Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ξεκαθάρισε τους όρους λειτουργίας του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) και τον τρόπο με τον οποίο θα εφαρμόζονται τα περιβαλλοντικά ισοσταθμίσματα όταν τα κτίσματα προσθέτουν ορόφους πέραν των μέχρι σήμερα επιτρεπόμενων.
Ουσιαστικά, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο ορίζει πώς θα λειτουργεί πλέον ο ΝΟΚ, μετά τη συμμόρφωση της κυβέρνησης στις διατάξεις που είχαν κριθεί αντισυνταγματικές τους προηγούμενους μήνες.
Με την παλαιότερη απόφαση, το ΣτΕ είχε ζητήσει περισσότερες δικλίδες ασφαλείας για την εφαρμογή του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, όπως την εκπόνηση περιβαλλοντικής μελέτης πριν από την ανέγερση νέων κτιρίων, καθώς και τη χρηματοδότηση των σχετικών ποσών από τους ενδιαφερόμενους.
Οι αντισυνταγματικότητες και η επανεκκίνηση αδειών
Οι αντισυνταγματικότητες που είχαν επισημανθεί θεραπεύθηκαν πλέον με τη νέα απόφαση του ΣτΕ, η οποία συνοδεύτηκε από διευκρινιστικό δελτίο Τύπου.
Οι διευκρινίσεις αφορούν κυρίως τις εκκρεμείς οικοδομικές άδειες που κινδύνευαν να ακυρωθούν με βάση την προηγούμενη κρίση του Δικαστηρίου.
Πρόκειται ιδίως για οικοδομικές άδειες που είτε είχαν ακυρωθεί με δικαστική απόφαση είτε είχαν προσβληθεί μέχρι τις 11.12.2024, δηλαδή καλύπτονται από την αντισυνταγματικότητα που είχε διαπιστωθεί.
Για αυτές προβλέπεται ειδική διαδικασία επανέκδοσης, η οποία διαφοροποιείται ανάλογα με το αν έχει ολοκληρωθεί ή όχι ο φέρων οργανισμός της οικοδομής.
Περιβαλλοντικά ισοδύναμα και τοπικός σχεδιασμός
Σημαντικό στοιχείο αποτελεί ο μηχανισμός επιλογής περιβαλλοντικών ισοδυνάμων, που εφαρμόζεται σε επίπεδο δημοτικής ενότητας ή, για τις μητροπολιτικές περιοχές Αθήνας και Θεσσαλονίκης, σε επίπεδο δήμου.
Η επιλογή των μέτρων γίνεται βάσει περιβαλλοντικού προελέγχου ή, όπου απαιτείται, μέσω στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ).
Απόφαση–ορόσημο για τους δήμους
Παράλληλα, το ΣτΕ εξέδωσε και δεύτερη απόφαση, με την οποία ακυρώνεται η απόφαση του Δήμου Αθηναίων να μην εφαρμόσει οριζόντια τον ΝΟΚ.
Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε πως κανένας δήμος δεν μπορεί να αποφασίζει τη μη εφαρμογή του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού.
Όπως τονίζεται, «καμία διάταξη δεν παρέχει στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης εξουσιοδότηση για κανονιστική ρύθμιση ζητημάτων που αφορούν τους όρους έκδοσης οικοδομικών πράξεων», ενώ αυτό «απαγορεύεται από το Σύνταγμα».
Τι σημαίνει για την Αθήνα και άλλους δήμους
Ειδικά για την Αθήνα, η επίμαχη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, που ζητούσε από τις υπηρεσίες δόμησης να μην εκδίδουν βεβαιώσεις όρων δόμησης ή προεγκρίσεις με ύψη ανώτερα των προβλεπόμενων, κρίθηκε μη νόμιμη.
Όπως αναφέρεται, η απόφαση αυτή εκδόθηκε χωρίς σχετική εξουσιοδότηση, επομένως ορθά ακυρώθηκε από τον Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, στο μέρος που αφορούσε το ζήτημα της μη εφαρμογής του ΝΟΚ.