Μια πρωτοποριακή μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο (UC San Francisco) αμφισβητεί την παραδοσιακή θεώρηση ότι η περιοχή του Broca είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την οργάνωση και εκφορά της ομιλίας. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Nature Human Behaviour, αποκαλύπτει ότι η παραγωγή λόγου δεν εξαρτάται μόνο από τη γνωστή αυτή περιοχή, αλλά από ένα ευρύτερο νευρωνικό δίκτυο με επίκεντρο τον μέσο προκεντρικό έλικα (middle precentral gyrus – mPrCG).
Για δεκαετίες, η επιστημονική κοινότητα πίστευε ότι το λεγόμενο speech-motor sequencing – η διαδικασία μέσω της οποίας ο εγκέφαλος μετατρέπει τη σκέψη σε συντονισμένες κινήσεις των μυών για την παραγωγή φωνής – ελέγχεται κυρίως από την περιοχή Broca. Ωστόσο, ο νευροχειρουργός Edward Chang και η ερευνητική του ομάδα απέδειξαν ότι ο mPrCG παίζει κεντρικό ρόλο στη «σύνθεση» των ήχων που σχηματίζουν λέξεις. «Αυτό το σημείο του εγκεφάλου δεν είναι απλώς υπεύθυνο για τον λάρυγγα, όπως πιστεύαμε. Είναι ουσιαστικό για το πώς συνδέουμε τους ήχους για να διαμορφώσουμε λέξεις, και τελικά να τις προφέρουμε», εξηγεί ο Chang.
Η ομάδα συνεργάστηκε με 14 ασθενείς που υποβάλλονταν σε εγκεφαλική χειρουργική για επιληψία, τοποθετώντας ηλεκτρόδια στην επιφάνεια του εγκεφάλου για να καταγράψουν τα σήματα κατά την παραγωγή λέξεων. Όσο πιο πολύπλοκη ήταν η φωνητική ακολουθία – όπως το «ba-da-ga» αντί για το απλό «ba-ba-ba» – τόσο εντονότερη η ενεργοποίηση στον mPrCG. Μάλιστα, η δραστηριότητα αυτής της περιοχής προέβλεπε πόσο γρήγορα θα μιλούσαν οι συμμετέχοντες. Σε επόμενη φάση, η τεχνητή διέγερση της περιοχής mPrCG προκάλεσε λάθη λόγου σε σύνθετες ακολουθίες, παρόμοια με εκείνα της αποπραξίας της ομιλίας, επιβεβαιώνοντας τη σημασία της στην παραγωγή λόγου.
Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει νέους δρόμους για την κατανόηση των διαταραχών λόγου, την ανάπτυξη τεχνολογιών επικοινωνίας για παράλυτους ασθενείς, αλλά και για την προστασία της ικανότητας ομιλίας σε επεμβάσεις εγκεφάλου. «Ο mPrCG λειτουργεί σαν γέφυρα μεταξύ της πρόθεσης και της δράσης του λόγου», σημειώνει η ερευνήτρια Jessie Liu. «Η κατανόηση του ρόλου του μπορεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που προσεγγίζουμε την ανθρώπινη ομιλία».