Προστασία από τη ζέστη και θερμοπληξία! Μιλώντας στην εκπομπή Opinion Health με τη Νικολέτα Ντάμπου του Healthweb.gr, ο Ειδικός Παθολόγος Γ. Μπαρμπουνάκης εξηγεί τα πρώτα συμπτώματα θερμοπληξίας και πώς να φροντίζουμε τον οργανισμό μας τις ζεστές ημέρες του καλοκαιρίου .
Στην σημερινή διαδικτυακή εκπομπή του Opinion Health από το healthweb.gr με τη Νικολέτα Ντάμπου φιλοξενούμε τον κύριο Γεώργιο Μπαρμπουνάκη, ο οποίος είναι Ειδικός Παθολόγος, για να συζητήσουμε για τον καύσωνα, αλλά και τη θερμοπληξία και πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα φαινόμενα αυτά, αλλά και να τα αντιληφθούμε, καθώς και να τα αντιμετωπίσουμε με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Επίσης, θα μας δώσει συμβουλές προστασίας απ’ τον καύσωνα. Κύριε Μπαρμπουνάκη, καλώς ήρθατε.
Σας ευχαριστώ πολύ που με καλέσατε. Νιώθω πάρα πολύ χαρούμενος που βρίσκομαι μαζί σας.
Η χαρά είναι όλη δική μας και είμαστε πολλοί χαρούμενοι και είναι μεγάλη μας τιμή που σας έχουμε κοντά μας, για να συζητήσουμε ένα θέμα το οποίο είναι πολύ επίκαιρο, αφού είμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και πρέπει να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες για το φαινόμενο του καύσωνα. Καταρχάς πείτε μας, όταν λέμε καύσωνας, τι εννοούμε;
Μία παρατεταμένη θερμοκρασία η οποία θα μπορούσε να είναι υψηλότερη των 42 βαθμών και θα μπορούσε να είναι για παραπάνω από δύο ή τρεις συνεχόμενες ημέρες.
Άρα, για την Ελλάδα 42 βαθμούς. Η κάθε χώρα έχει τις δικές της θερμοκρασίες. Τώρα πολύς κόσμος λέει: «Έκατσα πολλές ώρες την παραλία. Πονάει το κεφάλι μου, έπαθα ηλίαση ή θερμοπληξία». Καταρχάς ας το διευκρινίσουμε. Είναι το ίδιο πράγμα;
Είναι κάτι το οποίο το λέμε περισσότερο λαϊκά τον όρο «ηλίαση», ενώ ο όρος «θερμοπληξία» είναι ο πιο σωστός όρος ιατρικά. Η θερμοπληξία θα μπορούσαμε να πούμε ότι ορίζεται κυρίως ως η αύξηση της θερμοκρασίας από 40 βαθμούς και άνω ,με τα φαινόμενα τα οποία έχουν να κάνουν με τη θερμική εξάντληση. Οπότε θα μπορούσαμε να είχαμε, για παράδειγμα, μία θόλωση της διάνοιας, μία πτώση επιπέδου συνείδησης. Θα μπορούσαμε να έχουμε αρχικά μία ταχυκαρδία, θα μπορούσαμε να έχουμε μία εφίδρωση η οποία σιγά σιγά αρχίζει πλέον και εξαντλείται ο ασθενής, οπότε έχουμε μια κλινική εικόνα χωρίς καμία εφίδρωση.
Κύριε Μπαρμπουνάκη, ποιες βλάβες μπορεί να δημιουργήσει στην υγεία μας ο καύσωνας και η θερμοπληξία;
Φυσικά η οξεία φάση έχει να κάνει με την εικόνα η οποία προκαλείται από την θερμική εξάντληση. Άρα εκεί μπορεί να έχουμε μία εικόνα υπογλυκαιμίας, μπορεί να έχουμε μία εικόνα η οποία συνδέεται με τη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, με τη μείωση της ηπατικής λειτουργίας ή αν έχουμε μια πολύ σοβαρότερη εικόνα η οποία δεν είναι άμεσα ανατάξιμη μπορεί να γίνει πολυοργανική ανεπάρκεια.
