Νόσος Λεγεωνάριων: Η θανατηφόρα απειλή που μπορεί να κρύβεται στο κλιματιστικό σου

Μία σπάνια αλλά σοβαρή λοίμωξη, η νόσος Λεγεωνάριων, βρέθηκε ξανά στο προσκήνιο καθώς πρόσφατο ξέσπασμα στη Νέα Υόρκη οδήγησε σε δύο θανάτους και δεκάδες περιστατικά. Οι υγειονομικές αρχές της πόλης έχουν ξεκινήσει εντατικές έρευνες, ενώ το κοινό καλείται να ενημερωθεί για τα συμπτώματα, τις πηγές μόλυνσης και τα προληπτικά μέτρα.

Τι είναι η νόσος Λεγεωνάριων;

Η νόσος Λεγεωνάριων είναι μια σοβαρή μορφή πνευμονίας που προκαλείται από το βακτήριο Legionella pneumophila. Η ασθένεια πήρε το όνομά της από το πρώτο γνωστό ξέσπασμα το 1976 σε ένα συνέδριο βετεράνων λεγεωνάριων στη Φιλαδέλφεια. Το βακτήριο αναπτύσσεται κυρίως σε υδάτινα περιβάλλοντα, όπως δεξαμενές νερού, υγραντήρες, πύργους ψύξης και συστήματα κλιματισμού, ιδίως όταν δεν συντηρούνται σωστά. Δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά μέσω εισπνοής σταγονιδίων νερού που περιέχουν το βακτήριο.

Η πρόσφατη έξαρση στη Νέα Υόρκη

Σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Νέας Υόρκης, μέχρι στιγμής έχουν αναφερθεί 58 επιβεβαιωμένα κρούσματα της νόσου και δύο θάνατοι. Τα περισσότερα περιστατικά έχουν εντοπιστεί σε συγκεκριμένες γειτονιές, γεγονός που δείχνει πιθανή κοινή πηγή μόλυνσης — όπως ένα σύστημα νερού ή πύργος ψύξης. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η Legionella μπορεί να πολλαπλασιαστεί γρήγορα σε θερμές, στάσιμες δεξαμενές νερού, ειδικά όταν το νερό κυμαίνεται μεταξύ 25°C και 45°C — θερμοκρασίες ιδανικές για την ανάπτυξή της.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Η νόσος Λεγεωνάριων δεν προσβάλλει εύκολα τον υγιή πληθυσμό, όμως υπάρχουν ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως:

• Ηλικιωμένοι άνω των 50 ετών

• Άτομα με χρόνια αναπνευστικά ή καρδιαγγειακά νοσήματα

• Καπνιστές

• Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα

• Διαβητικοί και ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Συμπτώματα της νόσου

Η νόσος εκδηλώνεται συνήθως 2–10 ημέρες μετά την έκθεση στο βακτήριο και τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν:

• Υψηλό πυρετό (πάνω από 39°C)

• Ρίγη και έντονη κόπωση

• Βήχα, συχνά με φλέγματα

• Δύσπνοια

• Μυϊκούς πόνους

• Πονοκέφαλο

• Σε ορισμένες περιπτώσεις, ναυτία, διάρροια ή σύγχυση

Χωρίς θεραπεία, η λοίμωξη μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή πνευμονία και να προκαλέσει επιπλοκές, ιδιαίτερα σε ευάλωτους ασθενείς.

Διάγνωση και θεραπεία

Η διάγνωση της νόσου Λεγεωνάριων γίνεται συνήθως μέσω ακτινογραφίας θώρακος, ανάλυσης πτυέλων και ειδικών εργαστηριακών εξετάσεων, όπως το τεστ ούρων για αντιγόνα Legionella. Η θεραπεία περιλαμβάνει αντιβιοτικά, συνήθως κινολόνες ή μακρολίδες, και συχνά απαιτεί νοσηλεία, ιδίως για άτομα με επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό. Η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστική για την επιβίωση.

Πρόληψη: Ο ρόλος της σωστής συντήρησης

Η πρόληψη επικεντρώνεται στη σωστή συντήρηση συστημάτων ύδρευσης και κλιματισμού. Οι υγειονομικές αρχές συνιστούν:

• Τακτικό καθαρισμό πύργων ψύξης και δεξαμενών

• Έλεγχο της θερμοκρασίας του νερού

• Αντιμικροβιακή επεξεργασία συστημάτων νερού

• Επιθεώρηση σε ξενοδοχεία, νοσοκομεία και κτίρια με σύνθετα υδραυλικά συστήματα

Σε περιοχές όπου εμφανίζονται κρούσματα, μπορεί να επιβληθούν πρόσθετα μέτρα, όπως προληπτικά τεστ ή έλεγχος συγκεκριμένων εγκαταστάσεων.

Τι πρέπει να θυμόμαστε

Η νόσος Λεγεωνάριων, αν και σπάνια, δεν πρέπει να υποτιμάται. Τα πρόσφατα περιστατικά στη Νέα Υόρκη υπενθυμίζουν ότι οι υγειονομικοί κίνδυνοι συνδέονται συχνά με υποδομές που θεωρούμε δεδομένες — όπως τα συστήματα ύδρευσης και τα κλιματιστικά. Η επαγρύπνηση, η σωστή ενημέρωση και η συντήρηση των συστημάτων νερού αποτελούν βασικά εργαλεία για την προστασία της δημόσιας υγείας.