Νευροδιαφορετικότητα: Πώς επηρεάζει τις φιλίες;

Μια νέα μελέτη του Πανεπιστημίου Abertay φέρνει στο φως σημαντικά ευρήματα για το πώς οι νευροδιαφορετικοί (ND) άνθρωποι δημιουργούν και βιώνουν φιλίες, επιβεβαιώνοντας ότι τείνουν να συνδέονται βαθύτερα με άλλους που μοιράζονται τον ίδιο νευρότυπο. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neurodiversity, αποτελεί μία από τις πρώτες μεγάλης κλίμακας μελέτες που εξετάζουν αντικειμενικά τις φιλικές σχέσεις στη νευροδιαφορετικότητα, και εξηγεί γιατί αυτές οι φιλίες έχουν ξεχωριστή σημασία.

Παρότι υπήρχε εδώ και χρόνια η πεποίθηση ότι άτομα στο φάσμα του αυτισμού ή με ΔΕΠΥ (ADHD) “έλκονται” μεταξύ τους, η επιστημονική τεκμηρίωση γι’ αυτό ήταν περιορισμένη. Η νέα μελέτη της Δρ. Rebecca Sharman από το Τμήμα Κοινωνιολογικών και Ψυχολογικών Επιστημών του Abertay, δίνει την πιο καθαρή εικόνα μέχρι σήμερα για το πώς ο νευρότυπος επηρεάζει τη δημιουργία φιλικών δεσμών.

Οι Νευροδιαφορετικοί Έλκονται μεταξύ τους

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι συμμετέχοντες με νευροδιαφορετικότητα είχαν σημαντικά περισσότερους ND φίλους σε σχέση με τους νευροτυπικούς (NT) συμμετέχοντες. Επιπλέον, φάνηκε πως οι ND άνθρωποι συνήθως συνδέονται με άλλους που μοιράζονται τον ίδιο νευρότυπο. Για παράδειγμα, τα αυτιστικά άτομα ανέφεραν ότι οι περισσότεροι φίλοι τους ήταν επίσης αυτιστικοί. Αυτό το μοτίβο επιβεβαιώνει ότι η “συγγένεια νευρότυπου” παίζει ουσιαστικό ρόλο στις κοινωνικές επιλογές και προτιμήσεις των ND ανθρώπων. Δεν πρόκειται απλώς για σύμπτωση, αλλά για μια φυσική έλξη που βασίζεται στην αμοιβαία κατανόηση και στον κοινό τρόπο αντίληψης του κόσμου.

Νευροδιαφορετικότητα: Τι Βιώνουν στις Φιλίες

Η μελέτη βασίστηκε σε περισσότερες από 170 λεπτομερείς προσωπικές μαρτυρίες και ανέδειξε μια σειρά κοινών θεμάτων σχετικά με το πώς βιώνονται οι φιλίες με ND άτομα—τόσο από άλλους ND όσο και από NT φίλους. Ανάμεσα στα πιο χαρακτηριστικά σημεία που αναδείχθηκαν ήταν:

• Η δυσκολία επικοινωνίας μεταξύ διαφορετικών νευροτύπων – ND και NT άτομα πολλές φορές δυσκολεύονται να “συντονιστούν” κοινωνικά.

• Η ευκολία και άνεση στις ND–ND φιλίες, που περιγράφονται σαν να “μιλάς την ίδια γλώσσα”.

• Η αίσθηση αμοιβαίας κατανόησης και ασφάλειας, που χαρακτηρίζεται συχνά ως “συμβατή παραξενιά” – ένας όρος που χρησιμοποιείται από ND άτομα για να περιγράψει τη μοναδική αίσθηση οικειότητας με άτομα που σκέφτονται και νιώθουν με παρόμοιο τρόπο.

Ωστόσο, επισημάνθηκε ότι όταν και τα δύο άτομα σε μια φιλία με νευροδιαφορετικότητα αντιμετωπίζουν τις δικές τους προκλήσεις, η υποστήριξη μπορεί να γίνει πιο σύνθετη.

Μια Ξεχωριστή Κουλτούρα Φιλίας

Η Δρ. Sharman τονίζει ότι οι ND φιλίες ίσως συνιστούν μια ξεχωριστή πολιτισμική πρακτική. Αυτό σημαίνει ότι οι προσδοκίες, τα στυλ επικοινωνίας και τα επίπεδα συναισθηματικής σύνδεσης μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από αυτά που θεωρούνται “φυσιολογικά” με βάση τις νευροτυπικές κοινωνικές νόρμες. Όπως δήλωσε η ίδια: “Υπήρχε πάντα η αντίληψη ότι οι ND άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για φιλίες ή δεν είναι καλοί σε αυτές. Η έρευνα αυτή καταρρίπτει αυτόν τον μύθο, δείχνοντας ότι οι ND φιλίες είναι όχι μόνο βαθιά ουσιαστικές, αλλά και ενδέχεται να αποτελούν έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο σύνδεσης. Αυτό είναι κάτι που αξίζει να αναγνωριστεί και να γιορταστεί.”

Φιλία Μέσα από το Πρίσμα της Νευροδιαφορετικότητας

Η μελέτη από το Abertay University προσφέρει ένα πιο πλήρες και ανθρώπινο πλαίσιο για να κατανοήσουμε τη φιλία μέσα από τη ματιά των ND ανθρώπων. Αυτές οι σχέσεις δεν είναι “λιγότερο καλές” ή “περίεργες”—είναι απλώς διαφορετικές, με δικούς τους κανόνες, βάθη και νοήματα. Καθώς η κοινωνία εξελίσσεται και αγκαλιάζει την έννοια της νευροδιαφορετικότητας, είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε ότι ο τρόπος με τον οποίο συνδεόμαστε δεν είναι ίδιος για όλους. Και σε αυτό το πλαίσιο, οι ND φιλίες δεν είναι μόνο πραγματικές και πολύτιμες· είναι και αξιοθαύμαστες.