Πώς η χαμηλή βιταμίνη D συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης

Μία πρόσφατη δημοσίευση θέτει υπό νέα οπτική τη σχέση μεταξύ της βιταμίνης D και της κατάθλιψης: όχι ως προστατευτικό παράγοντα, αλλά πιθανό δείκτη αυξημένου κινδύνου. Μεγάλη μελέτη δείχνει ότι χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, ειδικά όταν η συγκέντρωση της 25-υδροξυβιταμίνης D (25(OH)D) βρίσκεται στα πολύ χαμηλά όρια (≤ 30 nmol/L), συνδέονται σταθερά με υψηλότερα ποσοστά συμπτωμάτων κατάθλιψης σε ενήλικες.

Τι μπορούμε να συμπεράνουμε

1. Η σύνδεση δεν είναι απλή
   Η σχέση μεταξύ της βιταμίνης D και της ψυχικής υγείας είναι πιο πολύπλοκη απ’ ό,τι ίσως πιστεύαμε. Η έρευνα δείχνει μια ισχυρή συσχέτιση, αλλά δεν είναι σαφές αν η χαμηλή D είναι αίτιο ή συνέπεια της κατάθλιψης — ή αν υπάρχει ένας τρίτος, κοινός παράγοντας που επηρεάζει και τα δύο.

2. Παράγοντες που μπερδεύουν
   Η μελέτη λαμβάνει υπόψη διάφορους παράγοντες — διατροφικούς, δημογραφικούς, κοινωνικούς — αλλά πάντα υπάρχει το ενδεχόμενο να μην καλύπτονται όλοι οι «μπερδεμένοι» παράγοντες. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να εξάγουμε ασφαλή συμπεράσματα για αιτιώδη σχέση.

3. Δεν είναι πανάκεια η συμπλήρωση
   Αν και σε παλαιότερες έρευνες η λήψη βιταμίνης D είχε δείξει κάποια οφέλη στη μείωση συμπτωμάτων κατάθλιψης, η νέα μελέτη υπονοεί ότι η απλή χορήγηση D δεν εγγυάται προστασία από την κατάθλιψη.

4. Το είδος της βιταμίνης D ίσως μετράει
   Υπάρχουν ενδείξεις ότι διαφορετικές μορφές της βιταμίνης D — όπως η D₂ έναντι της D₃ — μπορεί να «δρα» διαφορετικά όσον αφορά την ψυχική υγεία.

Τι σημαίνει αυτό για εμάς

• Είναι σημαντικό να διατηρούμε υγιή επίπεδα βιταμίνης D, όχι μόνο για τα οστά και το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά και ενδεχομένως για την ψυχική μας υγεία.

• Ωστόσο, η χρήση συμπληρωμάτων βιταμίνης D δεν πρέπει να θεωρείται ως θεραπεία για την κατάθλιψη, τουλάχιστον με βάση τα τρέχοντα δεδομένα.

• Αν κάποιος υποψιάζεται ότι έχει χαμηλή βιταμίνη D και κατάθλιψη, καλό είναι να συζητήσει με ειδικό υγείας — γιατρού ή ψυχίατρο — και να εξετάσει τόσο τις ορμονικές όσο και τις ψυχολογικές του παραμέτρους.

Προοπτικές έρευνας

Το μήνυμα των επιστημόνων είναι σαφές: χρειάζονται περαιτέρω μελέτες, ειδικά τυχαιοποιημένες και μακροχρόνιες, για να καταλάβουμε εάν και πώς η βιταμίνη D μπορεί να επηρεάζει την έναρξη ή την πορεία της κατάθλιψης. Παράλληλα, το ενδιαφέρον στρέφεται και στο αιτιολογικό κομμάτι: είναι η χαμηλή D έναν παράγοντα «πυροδότησης» καταθλιπτικών διαταραχών ή απλώς ένα σύμπτωμα μιας πιο σύνθετης βιολογικής κατάστασης;

Η νέα αυτή έρευνα μας θυμίζει ότι η σχέση μεταξύ διατροφικών στοιχείων — όπως η βιταμίνη D — και της ψυχικής υγείας είναι βαθιά και πολύπλευρη. Δεν πρόκειται απλώς για «ένα χάπι χαράς», αλλά για μια σύνδεση που αξίζει να μελετηθεί με σοβαρότητα.