Είναι σοβαρά αυτά τα οποία μας είπατε.
Γι’ αυτό και λέμε ότι όταν έχουμε μία εικόνα θερμοπληξίας, είναι πάρα πολύ ουσιώδες να ψύξουμε τον ασθενή στο πεδίο που συμβαίνει αυτό. Να μπορέσουμε να κατεβάσουμε τη θερμοκρασία του σώματος του από τους 40 βαθμούς σε τουλάχιστον 39.
Και πώς θα το κάνετε αυτό;
Αυτό μπορούμε να το κάνουμε με απλές μεθόδους, είτε μπορούμε να βάλουμε κάποια κομπρέσα, είτε μπορούμε να έχουμε παγάκια, ή φυσικά να τον απομακρύνουμε από εκεί που έχουμε το πρόβλημα σε ένα δροσερό μέρος εκεί όπου κλιματίζεται, να έχει άφθονα υγρά όσο μπορεί και διατηρεί τη συνείδησή του.
Ναι, και η διατροφή παίζει ρόλο στο καύσωνα.
Και η διατροφή παίζει ρόλο. Και να πίνουμε πολλά νερά πρέπει. Αποφεύγουμε λίγο τα λιπαρά γεύματα όσο περισσότερο μπορούμε. Το αλκοόλ δεν βοηθάει και ο καφές επίσης δεν βοηθάει. Είναι ήπια διουρητικός, οπότε κι αυτόν θα θέλαμε να την αποφεύγουμε ιδεατά αν μπορούσαμε.
Γενικότερα ποιοι άνθρωποι κινδυνεύουν περισσότερο;
Εδώ έχουμε ανθρώπους οι οποίοι είναι και ηλικιωμένοι και αυτοί μπορεί να μην έχουν άμεση έκθεση στον ήλιο. Δηλαδή μπορεί να είναι ακόμα και κάποιοι άνθρωποι που βρίσκονται ακόμα και στην οικία, σε ένα περιβάλλον το οποίο είναι ήπια κλιματιζόμενο. Αλλά αυτοί επειδή μπορεί να έχουν συμπαραμαρτούντα νοσήματα, έχουν χαμηλότερες ανοχές στην υψηλή θερμοκρασία. Και επίσης μπορεί να υπάρχουν νοσήματα τα οποία δεν τους επιτρέπουν να εκφράσουν και το γεγονός του ότι είναι σε έκτακτη ανάγκη. Για παράδειγμα εάν έχουν άνοια που ούτε μπορούν να σιτιστούν, ούτε μπορούν ίσως να ζητήσουν νερό. Αυτοί οι άνθρωποι θα έχουν ένα κλινικό χαρακτηριστικό. Ότι θα πάθουν θερμοπληξία και δεν θα έχουν καν εφίδρωση. Ενώ εάν έχουμε έναν εργαζόμενο, ο οποίος δουλεύει στην οικοδομή, αυτός εργάζεται σε συνθήκες εξωτερικής θερμοκρασίας πολύ υψηλής. Αυτός αρχικά θα κάνει εφίδρωση, αλλά πολύ σύντομα θα εξαντληθεί.
Οι γυναίκες σε σχέση με τους άντρες έχουν κάποια μεγαλύτερη επικινδυνότητα από μία θερμοπληξία;
Θα έλεγα πως όχι. Είναι μάλλον το ίδιο. Αυτό το οποίο έχει να κάνει περισσότερο είναι με το αν έχουν άλλα νοσήματα, όχι με το φύλο τόσο πολύ. Η τυπική ηλικία επίσης είναι και τα πολύ μικρά παιδάκια, όπως είναι για παράδειγμα αυτά τα οποία είναι σε αποκλειστικό μητρικό θηλασμό. Αυτά δεν μπορούν να το εκφράσουν με κάποιο τρόπο. Εκεί θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι θα πρέπει να μπαίνουν στο στήθος πολύ συχνότερα.
