Η επιστήμη κάνει ένα ακόμη βήμα προς το μέλλον της προληπτικής ιατρικής, καθώς μια καινοτόμος αιματολογική εξέταση υπόσχεται να εντοπίζει δεκάδες μορφές καρκίνου πριν εκδηλωθούν τα πρώτα συμπτώματα. Οι ερευνητές στη Βόρεια Αμερική μιλούν για ένα νέο εργαλείο διάγνωσης που θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά την προσέγγιση στον προσυμπτωματικό έλεγχο και να αυξήσει τις πιθανότητες επιτυχούς θεραπείας.
Τα ευρήματα θεωρούνται ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, καθώς η εξέταση φαίνεται ικανή να εντοπίσει περισσότερες από 50 μορφές καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν καλύπτονται από προγράμματα προληπτικού ελέγχου. Εάν επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα των επερχόμενων μελετών, το τεστ αυτό θα μπορούσε να γίνει σημείο καμπής στη μάχη κατά του καρκίνου.
Νέα δεδομένα από κλινική δοκιμή στη Βόρεια Αμερική δείχνουν ότι μια αιματολογική εξέταση μπορεί να εντοπίσει ένα ευρύ φάσμα καρκίνων, εκ των οποίων τα τρία τέταρτα δεν περιλαμβάνονται σε κανένα πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου.
Περισσότερο από το ήμισυ των καρκίνων εντοπίστηκε σε πρώιμο στάδιο, όταν η θεραπεία είναι ευκολότερη και ενδεχομένως ιάσιμη.
Η εξέταση Galleri, που αναπτύχθηκε από την αμερικανική φαρμακευτική εταιρεία Grail, ανιχνεύει θραύσματα καρκινικού DNA που αποδεσμεύονται από όγκους και κυκλοφορούν στο αίμα, παρέχοντας ένα νέο εργαλείο για την έγκαιρη διάγνωση.
Η κλινική δοκιμή περιλάμβανε 25.000 ενήλικες από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για έναν χρόνο.
Περίπου 1% των συμμετεχόντων εμφάνισε θετικό αποτέλεσμα, και στο 62% αυτών ο καρκίνος επιβεβαιώθηκε με περαιτέρω εξετάσεις.
Ο επικεφαλής ερευνητής, Δρ. Νίμα Ναμπαβιζαντέχ, αναπληρωτής καθηγητής Ακτινοθεραπευτικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Υγείας και Επιστημών του Όρεγκον, δήλωσε ότι τα δεδομένα δείχνουν πως η εξέταση μπορεί να αλλάξει θεμελιωδώς τον τρόπο που πραγματοποιείται ο προσυμπτωματικός έλεγχος καρκίνου.
Όπως εξήγησε, η μέθοδος επιτρέπει τον εντοπισμό πολλών τύπων καρκίνου «νωρίτερα, όταν οι πιθανότητες επιτυχούς θεραπείας ή ίασης είναι σημαντικά μεγαλύτερες».
Παράλληλα, η εξέταση απέκλεισε σωστά την παρουσία καρκίνου σε πάνω από 99% των ατόμων που είχαν αρνητικό αποτέλεσμα, δείχνοντας υψηλό βαθμό αξιοπιστίας.
Σε συνδυασμό με τους υπάρχοντες προσυμπτωματικούς ελέγχους για μαστό, έντερο, πνεύμονες και τράχηλο της μήτρας, ο συνολικός αριθμός ανιχνευμένων καρκίνων αυξήθηκε κατά επτά φορές.
Σημαντικό είναι ότι τρεις στις τέσσερις διαγνώσεις αφορούσαν τύπους καρκίνου που δεν καλύπτονται σήμερα από οργανωμένα προγράμματα προληπτικού ελέγχου, όπως του ήπατος, των ωοθηκών, του στομάχου, της ουροδόχου κύστης και του παγκρέατος.
Επιπλέον, η εξέταση εντόπισε σωστά την προέλευση του καρκίνου σε εννέα στις δέκα περιπτώσεις.
Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι η αιματολογική εξέταση μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στον έγκαιρο εντοπισμό του καρκίνου.
Ωστόσο, ανεξάρτητοι επιστήμονες επισημαίνουν πως απαιτούνται περαιτέρω δεδομένα για να διαπιστωθεί αν η μέθοδος μειώνει πράγματι τη θνησιμότητα από καρκίνο.
Η επιστημονική κοινότητα αναμένει με ενδιαφέρον τα αποτελέσματα μιας τριετούς μελέτης του NHS στην Αγγλία, που περιλαμβάνει 140.000 συμμετέχοντες.
Τα ευρήματα θα δημοσιευθούν το 2026, και αν αποδειχθούν θετικά, το NHS σχεδιάζει να επεκτείνει τη χρήση της εξέτασης σε ένα εκατομμύριο ανθρώπους.
Ο Σερ Χαρπάλ Κουμάρ, πρόεδρος της Grail στον τομέα βιοφαρμάκων, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα «πολύ ενθαρρυντικά».
Σε συνέντευξή του στο BBC Radio 4, τόνισε: «Η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων που πεθαίνουν από καρκίνο χάνεται επειδή τον ανιχνεύουμε πολύ αργά».
Παράλληλα, ο Νάσερ Τουράμπι από το Cancer Research UK προειδοποίησε ότι απαιτείται προσεκτική αξιολόγηση, ώστε να αποφευχθεί η υπερδιάγνωση καρκίνων που ενδεχομένως δεν θα προκαλούσαν βλάβη.
«Η Εθνική Επιτροπή Προληπτικού Ελέγχου του Ηνωμένου Βασιλείου θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην αξιολόγηση των στοιχείων και στη λήψη απόφασης για το αν οι εξετάσεις αυτές θα ενσωματωθούν στο NHS», πρόσθεσε.
Πηγή: BBC