Οι νευρώνες ντοπαμίνης λειτουργούν ενώ κοιμάστε

Οι νευρώνες ντοπαμίνης, γνωστοί για τον ρόλο τους στην ανταμοιβή και το κίνητρο όταν είμαστε ξύπνιοι, εμφανίζουν εντυπωσιακή δραστηριότητα αμέσως μετά την εκμάθηση νέων πληροφοριών — όχι την ημέρα, αλλά κατά τη διάρκεια του ύπνου NREM.

Νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Science Advances, αυτή η νυχτερινή αύξηση της δραστηριότητας συγχρονίζεται με τους λεγόμενους άξονες ύπνου, δηλαδή μικρές εκρήξεις ηλεκτρικής δραστηριότητας που ενισχύουν τη μνήμη. Το αποτέλεσμα είναι σημαντικό: βελτιωμένη κινητική μνήμη και ενίσχυση των κινητικών δεξιοτήτων.

Ανατροπή παλιών υποθέσεων για τη ντοπαμίνη

Τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι οι νευρώνες ντοπαμίνης δεν περιορίζονται στην υποστήριξη της μάθησης όσο είμαστε ξύπνιοι. Αντίθετα, φαίνεται ότι συμβάλλουν ενεργά στην εδραίωση νέων δεξιοτήτων κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Η συν-συγγραφέας της μελέτης, Ada Eban-Rothschild, υπογραμμίζει πως οι αλλοιώσεις στη σηματοδότηση της ντοπαμίνης συνδέονται και με νευροεκφυλιστικές παθήσεις που συνοδεύονται από κινητικά προβλήματα και διαταραχές ύπνου — κάτι που καθιστά τα ευρήματα ιδιαίτερα σημαντικά για την υγεία.

Τι ακριβώς συμβαίνει στον εγκέφαλο

Η έρευνα επικεντρώθηκε σε νευρώνες ντοπαμίνης του μεσεγκεφάλου. Αυτοί ενεργοποιούνται μετά από μια μαθησιακή διαδικασία, αλλά μόνο κατά τη διάρκεια του ύπνου NREM. Η στοχευμένη αυτή δραστηριότητα βοηθά τον εγκέφαλο να «τελειοποιήσει» τις νέες κινήσεις, οδηγώντας σε πιο ακριβή απόδοση όταν ξυπνάμε.

Ο ύπνος ως ενεργή περίοδος μάθησης

Τα ευρήματα ενισχύουν την ιδέα ότι ο ύπνος δεν είναι μια παθητική κατάσταση. Είναι μια περίοδος κατά την οποία βασικά νευρωνικά κυκλώματα εργάζονται εντατικά για να ενισχύσουν δεξιότητες και πρότυπα συμπεριφοράς. Η Eban-Rothschild τονίζει τη σημασία του ύπνου ως κρίσιμου πυλώνα της συμπεριφορικής πλαστικότητας.

Νέες προοπτικές για θεραπείες

Καθώς αποκαλύπτεται πώς η ντοπαμίνη συμβάλλει στην εδραίωση των κινητικών μνημών κατά τη διάρκεια του ύπνου, ανοίγει ο δρόμος για νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις. Μελλοντικές παρεμβάσεις που θα στοχεύουν τόσο τις οδούς ύπνου όσο και τις οδούς ντοπαμίνης θα μπορούσαν να προσφέρουν σημαντική βελτίωση στην κινητική λειτουργία και στην ποιότητα ζωής ατόμων με σχετικές παθήσεις.