Και πότε είναι αυξημένος ο κίνδυνος στον καύσωνα;
Όταν έχουμε συνθήκες τις οποίες ακριβώς δεν ελέγχουμε. Εάν για παράδειγμα βρεθούμε εκτεθειμένοι και πρέπει να είμαστε σε μια θερμοκρασία 40-45°C χωρίς να έχουμε μαζί μας υγρά ή πρέπει να έχουμε ρούχα τα οποία δεν ευνοούν, δηλαδή είναι στενά, δεν είναι βαμβακερά.
Το χρώμα παίζει ρόλο;
Σαφέστατα θέλουμε ανοιχτόχρωμα. Να μην φοράμε πολλά μαύρα το καλοκαίρι. Αλλά και κάτι ακόμα που πρέπει να ξέρουμε ότι πρέπει να αποφεύγουμε την σωματική δραστηριότητα. Δηλαδή οι υψηλότερου κινδύνου ή όταν έχουμε για παράδειγμα έναν αθλητή ή έναν άνθρωπο ο οποίος εργάζεται.
Στην ύπαιθρο λέτε, γιατί μέσα σε κλιματιζόμενο χώρο είναι καλύτερα.
Είναι καλύτερα, πολύ καλύτερα.
Βλέπουμε ότι και πάλι οι αντοχές πέφτουν το καλοκαίρι και στους κλιματιζόμενος χώρους γυμναστικής. Αυτό διαπιστώνω κι εγώ από τον εαυτό μου, κύριε Μπαρμπουνάκη.
Σωστά γιατί είμαστε ήδη εξαντλημένοι. Σκεφτείτε ότι είμαστε σε έναν χώρο, αλλά έχουμε έρθει προφανώς από έξω. Οπότε μπορεί να έχουμε κάποια ήπια σημεία θερμικής εξάντλησης και να τα βιώνουμε έτσι.
Οπότε ας δώσουμε στο κοινό μας κύριοι Μπαρμπουνάκη κάποιες συμβουλές για το πώς να προστατευτούμε από τον καύσωνα, για να μην φτάσουμε στο σημείο της θερμοπληξίας.
Ναι, φυσικά. Καταρχήν να αποφεύγουμε τις μετακινήσεις όταν έχουμε πολύ υψηλή θερμοκρασία. Να προτιμάμε μία μετακίνηση η οποία θα είναι από τις 5 το απόγευμα και μετά όπου δεν έχουμε συνθήκες πολύ υψηλής ζέστης, να φροντίζουμε να έχουμε μαζί μας νερό. Εάν τυχόν αθληθούμε, να αποφύγουμε αυτό να συμβεί κατά τη διάρκεια των πολύ υψηλών θερμοκρασιών.
Ποιες είναι οι σωστές ώρες που πάμε στη θάλασσα;
Θα έλεγα απογευματινές ή πολύ πρωινές μέχρι 10:30-11:00. Αν μπορούμε να το κάνουμε βέβαια αυτό, αλλά είναι το βέλτιστο. Ελαφριά διατροφή, όχι αλκοόλ. Και θα μπορούσαμε να έχουμε και μερικά πράγματα μαζί μας τα οποία θα είναι βοηθητικά. Για παράδειγμα αν παίρνουμε μια φαρμακευτική αγωγή καλό είναι να την έχουμε κάπου. Εάν συμβεί κάτι, να υπάρχει αποθηκευμένη για να μπορέσουμε να δώσουμε μια συμβουλή αν τυχόν έχουμε μια επείγουσα κατάσταση. Αν έχουμε κάποια προβλήματα με άσθμα τότε εδώ πρέπει να ξέρουμε ότι καλό είναι να έχουμε κάνει τα εισπνεόμενά μας ίσως και λίγο πριν εκτεθούμε στην ακραία θερμοκρασία γιατί πολλές συσκευές με εισπνεόμενα δεν αντέχουν το ίδιο καλά, αλλοιώνονται. Οπότε αν είναι μια συσκευή η οποία είναι συνδυασμός μπορούμε να την κάνουμε λίγο πριν ξεκινήσουμε είναι 24ωρη δράση και να την αφήσουμε μέσα. Να έχουμε ένα μικρό φαρμακείο μαζί μας, το οποίο να περιλαμβάνει τα βασικά. Να έχουμε γράψει το τηλέφωνο του θεράποντα γιατρού μας.
