Σοκαριστικά νέα στοιχεία από το NHS England αποκαλύπτουν ότι σχεδόν οι μισοί από τα 6,23 εκατομμύρια άτομα που βρίσκονται σε λίστα αναμονής για νοσοκομειακή περίθαλψη δεν έχουν λάβει καμία απολύτως φροντίδα από τη στιγμή που παραπέμφθηκαν από τον γιατρό τους. Συγκεκριμένα, 2,99 εκατομμύρια ασθενείς (48%) δεν έχουν καν πραγματοποιήσει την πρώτη τους επίσκεψη σε ειδικό ή κάποιο διαγνωστικό τεστ. Το φαινόμενο αυτό, που χαρακτηρίζεται πλέον ως η «αόρατη κρίση της λίστας αναμονής NHS», αφήνει εκατομμύρια ανθρώπους σε αβεβαιότητα, με την υγεία τους να επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα.
Οι ασθενείς σε «υγειονομική ομηρία»
Η Ένωση Ασθενών της Αγγλίας περιγράφει την κατάσταση ως «συγκλονιστική», τονίζοντας πως πρόκειται για ανθρώπους που ζουν σε ένα είδος υγειονομικής ομηρίας. Περιμένουν ένα τηλεφώνημα που δεν έρχεται ποτέ, ενώ αδυνατούν να προγραμματίσουν την καθημερινότητά τους καθώς τα συμπτώματά τους γίνονται πιο έντονα. «Δεν μιλάμε για νούμερα, αλλά για πραγματικές ζωές», υπογραμμίζει η διευθύντρια Rachel Power. «Σχεδόν οι μισοί ασθενείς σε λίστα αναμονής δεν έχουν δει κανέναν γιατρό – αυτό δεν είναι σύστημα υγείας, είναι κατάρρευση».
Αμφιβολίες για την υπόσχεση Στάρμερ
Τα νέα στοιχεία θέτουν σοβαρές αμφιβολίες για την ικανότητα της κυβέρνησης του Keir Starmer να τηρήσει την κεντρική της δέσμευση: μέχρι το 2029, το 92% των ασθενών να λαμβάνει θεραπεία εντός 18 εβδομάδων από την παραπομπή τους. Η πραγματικότητα, ωστόσο, απέχει πολύ από τον στόχο. Το Μάιο, μόλις το 61% των ασθενών έλαβε φροντίδα εντός του ορίου, ενώ το συγκεκριμένο ποσοστό δεν έχει ξεπεράσει το 92% από το 2015.
Ένας στους τρεις περιμένει ήδη πάνω από 18 εβδομάδες
Η ανάλυση δείχνει πως το ένα τρίτο των «αόρατων» ασθενών – περίπου 1 εκατομμύριο άνθρωποι – έχει ήδη ξεπεράσει τις 18 εβδομάδες αναμονής χωρίς να έχει δεχθεί καμία ιατρική φροντίδα. Η MBI Health, εταιρεία που συνεργάζεται με δεκάδες NHS Trusts για τη βελτίωση των χρόνων αναμονής, επισημαίνει ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα που ξεκινά από την πρώτη στιγμή εισαγωγής του ασθενούς στη λίστα. Ο ιδρυτής της, Barry Mulholland, προειδοποιεί: «Πρέπει να δούμε τη λίστα όχι ως backlog αλλά ως frontlog – ένα σημείο εισόδου όπου καθυστερήσεις συσσωρεύονται πριν καν ξεκινήσει η θεραπεία».
Το μέγεθος του προβλήματος
Από τις 7,3 εκατομμύρια θεραπείες για τις οποίες περιμένουν οι ασθενείς, οι 4,7 εκατομμύρια (64%) αφορούν άτομα που δεν έχουν κάνει καν την πρώτη τους συνάντηση με ειδικό ή διαγνωστική εξέταση. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι 1,6 εκατομμύρια από αυτούς έχουν ήδη υπερβεί το μέγιστο επιτρεπτό όριο των 18 εβδομάδων αναμονής.
Πολιτική και υγειονομική πρόκληση
Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει ένα διπλό πρόβλημα: αφενός την ανάγκη να μειώσει τον συνολικό αριθμό των ασθενών που περιμένουν θεραπεία και αφετέρου την τεράστια «αόρατη» ομάδα που δεν έχει λάβει καν την αρχική αξιολόγηση. Οι ειδικοί τονίζουν ότι χωρίς άμεση αντιμετώπιση αυτού του πρώτου σταδίου, ο στόχος των 18 εβδομάδων μέχρι το 2029 είναι πρακτικά ανέφικτος.
Οι συνέπειες για την υγεία των ασθενών
Η παρατεταμένη αναμονή χωρίς διάγνωση ή θεραπεία μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, ιδιαίτερα για χρόνιες ή επιδεινούμενες παθήσεις. Οι ασθενείς μπορεί να καταλήξουν να χρειάζονται πιο επεμβατικές θεραπείες ή να εμφανίσουν μη αναστρέψιμες επιπλοκές. Η καθυστέρηση δεν επηρεάζει μόνο την υγεία, αλλά και την ψυχολογία των ασθενών, που συχνά ζουν σε μόνιμη αγωνία και αβεβαιότητα.
Τι πρέπει να αλλάξει
Οι οργανώσεις ασθενών ζητούν:
-
Άμεση προτεραιοποίηση των «αόρατων» ασθενών που δεν έχουν λάβει καμία φροντίδα.
-
Αύξηση των διαθέσιμων διαγνωστικών πόρων ώστε να γίνονται οι πρώτες εξετάσεις πιο γρήγορα.
-
Καλύτερη διαφάνεια στα δεδομένα αναμονής ώστε να γνωρίζει ο ασθενής πού ακριβώς βρίσκεται στη λίστα.
Η κρίση της λίστας αναμονής στο NHS δεν είναι μόνο θέμα αριθμών και στατιστικών – είναι ζήτημα ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ισότιμης πρόσβασης στην υγειονομική φροντίδα. Χωρίς ριζικές αλλαγές στη διαχείριση και την κατανομή πόρων, εκατομμύρια ασθενείς θα συνεχίσουν να βρίσκονται παγιδευμένοι σε μια «αόρατη» αναμονή, βλέποντας την υγεία τους να επιδεινώνεται.