Η χρήση των κοινωνικών δικτύων όπως το tweeting έχει γίνει πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Όμως, μια νέα μελέτη του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η υπερβολική δραστηριότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports, το «tweeting» ή αλλιώς το δημοσίευμα στο Twitter (νυν X) καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας συνδέεται με χαμηλότερα επίπεδα ψυχικής ευεξίας. Οι ερευνητές βρήκαν ότι η συχνή νυχτερινή δραστηριότητα στην πλατφόρμα εξηγεί περίπου το 2% της μεταβλητότητας στην ψυχική ευεξία των συμμετεχόντων — ένα ποσοστό παρόμοιο με αυτό που προκαλούν δραστηριότητες όπως η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή η χρήση κάνναβης.
Τι δείχνουν τα δεδομένα
Η έρευνα βασίστηκε σε δεδομένα από 310 ενήλικες ηλικίας 18 έως και άνω των 60 ετών, οι οποίοι συμμετείχαν στη μακροχρόνια μελέτη “Children of the ‘90s”. Οι συμμετέχοντες είχαν δώσει τη συγκατάθεσή τους να μοιραστούν τα δεδομένα από τους λογαριασμούς τους στο Twitter, επιτρέποντας στους ερευνητές να καταγράψουν με ακρίβεια τις ώρες που ανάρτησαν περιεχόμενο.
Συνολικά αναλύθηκαν πάνω από 18.000 tweets που δημοσιεύθηκαν μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων πριν και μετά τη συμπλήρωση ερωτηματολογίων για την ψυχική υγεία των συμμετεχόντων. Η ψυχική ευεξία δεν αξιολογήθηκε ως “καλή ή κακή”, αλλά σε μια κλίμακα, δίνοντας έτσι μια πιο λεπτομερή εικόνα για τη συναισθηματική κατάσταση των ατόμων.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι ανάρτησαν περιεχόμενο κατά τις νυχτερινές ώρες είχαν χαμηλότερα επίπεδα ευεξίας, ενώ η σχέση με τα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους ήταν πιο αδύναμη αλλά έγινε ισχυρότερη όταν οι ερευνητές χώρισαν τα αποτελέσματα ανά ηλικία και φύλο.
Ο ύπνος στο επίκεντρο
Η νυχτερινή δραστηριότητα στα κοινωνικά μέσα φαίνεται να διαταράσσει τον ύπνο — είτε μέσω της καθυστέρησης της ώρας κατάκλισης είτε με τη μείωση της ποιότητας του ύπνου. Οι ερευνητές τονίζουν ότι η συνεχής χρήση του κινητού τηλέφωνου, η έντονη έκθεση στο φως της οθόνης και η νοητική διέγερση από τις αναρτήσεις μπορεί να καθυστερήσουν την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει τον κιρκάδιο ρυθμό.
Δεν είναι τυχαίο ότι σύμφωνα με έρευνα του YouGov το 2022, το 74% των ενηλίκων στο Ηνωμένο Βασίλειο κρατά το κινητό του στο υπνοδωμάτιο τη νύχτα, ενώ το 26% δηλώνει ότι ελέγχει το τηλέφωνο αν ξυπνήσει μέσα στη νύχτα. Αυτή η συνεχής σύνδεση με τις οθόνες μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τον ύπνο και, κατ’ επέκταση, για την ψυχική ευεξία.
Ρυθμίσεις και ευαισθητοποίηση
Τα αποτελέσματα της μελέτης ενισχύουν τις φωνές που ζητούν κανονισμούς και οδηγίες για τη νυχτερινή χρήση των κοινωνικών δικτύων. Ορισμένες πλατφόρμες, όπως το TikTok, έχουν ήδη λάβει μέτρα. Η λειτουργία “Wind Down”, για παράδειγμα, προβάλλει βίντεο χαλάρωσης και διαλογισμού τη νύχτα, ενθαρρύνοντας τους χρήστες –κυρίως τους νέους– να σταματήσουν το ατελείωτο scroll.
Οι ερευνητές προτείνουν παρόμοιες προσεγγίσεις για όλες τις πλατφόρμες: εργαλεία αυτόματης υπενθύμισης, περιορισμό ειδοποιήσεων μετά από κάποια ώρα και εκστρατείες ενημέρωσης που θα προάγουν τη σωστή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Η σημασία της στοχευμένης έρευνας
Ο επικεφαλής της μελέτης, Daniel Joinson, εξηγεί ότι δεν είναι όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «ίδια». Η επίδρασή τους εξαρτάται από τον τρόπο και τον χρόνο χρήσης, καθώς και από τις εμπειρίες που προσφέρουν στους χρήστες. Το συγκεκριμένο εύρημα, τονίζει, αναδεικνύει τον κίνδυνο μιας πολύ συγκεκριμένης συμπεριφοράς: της νυχτερινής ανάρτησης περιεχομένου.
Όπως σημειώνει, τέτοιου είδους έρευνες μπορούν να βοηθήσουν στη διαμόρφωση πολιτικών και παρεμβάσεων που θα αποτρέπουν επιβλαβείς συμπεριφορές, χωρίς να περιορίζουν τις θετικές πλευρές της διαδικτυακής επικοινωνίας. Η πρόσβαση σε πραγματικά δεδομένα από τα κοινωνικά δίκτυα είναι καθοριστική για να κατανοήσουμε βαθύτερα πώς οι διαδικτυακές μας συνήθειες επηρεάζουν την ψυχική μας υγεία.
Μια νέα πρόκληση για την ψηφιακή εποχή
Η μελέτη του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ ανοίγει τη συζήτηση για μια πιο υπεύθυνη χρήση της τεχνολογίας κατά τις νυχτερινές ώρες. Σε μια εποχή που οι οθόνες βρίσκονται παντού γύρω μας, η πρόκληση είναι να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στη σύνδεση και την αποσύνδεση. Η επίγνωση του πώς και πότε χρησιμοποιούμε τα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα για καλύτερη ψυχική ευεξία και ποιοτικότερο ύπνο — δύο βασικούς πυλώνες για την υγεία και την ισορροπία στη σύγχρονη ζωή.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!