Όταν ο πόνος εμφανίζεται από πολλαπλές πηγές – όπως ένα κόψιμο σε χαρτί ακολουθούμενο από επαφή με ζεστό νερό – η εμπειρία μπορεί να είναι δυσανάλογα έντονη. Αλλά είναι αυτή η αγωνία απλώς αθροιστική ή μήπως ο εγκέφαλος ενσωματώνει αυτά τα σήματα με τρόπο που ενισχύει τον πόνο; Οι ερευνητές γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι ο πόνος είναι εξαιρετικά υποκειμενικός και επηρεάζεται όχι μόνο από την ένταση των επιβλαβών ερεθισμάτων αλλά και από γνωστικούς παράγοντες, όπως οδηγίες για το πώς να αντιληφθεί κανείς τον πόνο.
Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος ενσωματώνει διαφορετικά σήματα πόνου σε μια ενοποιημένη εμπειρία – ειδικά σε σύνθετα σενάρια που αφορούν πολυτροπικό πόνο – δεν ήταν προηγουμένως καλά κατανοητός. Τώρα, όμως, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the Royal Society B αποκάλυψε πώς η αντίληψη του πόνου από τον ανθρώπινο εγκέφαλο επηρεάζεται από οδηγίες – όπως το αν θα αντιληφθεί τον πόνο ως ξεχωριστές αισθήσεις ή ως ενσωματωμένο πολυτροπικό πόνο. Η μελέτη αποκαλύπτει επίσης πώς λειτουργεί αυτή η διαδικασία και προσδιορίζει τους νευρωνικούς μηχανισμούς που εμπλέκονται.
Με επικεφαλής τον Δρ. Kong Yazhuo από το Ινστιτούτο Ψυχολογίας της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, μια ερευνητική ομάδα ανακάλυψε ότι η πολυτροπική ενσωμάτωση του πόνου στον εγκέφαλο – αντί για σωματοαισθητικές εισροές όπως η αφή, η αίσθηση θερμότητας – ενισχύει σημαντικά τη συνολική αντίληψη του πόνου όταν οι συμμετέχοντες λαμβάνουν οδηγίες για το πώς να αντιλαμβάνονται τον πόνο. Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι αυτή η ενσωμάτωση κωδικοποιούνταν από τον προσφηνοειδή χιτώνα – μια περιοχή του εγκεφάλου που βρίσκεται ανάμεσα στα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια, ακριβώς πίσω από τον οπίσθιο φλοιό του προσαγωγίου.
Οι ερευνητές σχεδίασαν μια σειρά πειραμάτων στα οποία οι συμμετέχοντες εκτέθηκαν σε θερμότητα, πίεση και ηλεκτρικά ερεθίσματα. Αυτά παραδόθηκαν είτε μεμονωμένα (μονοτροπικά) είτε σε συνδυασμό (διτροπικά), με ή χωρίς συνοδευτικές αντιληπτικές οδηγίες που κατευθύνουν τους συμμετέχοντες να επικεντρωθούν στη συνολική εμπειρία του πόνου. Η εγκεφαλική δραστηριότητα καταγράφηκε χρησιμοποιώντας λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI). Συλλέχθηκαν επίσης υποκειμενικές αξιολογήσεις πόνου των συμμετεχόντων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες ανέφεραν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα πόνου όταν τους δόθηκε η οδηγία να επικεντρωθούν στον συνολικό πόνο κατά τη διάρκεια της διτροπικής διέγερσης παρά όταν η οδηγία απουσίαζε. Είναι ενδιαφέρον ότι αυτή η βελτίωση στον αντιληπτό πόνο εξαφανίστηκε επίσης σε δοκιμές που περιελάμβαναν ερεθίσματα κάτω από το όριο, μη επώδυνα. Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι το φαινόμενο της ολοκληρωτικής ενίσχυσης βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε γνωστικές επιρροές από πάνω προς τα κάτω και όχι στην προσθετική φύση των ερεθισμάτων.
Ο προσφηνοειδής μυς αναδείχθηκε ως βασικός κόμβος στη διαδικασία πολυτροπικής ενσωμάτωσης του πόνου. Η μελέτη παρατήρησε μια σημαντική θετική συσχέτιση μεταξύ του μεγέθους της απόκρισης που εξαρτάται από το επίπεδο οξυγόνου στο αίμα (BOLD) στον προσφηνοειδή μυ και του βαθμού ενσωμάτωσης στις αξιολογήσεις του πόνου. Επιπλέον, βρέθηκαν ισχυρές ομοιότητες μεταξύ της εγκεφαλικής δραστηριότητας στον προσφηνοειδή μυ και της αντίληψης του πόνου από τους συμμετέχοντες, υποδηλώνοντας ότι ο προσφηνοειδής μυς παίζει ζωτικό ρόλο στην ενσωμάτωση των πληροφοριών για τον πόνο σε μια συνεκτική και εντεινόμενη εμπειρία πόνου.
Η μελέτη καταδεικνύει τον βασικό ρόλο που διαδραματίζει ο προσφηνοειδής μυς στη διαδικασία πολυτροπικής ενσωμάτωσης του πόνου, καθώς και τη σημαντική βελτίωση της συνολικής αντίληψης του πόνου υπό οδηγίες για την αντίληψη του πόνου με ολοκληρωμένο τρόπο. “Αυτά τα ευρήματα παρέχουν μια θεωρητική βάση για παρεμβάσεις πολλαπλών στόχων που στοχεύουν στην αντιμετώπιση σύνθετων συνδρόμων πόνου”, δήλωσε ο Δρ. Κονγκ. «Η αναγνώριση του τρόπου με τον οποίο το αντιληπτικό πλαίσιο διαμορφώνει την ενσωμάτωση του πόνου μπορεί να διαμορφώσει τις κλινικές προσεγγίσεις, ειδικά για σύνθετα ή συγκαλυμμένα σύνδρομα πόνου».
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!