Η ηλικία αποτελεί έναν από τους πιο καθοριστικούς αλλά συχνά υποτιμημένους παράγοντες στην αποκατάσταση μετά από τραυματισμό του νωτιαίου μυελού. Καθώς ο πληθυσμός γηράσκει και οι ιατρικές παρεμβάσεις βελτιώνονται, ολοένα και περισσότερα άτομα επιβιώνουν μετά από τέτοιους τραυματισμούς και εισέρχονται σε μακροχρόνιες φάσεις αποκατάστασης. Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neurology ρίχνει φως στο πώς η ηλικία επηρεάζει διαφορετικές πτυχές της ανάρρωσης, αναδεικνύοντας κρίσιμες διαφορές μεταξύ νεότερων και ηλικιωμένων ασθενών.
Η αυξανόμενη ηλικία κατά τον χρόνο του τραυματισμού
Όπως επισημαίνει η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Chiara Pavese, MD, PhD, από το Πανεπιστήμιο της Παβίας, η μέση ηλικία κατά τη στιγμή του τραυματισμού του νωτιαίου μυελού αυξάνεται σταθερά. Αυτό οφείλεται τόσο στη γήρανση του γενικού πληθυσμού όσο και στη βελτίωση της επείγουσας ιατρικής φροντίδας, που επιτρέπει σε περισσότερα άτομα να επιβιώσουν από σοβαρά τραύματα. Παρά τις εξελίξεις στην ιατρική και τη χειρουργική αντιμετώπιση, ο συνολικός ρυθμός νευρολογικής ανάρρωσης παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητος τις τελευταίες δεκαετίες.
Σχεδιασμός και εύρος της μελέτης
Η μελέτη βασίστηκε σε δεδομένα από 2.171 άτομα με τραυματισμό του νωτιαίου μυελού, με μέσο όρο ηλικίας τα 47 έτη, τα οποία νοσηλεύτηκαν σε εξειδικευμένες μονάδες σπονδυλικής στήλης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολυκεντρικής Μελέτης για τον Τραυματισμό του Νωτιαίου Μυελού. Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για διάστημα ενός έτους μετά τον τραυματισμό τους, με συστηματική αξιολόγηση τόσο των νευρολογικών όσο και των λειτουργικών τους ικανοτήτων. Οι ερευνητές διερεύνησαν τη σχέση μεταξύ ηλικίας και βαθμού αποκατάστασης, λαμβάνοντας υπόψη τον τύπο και τη σοβαρότητα της κάκωσης.
Νευρολογική ανάρρωση και ηλικία
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα της μελέτης είναι ότι η ηλικία δεν φάνηκε να επηρεάζει σημαντικά τη νευρολογική ανάρρωση. Οι ερευνητές δεν εντόπισαν συσχέτιση μεταξύ μεγαλύτερης ηλικίας και μειωμένης βελτίωσης σε δείκτες όπως η μυϊκή δύναμη των άνω και κάτω άκρων ή η ικανότητα αίσθησης ελαφρού αγγίγματος και νυγμού. Αυτό υποδηλώνει ότι οι βασικοί μηχανισμοί νευρολογικής αποκατάστασης μπορεί να διατηρούνται σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα από την ηλικία.
Λειτουργική αποκατάσταση και καθημερινή αυτονομία
Αντίθετα, η εικόνα αλλάζει αισθητά όταν εξετάζεται η λειτουργική ανάρρωση. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς παρουσίασαν σαφώς χειρότερα αποτελέσματα σε τομείς που σχετίζονται με την καθημερινή αυτονομία. Σε δοκιμασίες που αξιολογούν την ικανότητα αυτοφροντίδας, όπως η σίτιση, το μπάνιο, η διαχείριση της ουροδόχου κύστης και του εντέρου, καθώς και η γενική κινητικότητα, οι μεγαλύτερης ηλικίας συμμετέχοντες σημείωσαν μικρότερη βελτίωση σε σύγκριση με τους νεότερους.
Οι συνολικές βαθμολογίες λειτουργικής ανεξαρτησίας κυμαίνονταν από 0 έως 100. Κατά την εισαγωγή στις μονάδες αποκατάστασης, ο μέσος όρος ήταν 31 μονάδες, ενώ μετά από έναν χρόνο ανήλθε στις 35. Ωστόσο, κάθε δεκαετία μεγαλύτερης ηλικίας συσχετίστηκε με μείωση κατά 4,3 μονάδες στη συνολική βαθμολογία, γεγονός που καταδεικνύει τη σωρευτική επίδραση της ηλικίας στη λειτουργική αποκατάσταση.
Βάδιση και κινητικότητα στους ηλικιωμένους
Ιδιαίτερα έντονες ήταν οι διαφορές στις δοκιμασίες βάδισης. Οι ηλικιωμένοι εμφάνισαν μικρότερη βελτίωση στην ταχύτητα και την ικανότητα βάδισης σε μικρές αποστάσεις, ακόμη και όταν χρησιμοποιούσαν βοηθήματα όπως μπαστούνι ή περιπατητήρα. Η μείωση αυτή ήταν πιο εμφανής σε άτομα άνω των 70 ετών, μια ηλικιακή ομάδα που παρουσίασε αισθητή κάμψη στη συνολική λειτουργική αποκατάσταση.
Επιπτώσεις για την κλινική πρακτική και περιορισμοί
Σύμφωνα με τη Pavese, τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για προσαρμοσμένα προγράμματα αποκατάστασης για τους ηλικιωμένους ασθενείς. Οι προσεγγίσεις αυτές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη συνυπάρχουσες παθήσεις, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη ή οστεοπόρωση, και να εστιάζουν σε στόχους που σχετίζονται άμεσα με τη λειτουργικότητα στην καθημερινή ζωή. Ένας σημαντικός περιορισμός της μελέτης ήταν η απώλεια συμμετεχόντων κατά τη διάρκεια του έτους παρακολούθησης, γεγονός που ενδέχεται να επηρεάζει την ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Παρά ταύτα, η μελέτη προσφέρει πολύτιμες γνώσεις για τον ρόλο της ηλικίας και θέτει τις βάσεις για πιο εξατομικευμένες θεραπευτικές στρατηγικές στο μέλλον.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!