Οι οδηγοί στο «κόκκινο» στην Αθήνα – Θέλουμε 20 ώρες τον μήνα στο τιμόνι για να πάμε στη δουλειά

Τα στοιχεία αποκαλύπτουν τη σκληρή πραγματικότητα της μετακίνησης στην Αθήνα. Οι οδηγοί περνούν ώρες χαμένες καθημερινά σε μποτιλιαρίσματα που δεν μειώνονται. Ο Δρ. Ορφέας Καρούντζος, Επιστημονικός Συνεργάτης του ΕΜΠ, αναλύει αποκλειστικά στο in τα δεδομένα από το “Athens Traffic Dashboard”.

Παρά τον συνεχή δημόσιο διάλογο για το κυκλοφοριακό πρόβλημα, τα στοιχεία δείχνουν μια πιο συγκεκριμένη εικόνα: στην Αττική, η καθημερινή συμφόρηση είναι αποτέλεσμα της υψηλής ζήτησης μετακινήσεων σε ένα δίκτυο με περιορισμένη χωρητικότητα και άνιση κατανομή.

Την ανάλυση αυτή παρουσιάζει στο in ο Δρ. Ορφέας Καρούντζος, Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός και Επιστημονικός Συνεργάτης του Εργαστηρίου Συγκοινωνιακής Τεχνικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο οποίος, μαζί με τον Υποψήφιο Διδάκτορα Παρμενίωνα Δελιαλή, έχει αναπτύξει την πλατφόρμα Athens Traffic Dashboard.

Πώς «μετριέται» η κίνηση στην Αττική

«Μέσω του Athens Traffic Dashboard, παρακολουθούμε τις κυκλοφοριακές συνθήκες στις βασικότερες ώρες αιχμής σε 11 κύριους άξονες της Αττικής. Έτσι μπορούμε να ποσοτικοποιήσουμε το πρόβλημα και να συγκρίνουμε σωστά μήνες, εποχές και έτη στην ίδια βάση», εξηγεί ο κ. Καρούντζος.

Όπως προσθέτει, υπολογίζονται μέσοι χρόνοι διαδρομής, καθυστερήσεις, μέσες ταχύτητες και η αναλογία πραγματικού χρόνου διαδρομής σε σχέση με τον χρόνο ελεύθερης ροής. Η τυποποίηση αυτών των μετρήσεων «μετατρέπει τον διάλογο από γενικές διαμαρτυρίες για “χάος” σε μετρήσιμες αποκλίσεις με πρακτικές λύσεις», σημειώνει.

Η πλατφόρμα έχει εξελιχθεί σε ισχυρό εργαλείο ανάλυσης, που μπορεί να στηρίξει κυκλοφοριακές μελέτες, πολιτικές κινητικότητας, ακόμη και επιχειρησιακές αποφάσεις, όπως τον χρονισμό έργων ή την προτεραιοποίηση παρεμβάσεων.

Ο Κηφισός: Μόνιμος «πονοκέφαλος» των Αθηναίων οδηγών

Σε δρόμους-κλειδιά, όπως ο Κηφισός και η Λεωφόρος Κηφισίας, οι ώρες αιχμής επαναλαμβάνονται με μαθηματική ακρίβεια.
Σύμφωνα με τον κ. Καρούντζο, η τουριστική πίεση, τα συνεχή έργα, τα τροχαία και τα ακραία καιρικά φαινόμενα «φορτώνουν» ένα σύστημα ήδη στα όριά του.

Ο ίδιος εξηγεί ότι σε ώρες αιχμής ο Κηφισός «δέχεται 8.000–9.000 οχήματα/ώρα», ενώ η χωρητικότητά του είναι μόλις 6.000 οχήματα/ώρα.
Έτσι, ένας οδηγός που κινείται το πρωί στην άνοδο και επιστρέφει το απόγευμα στην κάθοδο χρειάζεται 55–60 λεπτά καθημερινά, δηλαδή 18–20 ώρες κάθε μήνα στον δρόμο.
Αντίθετα, στην αντίστροφη ροή, ο χρόνος πέφτει στις 10–12 ώρες μηνιαίως.