Βεβαίως, περισσότερο οι άνθρωποι που έχουν μία χρόνια πάθηση ή και ο υγιής άνθρωπος που δεν πάσχει από κάτι;
Ο υγιής θα μπορούσε να είναι και πιο συντηρητικός. Καλό θα είναι να υπάρχει ένα τηλέφωνο έκτακτης επικοινωνίας, ιδιαίτερα αν πρόκειται να εκτεθεί. Αλλά οι υπόλοιποι θα έλεγα πώς καλό είναι να το έχουμε πιο οργανωμένο στο μυαλό μας.
Κύριε Μπαρμπουνάκη, λένε για υψηλές θερμοκρασίες τις οποίες βιώνουμε. Πείτε μας επηρεάζουν τα τρόφιμα, όσον αφορά στην αλλοίωσή τους και τι πρέπει να προσέχουμε;
Σαφέστατα. Καταρχήν οι υψηλές θερμοκρασίες κάνουν πάρα πολύ συχνά αλλοιώσεις στα τρόφιμα. Οπότε εδώ μπορούμε να συναντήσουμε με πολύ υψηλότερη συχνότητα γαστρεντερίτιδες. Οι γαστρεντερίτιδες αυτές οφείλονται σε αυτή την αλλοίωση. Μπορεί να έχουμε πάρει το τάπερ μαζί μας στην παραλία, να έχει εκτεθεί και αυτό να μας δημιουργήσει προβλήματα. Αυτό θα μπορούσε να κάνει μια κλινική εικόνα η οποία επιτείνε ακόμα την θερμική εξάντληση, γιατί θα μπορούσε να συνδυαστεί με διάρροιες και εμετούς, με υψηλό πυρετό. Άρα καλό είναι να έχουμε και μια μέριμνα.
Μπορεί να πάθει κανείς δηλητηρίαση;
Ακριβώς. Υπάρχουν ιογενείς γαστρεντερίτιδες, υπάρχουν και βακτηριδιακές. Αυτές οι οποίες σχετίζονται με την αλλοίωση τροφίμων είναι περισσότερο βακτηριδιακές.
Τώρα το καλοκαίρι οι λοιμώξεις υπάρχουν ακόμα κύριε Μπαρμπουνάκη;
Βεβαίως υπάρχουν. Υπάρχουν και λοιμώξεις οι οποίες σχετίζονται με τη θάλασσα, για παράδειγμα μπορεί να έχουμε ωτίτιδες ή μπορεί να έχουμε μία εικόνα η οποία έχει να κάνει με επιπεφυκίτιδα. Όλες αυτές είναι σχετιζόμενες. Αλλά υπάρχουν ακόμα και λοιμώξεις του αναπνευστικού, με μικρότερη φυσικά συχνότητα από τον χειμώνα, παρόλα αυτά τις παρατηρούμε. Παραμένει αρκετά συχνός ο Covid ακόμα και το καλοκαίρι, παρά το ότι έχουμε συνθήκες που δεν τον ευνοούν και καλό είναι αν υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είναι υψηλού κινδύνου ή υπάρχει στο περιβάλλον τους κάποιος ο οποίος είναι υψηλού κινδύνου να εμβολιαστούν αν δεν έχουν νοσήσει τους τελευταίους έξι μήνες με το επικαιροποιημένο εμβόλιο για τον Covid.
Μπορεί και τώρα το καλοκαίρι να εμβολιαστεί;
Βεβαίως.
Δεν ενοχλεί ότι είναι καλοκαίρι και υψηλή θερμοκρασία; Πάρα πολύ ωραία. Κύριε Μπαρμπουνάκη, σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για τις χρήσιμες πληροφορίες που μας δώσατε και τις συμβουλές σας, για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε αυτό το πολύ ζεστό καλοκαίρι στην Ελλάδα.
Εγώ ευχαριστώ.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!