Ο Αλέξης Τσίπρας και το «μέγα mea culpa» που απέφυγε

Ο Αλέξης Τσίπρας επανέρχεται στο πολιτικό προσκήνιο με το βιβλίο του «Ιθάκη», ωστόσο, όπως επισημαίνεται σε πρόσφατο άρθρο, η αυτοκριτική που επιχειρεί απέχει από το να είναι πλήρης και βαθιά — γίνεται περισσότερο ως πολιτικό εργαλείο παρά ως ειλικρινής απολογισμός.

Μια απολογιστική αφήγηση με «τρύπες»

Στο έργο, ο πρώην πρωθυπουργός παραδέχεται ορισμένα λάθη της πρώτης του θητείας — όπως η υπεραισιοδοξία στους στόχους του 2015 — αλλά, σύμφωνα με τους σχολιαστές, αποφεύγει να θίξει τις βασικές ευθύνες με τρόπο ξεκάθαρο.

Παράδειγμα αποτελεί η υλοποίηση προεκλογικών δεσμεύσεών του που χαρακτηρίστηκαν μη ρεαλιστικές, θυμίζοντας πως μία σημαντική μερίδα της κοινωνίας από την ελπίδα πέρασε γρήγορα στην απογοήτευση.

Η σημασία της πλήρους λογοδοσίας

Η έλλειψη πλήρους «mea culpa» έχει συνέπειες:

• Ο χρόνος που χάθηκε από τις παραλείψεις δεν αναγνωρίζεται επαρκώς.
• Το πολιτικό κεφάλαιο που έχτισε ο ΣΥΡΙΖΑ βασιζόταν σε μεγάλες προσδοκίες, όμως η πραγματικότητα δεν τις δικαίωσε.
• Η αμφιβολία για το αν η ηγεσία του έχει αποδυθεί σε ειλικρινή αυτοκριτική μένει ανοικτή, γεγονός που επηρεάζει την αξιοπιστία του στον δημόσιο λόγο.

Γιατί τώρα;

Η έκδοση του βιβλίου έρχεται σε μία χρονική συγκυρία όπου ο Τσίπρας επιδιώκει να επαναδιεκδικήσει ρόλο στο πολιτικό σκηνικό. Η απόπειρα να εμφανιστεί ως ηγέτης που «μαθαίνει από τα λάθη του» είναι σαφής. Όμως η επιλεκτική αναφορά σε λάθη, χωρίς συνολική διερεύνηση, μειώνει την εντύπωση ότι πράγματι «τραβάει» από την αρχή μια νέα αφήγηση.

Τι «λείπει»

Δύο κρίσιμα στοιχεία λείπουν:

• Η πλήρης αναγνώριση των κινήσεων που οδήγησαν σε ένταση με εταίρους και συγκρούσεις στο εσωτερικό.
• Μια σαφής δέσμευση για αλλαγή λογικής — όχι απλώς αλλαγή στρατηγικής.

Το «Ιθάκη» αποτελεί σημαντικό σταθμό για τον Τσίπρα. Όμως, χωρίς βαθιά και γενναία αποτίμηση της πολιτικής του πορείας, κινδυνεύει να παραμείνει ένα εργαλείο επικοινωνίας και όχι πράγματι μια ειλικρινής πολιτική εξομολόγηση. Οι πολίτες θα κρίνουν αν τελικά η ηγεσία του διαθέτει την αυτογνωσία και τη δέσμευση που απαιτείται για μια νέα πολιτική αρχή.