Καθώς ο αριθμός των γεννήσεων μέσω παρένθετης μητρότητας αυξάνεται διεθνώς, νέα καναδική μελέτη έρχεται να ρίξει φως σε μια σπάνια ερευνημένη πτυχή αυτής της διαδικασίας: την ψυχική υγεία των γυναικών που αναλαμβάνουν τον ρόλο τους ως παρένθετες μητέρες. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες του ICES, του Πανεπιστημίου McGill και του Ερευνητικού Ινστιτούτου του Κέντρου Υγείας του Πανεπιστημίου McGill, με επικεφαλής τη Δρ. Maria Velez. Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open.
Σχεδόν μία στις πέντε παρένθετες μητέρες με ιστορικό ψυχικής διαταραχής
Η μελέτη ανέλυσε δεδομένα από 767.406 γεννήσεις άνω των 20 εβδομάδων κύησης στην Οντάριο του Καναδά μεταξύ 2012 και 2021. Από αυτές, το 97,6% των κυήσεων προήλθε χωρίς ιατρική υποβοήθηση, το 2,3% μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης και μόλις το 0,1% με παρένθετες μητέρες (758 περιπτώσεις). Ανάμεσα στις παρένθετες, διαπιστώθηκε ότι σχεδόν το 20% είχε ιστορικό ψυχικής ασθένειας πριν την εγκυμοσύνη, γεγονός που θέτει ερωτήματα σχετικά με την εφαρμογή των κατευθυντήριων οδηγιών που προβλέπουν προληπτικό ψυχολογικό έλεγχο των υποψήφιων παρένθετων μητέρων.
«Τα ευρήματά μας καταδεικνύουν την ανάγκη για πιο αυστηρή ψυχιατρική αξιολόγηση και κατάλληλη ψυχολογική προετοιμασία των παρένθετων μητέρων», αναφέρει η Δρ. Velez. «Πρέπει να γνωρίζουν τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης νέας ψυχικής διαταραχής ή επιδείνωσης προϋπάρχουσας κατά την εγκυμοσύνη και μετά τον τοκετό».
Αυξημένα ποσοστά νέων διαγνώσεων ψυχικής νόσου
Η συχνότητα νέων διαγνώσεων ψυχικής διαταραχής ανά 100 ανθρωπο-έτη ήταν:
-
5,2 για γυναίκες με φυσιολογική σύλληψη,
-
5,0 για γυναίκες με εξωσωματική γονιμοποίηση, και
-
6,9 για παρένθετες μητέρες.
Η διαφορά μπορεί να φαίνεται μικρή, αλλά αποκτά ιδιαίτερη σημασία όταν εξεταστούν τα σοβαρότερα περιστατικά. Τα ποσοστά ψυχικών νόσων που διαγνώστηκαν μέσω επειγόντων περιστατικών ή νοσηλείας ήταν υψηλότερα στις παρένθετες μητέρες, υποδηλώνοντας αυξημένη ένταση ή βαρύτητα των συμπτωμάτων. Επιπλέον, οι παρένθετες μητέρες παρουσίαζαν και άλλα χαρακτηριστικά υψηλότερου κινδύνου, όπως ιστορικό πολλαπλών τοκετών, κατοικία σε περιοχές με χαμηλό εισόδημα, παχυσαρκία και υπέρταση.
Ανεπαρκής φροντίδα μετά τον τοκετό
Ένα από τα πιο ανησυχητικά ευρήματα της μελέτης είναι ότι λιγότερες από τις μισές γυναίκες που επισκέφθηκαν το τμήμα επειγόντων λόγω ψυχικής διαταραχής μετά τον τοκετό έλαβαν επαρκή παρακολούθηση ή θεραπεία. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο για τις παρένθετες μητέρες, που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο απομόνωσης ή εγκατάλειψης από τα συστήματα υποστήριξης. Η περίοδος μετά τον τοκετό είναι γνωστή ως ιδιαίτερα ευάλωτη για την ψυχική υγεία, και η απουσία επαρκούς φροντίδας μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπτώσεις, όπως επιλόχεια κατάθλιψη, άγχος ή διαταραχές προσαρμογής.
Αναθεώρηση οδηγιών και ενίσχυση υποστήριξης
Οι συγγραφείς της μελέτης υποστηρίζουν ότι τα ευρήματα αυτά θα πρέπει να οδηγήσουν σε αναθεώρηση των υφιστάμενων οδηγιών για την ψυχολογική φροντίδα των παρένθετων μητέρων. «Δεν αρκεί ο αρχικός έλεγχος πριν την εγκυμοσύνη. Πρέπει να υπάρχει συνεχής παρακολούθηση και εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την κύηση», δηλώνει η Δρ. Velez.
Ένα σημαντικό βήμα για την ψυχική υγεία των γυναικών
Η παρένθετη μητρότητα αποτελεί μια πολύπλοκη διαδικασία, όχι μόνο σωματικά αλλά και ψυχολογικά. Η έρευνα αυτή έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην κατανόηση των επιπτώσεων στην ψυχική υγεία των γυναικών που προσφέρουν αυτό το μοναδικό δώρο ζωής. Η ενίσχυση της στήριξης και της φροντίδας των παρένθετων μητέρων είναι ουσιαστική, όχι μόνο για τις ίδιες αλλά και για τις οικογένειες που στηρίζονται σε αυτές για να αποκτήσουν παιδί.