Παγκόσμια Σύνοδος Υγείας 2025: Η υγεία ως ενωτική δύναμη σε έναν κατακερματισμένο κόσμο

Η Παγκόσμια Σύνοδος Υγείας 2025 (World Health Summit) διεξάγεται στο Βερολίνο από τις 12 έως τις 15 Οκτωβρίου, συγκεντρώνοντας ηγέτες της παγκόσμιας υγείας με στόχο να αντιμετωπίσουν το κεντρικό θέμα «Υγεία σε έναν Κατακερματισμένο Κόσμο».

Η φετινή διοργάνωση εστιάζει στην ενίσχυση της ετοιμότητας για πανδημίες, στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία και στην προώθηση της ισότιμης πρόσβασης στην περίθαλψη παγκοσμίως. Σκοπός της είναι να αναζωογονήσει τη διεθνή συνεργασία και να επαναφέρει την υγεία ως παγκόσμια προτεραιότητα, μέσα σε ένα περιβάλλον αυξανόμενων πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών διαιρέσεων.

Μια πλατφόρμα παγκόσμιας συνεργασίας

Ιδρυμένη το 2009, η Παγκόσμια Σύνοδος Υγείας έχει εξελιχθεί σε ένα από τα πιο σημαντικά διεθνή φόρα για την πολιτική υγείας. Συγκεντρώνει ηγέτες κυβερνήσεων, πανεπιστημιακούς, εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών και στελέχη του ιδιωτικού τομέα, με στόχο τον καθορισμό της παγκόσμιας ατζέντας υγείας.

Η φετινή σύνοδος αναμένεται να φιλοξενήσει περισσότερους από 3.000 συμμετέχοντες με φυσική παρουσία και χιλιάδες ακόμη διαδικτυακά, μεταξύ των οποίων εκπρόσωποι του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και κορυφαίων διεθνών οργανισμών υγείας.

Στόχος είναι η αντιμετώπιση των σύνθετων προκλήσεων που χαρακτηρίζουν σήμερα το παγκόσμιο σύστημα υγείας — από την προετοιμασία για μελλοντικές πανδημίες, έως την προστασία της υγείας απέναντι στην κλιματική κρίση και την εξασφάλιση δίκαιης πρόσβασης στις υπηρεσίες περίθαλψης.

Η υγεία σε έναν κατακερματισμένο κόσμο

Το φετινό θέμα αντανακλά τη σκληρή πραγματικότητα ότι το παγκόσμιο σύστημα υγείας γίνεται ολοένα και πιο κατακερματισμένο. Πολιτικές συγκρούσεις, ανισότητες και οικονομικές πιέσεις δυσκολεύουν τη διεθνή συνεργασία ακριβώς τη στιγμή που είναι περισσότερο απαραίτητη.

Ο εκπρόσωπος του WHS 2025, Dr. Axel Rainer, σημείωσε πως «ο κατακερματισμός υπονομεύει τα ίδια τα συστήματα που σχεδιάστηκαν για να μας προστατεύουν. Η υγεία δεν μπορεί να υπάρξει απομονωμένα· είναι συνυφασμένη με το κλίμα, την οικονομία και την ειρήνη».

Η σύνοδος δίνει έμφαση στην αναβίωση του πολυμερούς συνεργατικού πνεύματος, προωθώντας συνεργασίες μεταξύ κρατών, διατομεακές πρωτοβουλίες και συμμετοχική χάραξη πολιτικής.

Παράλληλα, αναδεικνύει το τεράστιο χάσμα μεταξύ αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών: ενώ οι πρώτες προοδεύουν σε τεχνολογίες και έρευνα, οι δεύτερες εξακολουθούν να στερούνται βασικών υποδομών, φαρμάκων και εκπαιδευμένου προσωπικού υγείας.

Ετοιμότητα για πανδημίες: Μαθήματα και στρατηγικές

Η εμπειρία της πανδημίας COVID-19 απέδειξε ότι η προετοιμασία σώζει ζωές, αλλά και ότι τα παγκόσμια συστήματα ήταν ανεπαρκώς εξοπλισμένα. Το WHS 2025 επιχειρεί να καταθέσει προτάσεις και θεσμικά εργαλεία για να αποτραπεί μια επόμενη κρίση.

Κεντρικές προτεραιότητες:

• Ενίσχυση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης με χρήση τεχνητής νοημοσύνης (AI) για γρήγορη ανίχνευση επιδημιών.

• Διαφάνεια και ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ χωρών σε πραγματικό χρόνο.

• Ανθεκτικές εφοδιαστικές αλυσίδες, ώστε να εξασφαλίζεται ισότιμη πρόσβαση σε εμβόλια και φάρμακα.

