Οδοντική φροντίδα: Ποια η σχέση της με την υγεία του εγκεφάλου;

Η καλή οδοντική φροντίδα και στοματική υγιεινή δεν αφορά μόνο ένα λαμπερό χαμόγελο — μπορεί να είναι και κλειδί για την προστασία της καρδιάς και του εγκεφάλου. Νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 22 Οκτωβρίου στο Neurology Open Access αποκαλύπτει ότι οι ασθένειες των ούλων και η τερηδόνα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού και βλάβης του εγκεφάλου.

1. Στοματική υγεία και εγκεφαλική λειτουργία

Στην πρώτη από τις δύο μελέτες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ενήλικες με ουλίτιδα ή περιοδοντίτιδα είχαν περισσότερες αλλοιώσεις στη λευκή ουσία του εγκεφάλου, οι οποίες σχετίζονται με φλεγμονή, αγγειακή βλάβη και γνωστική εξασθένηση. Ο επικεφαλής της έρευνας, Δρ. Souvik Sen, καθηγητής νευρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας, εξηγεί:

«Η ασθένεια των ούλων συνδέεται με αυξημένα επίπεδα φλεγμονής, και η φλεγμονή έχει συσχετιστεί με την αθηροσκλήρωση και τη σκλήρυνση των μικρών αιμοφόρων αγγείων — όπως ακριβώς είδαμε και στη μελέτη μας». Η φλεγμονή που προκαλείται στο στόμα φαίνεται να διαχέεται μέσω του αίματος, επηρεάζοντας τις αρτηρίες και αυξάνοντας την πιθανότητα εγκεφαλικών επεισοδίων και καρδιαγγειακών προβλημάτων.

2. Διπλός κίνδυνος όταν συνυπάρχουν ουλίτιδα και τερηδόνα

Η δεύτερη μελέτη της ίδιας ερευνητικής ομάδας εστίασε στους ανθρώπους που είχαν και ασθένεια των ούλων και τερηδόνα. Τα αποτελέσματα ήταν ανησυχητικά: αυτοί οι συμμετέχοντες παρουσίασαν 86% υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού σε σχέση με όσους είχαν υγιή δόντια και ούλα.

Ο Δρ. Sen σχολιάζει χαρακτηριστικά: «Αν έχετε τερηδόνα και ουλίτιδα, είναι διπλό το πρόβλημα. Ο κίνδυνος εγκεφαλικού ή άλλου καρδιακού επεισοδίου διπλασιάζεται». Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα βακτήρια του στόματος μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας συστηματική φλεγμονή, η οποία συμβάλλει στην πάχυνση των αρτηριών και στην επιτάχυνση αγγειακών βλαβών.

3. Η πρόληψη ως ασπίδα προστασίας

Η θετική πλευρά αυτών των ευρημάτων είναι ότι η καλή στοματική υγιεινή μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εγκεφαλικού. Σύμφωνα με τον Δρ. Sen, οι συμμετέχοντες που βούρτσιζαν και χρησιμοποιούσαν οδοντικό νήμα καθημερινά, ενώ επισκέπτονταν τακτικά τον οδοντίατρό τους, είχαν 81% χαμηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού. Αυτό υποδεικνύει ότι ακόμα και απλές, καθημερινές συνήθειες, όπως το σχολαστικό βούρτσισμα δύο φορές την ημέρα και η χρήση νήματος, μπορούν να έχουν βαθιά επίδραση στην εγκεφαλική και καρδιαγγειακή υγεία.

4. Ο ρόλος της φλεγμονής

Αν και οι νέες μελέτες δεν αποδεικνύουν ότι η κακή στοματική υγεία προκαλεί εγκεφαλικά, ενισχύουν την άποψη ότι η χρόνια φλεγμονή στο στόμα επηρεάζει ολόκληρο το σώμα. Η φλεγμονή αυτή μπορεί να προκαλέσει μικροβιακή ανισορροπία στο αίμα, επιβαρύνοντας τα αγγεία του εγκεφάλου και της καρδιάς. Ειδικοί επισημαίνουν ότι το στόμα λειτουργεί σαν “καθρέφτης” της συνολικής υγείας — όταν είναι φλεγμονώδες ή παραμελημένο, συχνά αντικατοπτρίζει παρόμοιες καταστάσεις στο υπόλοιπο σώμα.

5. Η παγκόσμια διάσταση του προβλήματος

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περισσότεροι από 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως υποφέρουν από τερηδόνα ή ασθένειες των ούλων. Την ίδια στιγμή, η Αμερικανική Καρδιολογική Ένωση (AHA) αναφέρει ότι πάνω από 795.000 Αμερικανοί παθαίνουν εγκεφαλικό κάθε χρόνο. Η συσχέτιση αυτών των δεδομένων αποκαλύπτει μια σιωπηλή, αλλά σημαντική σύνδεση ανάμεσα στη στοματική και την εγκεφαλική υγεία. Αν και το βούρτσισμα μπορεί να φαίνεται μικρή συνήθεια, ενδέχεται να είναι ένα απλό, προσιτό μέσο πρόληψης σοβαρών νοσημάτων.

6. Τι μπορούν να κάνουν οι πολίτες

Οι ειδικοί συνιστούν μια ολιστική προσέγγιση φροντίδας του στόματος:

• Βούρτσισμα δύο φορές την ημέρα με φθοριούχα οδοντόκρεμα.

• Χρήση οδοντικού νήματος ή μεσοδόντιων βουρτσών.

• Αποφυγή καπνίσματος και υπερβολικής κατανάλωσης ζάχαρης.

• Τακτικοί έλεγχοι στον οδοντίατρο τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο.

Η διατήρηση καθαρών δοντιών και υγιών ούλων δεν αφορά μόνο την αισθητική· είναι ζήτημα συνολικής υγείας.

7. Ένα χαμόγελο για τον εγκέφαλο

Η νέα επιστημονική γνώση υπενθυμίζει ότι το ανθρώπινο σώμα είναι ένα ενιαίο, αλληλένδετο σύστημα. Όταν φροντίζουμε το στόμα μας, προστατεύουμε τον εγκέφαλο, την καρδιά και τη γενική μας ευεξία.

Όπως τόνισε ο Δρ. Sen, «αν φροντίζουμε τα δόντια και τα ούλα μας, μειώνουμε σημαντικά τον κίνδυνο εγκεφαλικού — και αυτό είναι ένα απλό μήνυμα που όλοι μπορούν να ακολουθήσουν». Η επιστήμη λοιπόν μάς δίνει έναν ακόμη λόγο να πάρουμε σοβαρά την οδοντική φροντίδα: γιατί κάθε φορά που βουρτσίζουμε και χρησιμοποιούμε νήμα, δεν χαρίζουμε μόνο λάμψη στο χαμόγελό μας, αλλά και ζωή στον εγκέφαλό μας.