Η σεξουαλική ζωή θεωρείται συχνά αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης εμπειρίας. Ωστόσο, ένα μικρό ποσοστό ενηλίκων φτάνει σε μεγαλύτερη ηλικία χωρίς να έχει ποτέ σεξουαλική εμπειρία. Νέα διεθνής μελέτη, η πιο εκτεταμένη μέχρι σήμερα, ρίχνει φως στους παράγοντες που διαμορφώνουν την παρθενία στην ενήλικη ζωή και δείχνει ότι το φαινόμενο δεν εξηγείται από έναν μόνο λόγο, αλλά από έναν περίπλοκο συνδυασμό βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραμέτρων.
Η μελέτη και τα δεδομένα
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες του Karolinska Institutet στη Σουηδία, του Max Planck Institute for Empirical Aesthetics στη Γερμανία, του Amsterdam UMC στην Ολλανδία, καθώς και άλλων διεθνών φορέων. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences. Χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από περισσότερα από 400.000 άτομα στο Ηνωμένο Βασίλειο ηλικίας 39 έως 73 ετών και από 13.500 Αυστραλούς ηλικίας 18–89 ετών. Περίπου το 1% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι δεν είχε ποτέ σεξουαλική επαφή.
Ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι άνθρωποι που δεν είχαν σεξουαλική εμπειρία:
-
είχαν συχνά υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο,
-
κατανάλωναν λιγότερο αλκοόλ και κάπνιζαν λιγότερο,
-
ανέφεραν όμως περισσότερα αισθήματα μοναξιάς, νευρικότητας και χαμηλότερα επίπεδα ευτυχίας σε σύγκριση με όσους είχαν σεξουαλική εμπειρία.
Η έλλειψη ρομαντικών και σεξουαλικών σχέσεων, όπως τόνισε η επικεφαλής ερευνήτρια Δρ. Laura Wesseldijk, συνδέεται με αυξημένα συναισθήματα απομόνωσης και χαμηλότερη ψυχολογική ευεξία.
Παράγοντες που επηρεάζουν τους άνδρες
Για τους άνδρες, σημαντικό ρόλο έπαιξε η σωματική δύναμη, καθώς και η αναλογία ανδρών-γυναικών σε μια περιοχή. Επιπλέον, η έρευνα έδειξε ότι η σεξουαλική αποχή ήταν πιο συχνή σε περιοχές με υψηλότερη οικονομική ανισότητα.
Γενετική διάσταση
Η ανάλυση του γονιδιώματος αποκάλυψε ότι περίπου 15% της διαφοροποίησης στο φαινόμενο μπορεί να αποδοθεί σε χιλιάδες γονιδιακές παραλλαγές με μικρή επίδραση η καθεμία. Μάλιστα, οι επιστήμονες εντόπισαν μια γονιδιακή παραλλαγή που σχετίζεται με την απουσία σεξουαλικής εμπειρίας και η οποία έχει μειωθεί σημαντικά στον ανθρώπινο πληθυσμό τα τελευταία 12.000 χρόνια, γεγονός που δίνει και μια εξελικτική διάσταση στη μελέτη.
Εξελικτικές και κοινωνικές προεκτάσεις
Η παρθενία στην ενήλικη ζωή αποτελεί ιδιαίτερα ενδιαφέρον πεδίο για τους επιστήμονες, καθώς σχετίζεται άμεσα με τη βασικότερη διαδικασία της εξέλιξης: την αναπαραγωγή. Το γεγονός ότι ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων δεν συμμετέχει στη σεξουαλική διαδικασία δημιουργεί ερωτήματα για την πορεία της ανθρώπινης εξέλιξης και τη βιολογική ποικιλία. Παράλληλα, τα ευρήματα μπορούν να φανούν χρήσιμα και σε σεξολόγους ή ειδικούς ψυχικής υγείας, καθώς βοηθούν στην κατανόηση των παραγόντων που σχετίζονται με τη σεξουαλική αποχή και πώς αυτή επηρεάζει την ψυχολογική κατάσταση των ατόμων.
Μεθοδολογία
Η μελέτη αξιοποίησε ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών προσεγγίσεων:
-
Ερωτηματολόγια και ανάλυση κοινωνικών παραμέτρων.
-
Γονιδιωματικές μελέτες συσχέτισης (GWAS).
-
Πολυγονιδιακά σκορ και γενετικές συσχετίσεις.
-
Αναλύσεις εντός οικογενειών.
-
Σύγκριση με αρχαίο DNA για να μελετηθούν οι αλλαγές στο πέρασμα του χρόνου.
Η πολυεπίπεδη αυτή προσέγγιση επέτρεψε στους ερευνητές να εξετάσουν τόσο τους κοινωνικούς όσο και τους βιολογικούς παράγοντες που σχετίζονται με την παρθενία.
Περιορισμοί της μελέτης
Παρά το μέγεθός της, η έρευνα έχει ορισμένους περιορισμούς. Δεν έγινε σαφής διάκριση ανάμεσα σε εκούσια και ακούσια αποχή από το σεξ. Αυτό σημαίνει ότι τα κίνητρα και οι προσωπικές επιλογές των ατόμων δεν ήταν πάντα εύκολο να καταγραφούν ή να ερμηνευθούν.
Η παρθενία στην ενήλικη ζωή δεν είναι αποτέλεσμα ενός μόνο παράγοντα, αλλά προϊόν ενός πολύπλοκου «παζλ» που συνδυάζει την ψυχολογία, το κοινωνικό περιβάλλον και τη γενετική προδιάθεση. Αν και αποτελεί σχετικά σπάνιο φαινόμενο, η κατανόησή του μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να εξετάσουν βαθύτερα ζητήματα που αφορούν τη σεξουαλική συμπεριφορά, την ψυχική υγεία και την ανθρώπινη εξέλιξη.
Η μελέτη αυτή ανοίγει τον δρόμο για μελλοντικές έρευνες και αναδεικνύει την ανάγκη να αντιμετωπίζεται η σεξουαλικότητα με πολυδιάστατη ματιά, αναγνωρίζοντας ότι πίσω από την απουσία σεξουαλικής εμπειρίας κρύβεται ένα πλέγμα κοινωνικών, ψυχολογικών και βιολογικών επιρροών.