2024 vs 2025: Καμία ουσιαστική διαφορά

Η σύγκριση των ετών δείχνει σταθερότητα. Τον Σεπτέμβριο του 2024 ο μέσος χρόνος στον Κηφισό ήταν 60 λεπτά, ενώ το 2025 58 λεπτά.
Στις 07:45 απαιτούνται 27–28 λεπτά για τη διαδρομή ανόδου (έναντι 26’ το 2024), ενώ στις 08:45 χρειάζονται 35 λεπτά (έναντι 33’ το 2024).
Αν ο οδηγός συνδυάζει Κηφισό και Αττική Οδό, το συνολικό ταξίδι μπορεί να διαρκέσει έως και 1 ώρα και 45 λεπτά — όσο μια διαδρομή Αθήνα–Ναύπλιο.

Η Λεωφόρος Κηφισίας παραμένει «μπλοκαρισμένη»

Η Κηφισίας εμφανίζει παρόμοια εικόνα:
Στο ρεύμα προς το κέντρο, το πρωί στις 08:45 και με απογευματινή άνοδο στις 17:45, απαιτούνται 37–40 λεπτά συνολικά.
Στο αντίστροφο σενάριο, οι χρόνοι αυξάνονται σε 43–47 λεπτά.

Το 2025, σε σχέση με το 2024, οι χρόνοι σε αρκετούς μήνες αυξήθηκαν έως και 5 λεπτά, ιδιαίτερα στην κάθοδο προς Αθήνα.
Στην άνοδο, στις 07:45 και 08:45, οι χρόνοι είναι επίσης μεγαλύτεροι το 2025, φτάνοντας έως και 26 λεπτά από 22 το προηγούμενο έτος.

Άλλοι άξονες: Αλεξάνδρας, Συγγρού, Υμηττού, Βουλιαγμένης

Στην Αλεξάνδρας, οι οδηγοί χρειάζονται έως 13–14 λεπτά για τη διαδρομή προς Πατησίων, ενώ στη Συγγρού η μέση παραμονή το 2025 φτάνει τα 20 λεπτά, αυξημένη από τα 17 λεπτά του 2024.
Αύξηση καταγράφεται και στην Περιφερειακή Υμηττού προς Κατεχάκη, καθώς και στη Βουλιαγμένης, όπου οι πρωινές ώρες του 2025 εμφανίζουν μεγαλύτερους χρόνους διαδρομής.

Ο κ. Καρούντζος τονίζει πως η ταυτόχρονη εκτέλεση έργων υποδομής σε πολλούς άξονες, χωρίς συντονισμό, στενεύει τις λωρίδες και επιβαρύνει περαιτέρω τη ροή.

13 λύσεις για την αποσυμφόρηση της Αθήνας

Ο επιστήμονας προτείνει πλέγμα βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων:

1. Ενίσχυση των ΜΜΜ με επικαιροποιημένες μελέτες προέλευσης–προορισμού.

2. Επιτήρηση λεωφορειολωρίδων και άμεση απομάκρυνση συμβάντων.

3. «Έξυπνη» σηματοδότηση σε κόμβους και λεωφορειολωρίδες.

4. Ζώνες αποβίβασης/επιβίβασης τουριστικών λεωφορείων με ηλεκτρονικές άδειες.

5. Μικρές γεωμετρικές παρεμβάσεις σε «bottlenecks» λωρίδων.

6. Κεντρικός συντονισμός εργοταξίων για αποφυγή επικάλυψης έργων.

7. Καμπάνια κατά του διπλοπαρκαρίσματος και της παράνομης στάσης.

8. Κλιμακωτά ωράρια για βαρέα οχήματα ώστε να αποφεύγονται ώρες αιχμής.

9. Ανασχεδιασμός δρομολογίων ΜΜΜ και προτεραιοποίηση λεωφορείων.

10. Ανάπτυξη BRT διαδρόμων (Bus Rapid Transit) Βορρά–Νότου.

11. Δημιουργία Park & Ride υποδομών για συνδυασμό Ι.Χ.–ΜΜΜ.

12. Εφαρμογή «έξυπνου» πράσινου δακτυλίου με δυναμική ρύθμιση εισόδου.

13. Σύσταση Ενιαίου Μητροπολιτικού Φορέα για κεντρικό σχεδιασμό, διαφάνεια και λογοδοσία.

Όπως επισημαίνει ο κ. Καρούντζος, «μόνο μέσα από συντονισμένες πολιτικές, ενιαία δεδομένα και συνεχή αξιολόγηση θα μπορέσουν οι πολίτες να δουν πραγματική βελτίωση στον χρόνο και στην ποιότητα της καθημερινής τους μετακίνησης».