Η πρόσφατη συμφωνία Κύπρου–Λιβάνου για την οριοθέτηση της ΑΟΖ άναψε νέα φωτιά στις ήδη τεταμένες σχέσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία αντέδρασε με έντονο τρόπο, κατηγορώντας την Κυπριακή Δημοκρατία για μονομερείς κινήσεις και για απόπειρα σφετερισμού των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων.
Σκληρή ανακοίνωση από την Άγκυρα
Ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Οντζού Κετσελί, κατηγόρησε την «Ελληνοκυπριακή Διοίκηση» –όπως αποκαλεί η Τουρκία την Κυπριακή Δημοκρατία– ότι υπογράφει συμφωνίες που αγνοούν τους Τουρκοκυπρίους.
Ο Κετσελί υποστήριξε ότι οι Τουρκοκύπριοι, ως «ισότιμοι συνιδιοκτήτες του νησιού», δεν συμμετέχουν σε καμία από τις διμερείς διευθετήσεις που πραγματοποιεί η Λευκωσία με παράκτιες χώρες της περιοχής. Έστειλε δε μήνυμα πως η Τουρκία και η «ΤΔΒΚ» θα συνεχίσουν να υπερασπίζονται «τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων» στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Τουφάν Ερχιουρμάν
Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Τουφάν Ερχιουρμάν, σε δημόσια τοποθέτησή του υποστήριξε ότι η συμφωνία Κύπρου–Λιβάνου «αποκλείει εκ νέου τη βούληση των Τουρκοκυπρίων», επαναλαμβάνοντας τη θέση πως το νησί «έχει δύο ισότιμους ιδιοκτήτες». Η δήλωσή του κινήθηκε στην παραδοσιακή γραμμή που προβάλλει η τουρκοκυπριακή πλευρά, σε μια χρονική στιγμή όπου οι διπλωματικές ισορροπίες είναι ιδιαίτερα εύθραυστες.
Ένας γεωπολιτικός κόμβος υπό πίεση
Η Ανατολική Μεσόγειος παραμένει μια από τις πιο σύνθετες και ασταθείς περιοχές της ευρύτερης γειτονιάς. Η στρατηγική σημασία των υδρογονανθράκων, οι ενεργειακοί αγωγοί και η γεωπολιτική αντιπαλότητα διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό περιβάλλον, στο οποίο Ελλάδα, Κύπρος, Τουρκία και Λίβανος επιδιώκουν να θωρακίσουν τα δικά τους εθνικά συμφέροντα.
-
Η Τουρκία θεωρεί ότι οι κινήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας θίγουν τα κυριαρχικά δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων.
-
Η Κύπρος προσπαθεί να ενισχύσει τη γεωπολιτική και ενεργειακή της θέση μέσω συμμαχιών που δεν περιλαμβάνουν την Τουρκία.
-
Ο Λίβανος, με την υπογραφή της συμφωνίας, αναβαθμίζει τη συνεργασία του με τη Λευκωσία και ενισχύει τη σταθερότητα των θαλάσσιων διεκδικήσεών του.
-
Η Ελλάδα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, καθώς η νέα ένταση επηρεάζει τον ευρύτερο χώρο των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Τι μπορεί να ακολουθήσει; Οι πιθανές κινήσεις της Άγκυρας
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να μείνει μόνο στη ρητορική αντίδραση. Πιθανά επόμενα βήματα περιλαμβάνουν:
-
νέα διπλωματική πίεση σε διεθνή φόρα,
-
στρατιωτικές ασκήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο,
-
ενίσχυση της συνεργασίας με την «ΤΔΒΚ» σε ενεργειακά ή θαλάσσια ζητήματα,
-
επαναφορά της ατζέντας περί «ίσης κυριαρχίας» στο Κυπριακό.
Η Άγκυρα επιδιώκει να δείξει ότι δεν θα επιτρέψει κινήσεις που, όπως ισχυρίζεται, αποκλείουν την τουρκοκυπριακή πλευρά από τη διαχείριση των φυσικών πόρων.
Το Κυπριακό στο επίκεντρο της έντασης
Η νέα αυτή διαμάχη αναδεικνύει, για μια ακόμη φορά, το αδιέξοδο στο Κυπριακό. Οι Τουρκοκύπριοι παραμένουν εκτός αποφάσεων που καθορίζουν κρίσιμα ενεργειακά και γεωπολιτικά ζητήματα — κάτι που αποτελεί σταθερό σημείο τριβής στις συνομιλίες των δύο πλευρών.
Την ίδια ώρα, η Κυπριακή Δημοκρατία προχωρά στη χάραξη διεθνών συνεργασιών που ενισχύουν τη θέση της, επιδιώκοντας να εκμεταλλευτεί τα γεωπολιτικά οφέλη που προσφέρει η Ανατολική Μεσόγειος.
Ένα ακόμη επεισόδιο σε μια μακρά αντιπαράθεση
Η συμφωνία Κύπρου–Λιβάνου προσθέτει νέο κεφάλαιο στην ήδη περίπλοκη ενεργειακή σκακιέρα της περιοχής. Με την Άγκυρα να ανεβάζει τους τόνους και τις περιφερειακές ισορροπίες να παραμένουν εύθραυστες, η Ανατολική Μεσόγειος εισέρχεται σε μια ακόμη περίοδο αυξημένης έντασης.