• Τοπική παραγωγή φαρμάκων και εμβολίων, για μείωση εξάρτησης από εισαγωγές.

Ο ΠΟΥ και η Παγκόσμια Τράπεζα θα παρουσιάσουν πρόοδο σχετικά με το Ταμείο Πανδημιών (Pandemic Fund), που ιδρύθηκε το 2022 για να στηρίξει χώρες χαμηλού εισοδήματος στην ενίσχυση της υγειονομικής τους ετοιμότητας.

Κλιματική αλλαγή και υγεία: Μια διπλή κρίση

Η σχέση μεταξύ κλίματος και υγείας γίνεται πλέον αδιαμφισβήτητη. Ακραία καιρικά φαινόμενα, ρύπανση, επισιτιστική ανασφάλεια και νέες λοιμώξεις αποτελούν αυξανόμενη απειλή.

Η σύνοδος αναδεικνύει την ανάγκη να ενταχθεί η υγεία στον πυρήνα των κλιματικών πολιτικών. Θα συζητηθούν:

• Οι ανθρώπινες απώλειες από την αδράνεια απέναντι στην κλιματική κρίση.

• Η δημιουργία ανθεκτικών συστημάτων υγείας που θα μπορούν να ανταποκριθούν σε φυσικές καταστροφές.

• Οι επενδύσεις σε βιώσιμες υποδομές, όπως νοσοκομεία με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

• Η συνεργασία μεταξύ υπουργείων Υγείας και Περιβάλλοντος.

Ιδιαίτερη στιγμή του συνεδρίου θα αποτελέσει η παρουσίαση της Έκθεσης Lancet Countdown 2025, η οποία καταγράφει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη υγεία.

Ισότιμη πρόσβαση στην περίθαλψη

Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα της φετινής συνόδου είναι η ισότητα στην πρόσβαση στην υγεία. Παρά την πρόοδο, ο μισός πληθυσμός του πλανήτη εξακολουθεί να στερείται βασικών υπηρεσιών υγείας, ενώ εκατομμύρια άνθρωποι βυθίζονται στη φτώχεια λόγω ιδιωτικών ιατρικών δαπανών.

Θεματικές ενότητες:

• Καθολική Κάλυψη Υγείας (Universal Health Coverage – UHC) έως το 2030.

• Ψηφιακή καινοτομία: τηλεϊατρική, κινητές εφαρμογές υγείας, τεχνητή νοημοσύνη στη διάγνωση.

• Νέα χρηματοδοτικά μοντέλα, που συνδυάζουν δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους.

• Εκπαίδευση και ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού υγείας, ιδιαίτερα σε χώρες χαμηλού εισοδήματος.

Η σύνοδος προωθεί την αντίληψη ότι η υγεία είναι δημόσιο αγαθό και όχι προνόμιο, καλώντας για παγκόσμια συνεργασία που θα κάνει την ισότιμη πρόσβαση πραγματικότητα.

Ο ρόλος της τεχνολογίας και της καινοτομίας

Η τεχνολογία κατέχει κεντρική θέση στο WHS 2025. Από συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για επιδημιολογική παρακολούθηση, έως blockchain εφαρμογές για διαφάνεια στα ιατρικά δεδομένα, η ψηφιακή καινοτομία μεταμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζεται και παρέχεται η υγειονομική φροντίδα.

Οι ειδικοί ωστόσο επισημαίνουν ότι η τεχνολογία πρέπει να συμπληρώνει και όχι να αντικαθιστά την ανθρώπινη επαφή και την κοινωνικά δίκαιη πολιτική.

Προς μια νέα παγκόσμια αλληλεγγύη στην υγεία

Το βασικό μήνυμα της συνόδου είναι σαφές: η αλληλεγγύη στην υγεία πρέπει να υπερισχύσει του παγκόσμιου κατακερματισμού. Σε έναν κόσμο διαιρεμένο από πολιτικές, οικονομικές και ιδεολογικές αντιπαραθέσεις, η υγεία μπορεί να λειτουργήσει ως παράγοντας ενότητας.

Με επίκεντρο την πανδημική ετοιμότητα, την κλιματική κρίση και την καθολική πρόσβαση, η Παγκόσμια Σύνοδος Υγείας 2025 φιλοδοξεί να θέσει τις βάσεις ενός πιο συνδεδεμένου, ανθεκτικού και ανθρώπινου παγκόσμιου συστήματος υγείας.

Καθώς οι σύνεδροι συγκεντρώνονται στο Βερολίνο, η Σύνοδος δεν περιορίζεται στις αίθουσες των συνεδρίων — αποτελεί κάλεσμα δράσης και υπενθύμιση ότι η υγεία του ενός είναι αδιάρρηκτα συνδεδεμένη με την υγεία όλων.