στη φαρμακευτική αγωγή.
Μεγάλες διαφορές στις σωματικές επιδράσεις
Τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να διαφέρουν ευρέως στον τρόπο που επηρεάζουν το σώμα, σύμφωνα με τη μετα-ανάλυση.
Η έρευνα διαπίστωσε, για παράδειγμα, διαφορά 4 κιλών στην αλλαγή σωματικού βάρους μεταξύ διαφορετικών φαρμάκων — περίπου 2,5 κιλά απώλεια με το agomelatine και 2 κιλά αύξηση με το maprotiline.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη σημασία της εξατομίκευσης της αγωγής, λαμβάνοντας υπόψη την προσωπική κατάσταση υγείας και τις προτιμήσεις του ασθενούς.
Η ανάλυση των δεδομένων
Η μελέτη συνδύασε αποτελέσματα από 151 κλινικές δοκιμές και 17 εκθέσεις του FDA, που αφορούσαν 58.000 συμμετέχοντες, προκειμένου να αξιολογήσει την επίδραση 30 αντικαταθλιπτικών στο σώμα κατά τη διάρκεια 8 εβδομάδων θεραπείας.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι τα αντικαταθλιπτικά διαφέρουν και ως προς την επίδραση στον καρδιακό ρυθμό, με διακύμανση άνω των 20 παλμών ανά λεπτό — μείωση κατά 8 παλμούς με το fluvoxamine και αύξηση κατά 14 παλμούς με το nortriptyline.
Αντίστοιχα, στην αρτηριακή πίεση, παρατηρήθηκε μείωση περίπου 7 mmHg με το nortriptyline και αύξηση 5 mmHg με το doxepin.
Επίδραση στο βάρος και άλλες παραμέτρους
Η μελέτη κατέδειξε ότι ορισμένα φάρμακα, όπως το maprotiline και το amitriptyline, σχετίζονται με αύξηση βάρους σε σχεδόν τους μισούς ασθενείς, ενώ άλλα, όπως το agomelatine, με απώλεια βάρους στο 55% των συμμετεχόντων.
Τα περισσότερα αντικαταθλιπτικά δεν έδειξαν σημαντική επίδραση στη νεφρική ή ηπατική λειτουργία, στον καρδιακό ρυθμό ή στα επίπεδα ηλεκτρολυτών, γεγονός που δείχνει ότι οι σοβαρές σωματικές παρενέργειες είναι σχετικά σπάνιες, αλλά διαφοροποιούνται ανά φάρμακο.
Ανάγκη για περαιτέρω έρευνα
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι απαιτούνται νέες μελέτες για να διαπιστωθεί πώς τα αντικαταθλιπτικά επηρεάζουν τον οργανισμό μακροπρόθεσμα, καθώς η τρέχουσα ανάλυση κάλυψε μόνο οκτώ εβδομάδες θεραπείας.
Επιπλέον, οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι τα αποτελέσματα δεν πρέπει να αποτρέπουν τη λήψη αντικαταθλιπτικών, αλλά να ενισχύσουν την εξατομικευμένη ιατρική προσέγγιση, προσαρμοσμένη σε κάθε ασθενή.
Η εξατομικευμένη επιλογή φαρμάκου, με βάση τη φυσιολογία, την αντοχή και τις προτιμήσεις του ασθενούς, είναι πλέον απαραίτητη για την ασφαλή και αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάθλιψης.