Mouth taping: Μια επικίνδυνη μόδα για “καλύτερο ύπνο”

Τι θα σκεφτόσασταν αν σας έλεγα ότι κάποιοι άνθρωποι κολλούν το στόμα τους πριν κοιμηθούν, με την ελπίδα ότι θα κοιμηθούν καλύτερα; Αυτό ακούγεται σαν σκηνή από ταινία τρόμου, όμως πρόκειται για μια τάση που κερδίζει έδαφος σε social media και forums υγείας. Η πρακτική αυτή, γνωστή ως «mouth taping», προωθείται ως μέθοδος για να μειωθεί το ροχαλητό, να ενισχυθεί η αναπνοή μέσω της μύτης και να βελτιωθεί η ποιότητα του ύπνου. Ωστόσο, πολλοί ειδικοί το απορρίπτουν ως επικίνδυνο και ατεκμηρίωτο.

Η λογική πίσω από τη μέθοδο

Οι υποστηρικτές του mouth taping υποστηρίζουν πως αναγκάζοντας το στόμα να παραμείνει κλειστό, ο ύπνος πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω της μύτης — κάτι που θεωρείται πιο υγιεινό: η μύτη φιλτράρει, υγραίνει και θερμαίνει τον εισπνεόμενο αέρα. Επίσης, πιστεύουν ότι με αυτό τον τρόπο μειώνεται ο ροχαλητός και τα παρεπόμενά του, όπως ξηροστομία, ερεθισμός στο λαιμό και κακή αναπνοή.

Αλλά υπάρχει ένα μεγάλο “αλλά”. Τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία για τα οφέλη του mouth taping είναι πολύ λίγα, και οι μελέτες που έχουν γίνει είναι μικρής κλίμακας και όχι απολύτως καθαρές στα αποτελέσματά τους. Πολλοί γιατροί θεωρούν ότι τα πιθανά οφέλη είναι περιορισμένα, ενώ οι κίνδυνοι μπορεί να είναι σημαντικοί — ειδικά για άτομα με άγνωστες παθήσεις ύπνου.

Πιθανοί κίνδυνοι και προφυλάξεις

Ένας βασικός φόβος είναι ότι το taping του στόματος μπορεί να επιδεινώσει ήδη υπάρχουσες διαταραχές όπως η αποφρακτική υπνική άπνοια — μια κατάσταση κατά την οποία η αναπνοή διακόπτεται προσωρινά κατά τη διάρκεια του ύπνου λόγω εμπόδισης των αεραγωγών. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το στόμα συχνά ανοίγει αντανακλαστικά για να επιτραπεί η αναπνοή — και η επιβολή έκλειψής του με κόλλα ή ταινία μπορεί να είναι επικίνδυνη.

Υπάρχει επίσης κίνδυνος ασφυξίας ή δυσκολίας στην αναπνοή για όσους έχουν υποκείμενα προβλήματα αναπνοής ή καρδιοαναπνευστικά προβλήματα που δεν έχουν διαγνωστεί. Επιπλέον, η τάση να πίνουμε από το στόμα μπορεί να λειτουργεί ως μηχανισμός έκτακτης ανάγκης για το σώμα — και το να την καταπιέζουμε μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες συνέπειες.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι η χρήση ταινίας στο στόμα μπορεί να οδηγήσει σε άβολα συμπτώματα: ξηρότητα στο στόμα, ερεθισμό στους ιστούς, αίσθημα πνιγμού ή ακόμη και διαταραχές του ύπνου λόγω άγχους ή δυσφορίας. Για άτομα που αισθάνονται ήδη άγχος ή φοβούνται την έλλειψη αέρα, αυτή η πρακτική μπορεί να κάνει τον ύπνο ακόμα πιο εφιαλτικό.

Τι μπορούν να κάνουν οι ενδιαφερόμενοι

Αν κάποιος διαπιστώνει ότι αναπνέει από το στόμα κατά τη διάρκεια του ύπνου ή ροχαλίζει, ο ασφαλέστερος δρόμος δεν είναι να κόψει μονομερώς το στόμα του. Οι ειδικοί συστήνουν:

• Να εξεταστεί γιατί συμβαίνει: φραγμένα ρινικά περάσματα, αλλεργίες, ρινική απόφραξη ή ακόμα και υπνική άπνοια μπορεί να κρύβονται πίσω από αυτό το σύμπτωμα.

• Να γίνει τεστ ύπνου ή μελέτη ύπνου, ώστε να αξιολογηθούν οι παραμέτροι αναπνοής στον ύπνο.

• Εφαρμογή εναλλακτικών λύσεων: υπάρχουν ειδικές νάρθηκες στόματος (oral devices), συσκευές CPAP και άλλες μη επεμβατικές μεθόδους για τη διατήρηση της διαπνοής των αεραγωγών ανοιχτών.

• Βελτίωση του τρόπου ζωής: απώλεια βάρους, διακοπή του καπνίσματος, αντιμετώπιση ρινικών προβλημάτων ή αλλεργιών μπορεί να κάνει σημαντική διαφορά.

Η διάκριση αναπνοής από τη μύτη έναντι του στόματος

Αναμφισβήτητα, η φυσιολογική αναπνοή από τη μύτη προσφέρει πλεονεκτήματα: ο αέρας υγραίνεται, φιλτράρεται από σκόνες και μικροοργανισμούς, και θερμαίνεται κατά την είσοδό του στους πνεύμονες. Είναι επίσης πιο ευνοϊκή για τις φυσικές αντιστάσεις του σώματος. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι το κλείσιμο του στόματος είναι η “λύση όλων των προβλημάτων”.

Σε πολλές περιπτώσεις, το άνοιγμα του στόματος είναι προσαρμοστικό — μια μηχανική αντίδραση του οργανισμού ώστε να διατηρηθεί η επαρκής ροή αέρα. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα ως απάντηση σε εμπόδια στη μύτη ή όταν οι αεραγωγοί είναι μερικώς μπλοκαρισμένοι.

Η τάση του mouth taping αποτελεί ένα παράδειγμα του πώς κάποιες “υγιεινές συμβουλές” μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα στο διαδίκτυο, χωρίς να υποστηρίζονται από επαρκή επιστημονικά δεδομένα. Αν και η αναπνοή από τη μύτη είναι πράγματι ιδανική, δεν είναι σωστό να καταφεύγουμε σε πρακτικές που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία μας.

Πριν αποφασίσετε να κολλήσετε το στόμα σας, σκεφτείτε τα πιθανά ρίσκα και συμβουλευτείτε έναν ειδικό ύπνου ή πνευμονολόγο. Η υγεία μας δεν είναι εμπόρευμα για πειραματισμούς — και ο ύπνος είναι πολύτιμος, ώστε να τον παίζουμε με “κόλλες και ταινίες”.