Μελάνωμα: 7 ασπίδες προστασίας για να σώσεις το δέρμα σου

Το μελάνωμα είναι η πιο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος και προέρχεται από τα μελανοκύτταρα, τα κύτταρα που παράγουν τη μελανίνη. Παρόλο που δεν είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνου του δέρματος, είναι ο πιο θανατηφόρος, ειδικά αν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως. Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση μελανώματος αποτελούν τα δύο πιο ισχυρά «όπλα» μας απέναντι σε αυτήν την ασθένεια.

1. Κατανόηση των αιτιών και παραγόντων κινδύνου

Η βασική αιτία του μελανώματος είναι η υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη (UV) ακτινοβολία, κυρίως από τον ήλιο αλλά και από τεχνητές πηγές όπως τα σολάριουμ. Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο περιλαμβάνουν:

• Ανοιχτόχρωμο δέρμα, φακίδες και ξανθά ή κόκκινα μαλλιά.

• Ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία.

• Μεγάλος αριθμός ελιών ή άτυπες ελιές.

• Οικογενειακό ιστορικό μελανώματος.

• Αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.

Η γνώση αυτών των παραγόντων βοηθά στην υιοθέτηση πιο προσεκτικών συνηθειών.

2. Προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία

Η σωστή αντηλιακή προστασία αποτελεί τη βάση της πρόληψης.

• Χρησιμοποιήστε αντηλιακό ευρέος φάσματος (UVA & UVB) με δείκτη προστασίας (SPF) τουλάχιστον 30.

• Ανανεώνετε την εφαρμογή κάθε δύο ώρες και πάντα μετά το κολύμπι ή την έντονη εφίδρωση.

• Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 11:00 και 16:00, όταν η ακτινοβολία είναι πιο έντονη.

• Φοράτε προστατευτικά ρούχα, καπέλο με φαρδύ γείσο και γυαλιά ηλίου με UV προστασία.

3. Προσοχή στα σολάριουμ

Η χρήση σολάριουμ αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης μελανώματος, ακόμη και σε νεαρή ηλικία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τα έχει κατατάξει ως καρκινογόνα για τον άνθρωπο. Η αποφυγή τους είναι ένα από τα πιο σημαντικά βήματα προστασίας.

4. Αυτοεξέταση του δέρματος

Η τακτική αυτοεξέταση μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό ύποπτων αλλαγών:

• Ασύμμετρη μορφή (το ένα μισό της ελιάς δεν μοιάζει με το άλλο).

• Ακανόνιστα όρια.

• Μεταβολή στο χρώμα (πολλαπλές αποχρώσεις ή σκουρύνσεις).

• Μεγάλη διάμετρος (πάνω από 6 χιλιοστά).

• Εξέλιξη (οποιαδήποτε αλλαγή σε μέγεθος, σχήμα ή υφή).

Αν εντοπίσετε κάτι ύποπτο, συμβουλευτείτε αμέσως έναν δερματολόγο.

5. Τακτικός έλεγχος από ειδικό

Η επίσκεψη σε δερματολόγο για πλήρη έλεγχο του δέρματος μία φορά το χρόνο (ή συχνότερα αν έχετε αυξημένο κίνδυνο) είναι καθοριστική για την έγκαιρη διάγνωση. Ο ειδικός μπορεί να χρησιμοποιήσει δερματοσκόπιο για πιο ακριβή αξιολόγηση των σπίλων.

6. Ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά

Η πρόληψη ξεκινά από την παιδική ηλικία. Τα ηλιακά εγκαύματα σε μικρή ηλικία αυξάνουν τον κίνδυνο μελανώματος στην ενήλικη ζωή. Οι γονείς πρέπει να διδάσκουν στα παιδιά την αξία της αντηλιακής προστασίας και να φροντίζουν για την εφαρμογή της.

7. Διατροφή και υγιεινός τρόπος ζωής

Αν και η διατροφή από μόνη της δεν προλαμβάνει το μελάνωμα, η καλή γενική υγεία ενισχύει το ανοσοποιητικό.

• Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά (φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς).

• Μειώστε την κατανάλωση αλκοόλ και αποφύγετε το κάπνισμα.

• Διατηρήστε υγιές βάρος και ασκηθείτε τακτικά.

8. Μύθοι και αλήθειες για την αντηλιακή προστασία

• Μύθος: Όσο πιο σκούρο είναι το δέρμα μου, δεν χρειάζομαι αντηλιακό.
  Αλήθεια: Όλοι χρειάζονται αντηλιακό, ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματος.

• Μύθος: Δεν καίγομαι τον χειμώνα, άρα δεν χρειάζομαι προστασία.
  Αλήθεια: Η UV ακτινοβολία διαπερνά τα σύννεφα και αντανακλάται στο χιόνι και το νερό.

Η πρόληψη του μελανώματος βασίζεται σε τρεις άξονες: αποφυγή υπερβολικής έκθεσης στην UV ακτινοβολία, τακτική εξέταση του δέρματος και έγκαιρη ιατρική παρέμβαση. Η ευαισθητοποίηση και η υπεύθυνη συμπεριφορά μπορούν να σώσουν ζωές.