Ο ΠΟΥ επιβεβαιώνει ξανά: Δεν υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στα εμβόλια και τον αυτισμό

Σε μια εποχή που οι συζητήσεις για την ασφάλεια των εμβολίων — ειδικά των παιδικών — εξακολουθούν να προκαλούν έντονες αντιπαραθέσεις, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) επανέρχεται με μια ξεκάθαρη και επιστημονικά τεκμηριωμένη θέση: δεν υπάρχει αιτιακή σχέση μεταξύ των εμβολίων και των διαταραχών του φάσματος του αυτισμού (ASD). Αυτή η επαναβεβαίωση βασίζεται στην πιο πρόσφατη ανάλυση από την παγκόσμια συμβουλευτική επιτροπή για την ασφάλεια των εμβολίων (Global Advisory Committee on Vaccine Safety – GACVS), η οποία αξιολόγησε τα πιο πρόσφατα στοιχεία και δεδομένα διεθνών επιστημονικών μελετών.

Τι Αποκάλυψε η Νέα Ανάλυση

Στις 27 Νοεμβρίου 2025, η GACVS εξέτασε συνολικά 31 πρωτογενείς μελέτες που δημοσιεύθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου 2010 και Αυγούστου 2025, χρησιμοποιώντας δεδομένα από πολλές χώρες. Οι μελέτες αφορούσαν τόσο τον γενικό εμβολιασμό όσο και εμβόλια που περιέχουν συγκεκριμένα συστατικά, όπως θιόμεραλ (μία ενώση υδραργύρου που χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν) και αλουμίνιο — ένα κοινό πρόσθετο που βοηθά στην ενίσχυση της ανοσολογικής απόκρισης.

Τα αποτελέσματα της ανάλυσης ήταν ξεκάθαρα:

• Δεν εντοπίστηκε αιτιακή σχέση μεταξύ των εμβολίων και του αυτισμού σε καμία από τις αξιόπιστες, υψηλής ποιότητας μελέτες.

• Οι μελέτες που υποστήριξαν κάποια σχέση κρίθηκαν να έχουν σημαντικές μεθοδολογικές αδυναμίες ή υψηλό κίνδυνο μεροληψίας, γεγονός που καθιστά τα συμπεράσματά τους μη αξιόπιστα.

• Η συνολική εικόνα υπογραμμίζει το θετικό προφίλ ασφαλείας των εμβολίων, τόσο στα παιδιά όσο και στις εγκύους.

Η επιτροπή συνέκρινε επίσης παλαιότερες αξιολογήσεις σχετικά με συστατικά όπως το αλουμίνιο και επιβεβαίωσε ότι ακόμη και τα ίχνη αλουμινίου που χρησιμοποιούνται σε ορισμένα εμβόλια δεν έχουν συσχετιστεί με ASD — ένα συμπέρασμα που επεκτείνει και ενισχύει τις προηγούμενες ανασκοπήσεις από το 2002, το 2004 και το 2012.

Γιατί Αυτή η Επιβεβαίωση Είναι Σημαντική

Η επανεξέταση της WHO δεν είναι απλώς μια επανάληψη παλαιότερων συμπερασμάτων, αλλά αντικατοπτρίζει την σύγχρονη επιστημονική γνώση που βασίζεται σε δεδομένα και αναλύσεις χρονικού εύρους πάνω από δεκαπέντε χρόνια. Η έμφαση στην ποιότητα των μελετών — με έλεγχο για μεροληψία, στατιστική ισχύ και επιστημονική αυστηρότητα — τονίζει ότι οι αποφάσεις βασίζονται σε επαρκή, πολυεθνικά και επαναλαμβανόμενα ευρήματα.

Παράλληλα, η θέση του ΠΟΥ υπογραμμίζει τη σημασία του να βασίζονται οι πολιτικές εμβολιασμού στην ισχυρότερη διαθέσιμη επιστημονική γνώση και όχι σε ανεπιβεβαίωτες θεωρίες ή μεμονωμένες, χαμηλής ποιότητας μελέτες. Η επίσημη σύσταση προς τις εθνικές αρχές είναι να διασφαλίζουν ότι οι πολιτικές εμβολιασμού παραμένουν ενημερωμένες με βάση τα δεδομένα και όχι παρερμηνείες ή προσωπικές απόψεις.

Εμβολιασμός και Δημόσια Υγεία

Η παγκόσμια πρωτοβουλία εμβολιασμών θεωρείται μία από τις πιο σημαντικές δημόσιες υγειονομικές επιτυχίες των τελευταίων δεκαετιών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΠΟΥ, οι εμβολιασμοί έχουν σώσει τουλάχιστον 154 εκατομμύρια ζωές τα τελευταία 50 χρόνια, μειώνοντας δραματικά την εμφάνιση και τη θνησιμότητα από σοβαρές παιδικές ασθένειες όπως η ιλαρά, η πολιομυελίτιδα και ο τέτανος.

Επιπλέον, η εμπιστοσύνη στα εμβόλια και στην ασφάλειά τους αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη διατήρηση υψηλών ποσοστών εμβολιασμού και την προστασία της κοινότητας ως σύνολο. Οι ανακριβείς ισχυρισμοί για συνδέσεις με αυτισμό έχουν ιστορικά προκαλέσει πτώσεις στην εμβολιαστική κάλυψη, γεγονός που σχετίζεται με αυξημένα κρούσματα νοσημάτων που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια.

Απάντηση σε Συνεχιζόμενες Αμφισβητήσεις

Παρά τη μεγάλη επιστημονική σύγκλιση για την ασφάλεια των εμβολίων, η δημόσια συζήτηση συνεχίζει να επηρεάζεται από αντιεπιστημονικά αφηγήματα και παραπληροφόρηση. Πρόσφατες αλλαγές σε ιστοσελίδες υγειονομικών οργανισμών σε ορισμένες χώρες δείχνουν ότι η συζήτηση για τη σχέση εμβολίων και αυτισμού παραμένει ενεργή, ακόμη και όταν η επιστημονική συντριπτική πλειονότητα δείχνει ότι δεν υπάρχει τέτοια αιτιακή σχέση.

Αυτό καθιστά πιο σημαντική από ποτέ την ανάγκη για ενημέρωση βασισμένη στην επιστήμη και για επικοινωνία που ενισχύει την εμπιστοσύνη στο σύστημα υγείας — ιδίως σε περιόδους που η παραπληροφόρηση μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη συμμόρφωση σε προγράμματα εμβολιασμού.

Η νέα ανάλυση του ΠΟΥ επιβεβαιώνει με ξεκάθαρο τρόπο ότι τα εμβόλια — συμπεριλαμβανομένων εκείνων με θιόμεραλ ή αλουμίνιο — δεν προκαλούν αυτισμό. Αυτή η θέση βασίζεται στην πιο ισχυρή διαθέσιμη επιστημονική τεκμηρίωση και επαναβεβαιώνει τη σημασία των εμβολιασμών για τη δημόσια υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο.