Μια σημαντική επιστημονική ανακάλυψη δίνει νέα ελπίδα στον αγώνα κατά του κοκκύτη, μιας σοβαρής και ιδιαίτερα μεταδοτικής ασθένειας. Πρόσφατη κλινική δοκιμή σε ανθρώπους έδειξε ότι ένα καινοτόμο ρινικό εμβόλιο, με την ονομασία BPZE1, μπορεί να προσφέρει καλύτερη προστασία από τα υπάρχοντα εμβόλια. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον, του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Σαουθάμπτον και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Microbe.
Για πρώτη φορά αποδείχθηκε ότι ένα εμβόλιο μπορεί να εμποδίζει τα βακτήρια που προκαλούν τον κοκκύτη να εγκαθίστανται στη μύτη και τον λαιμό, κάτι που θεωρείται καθοριστικό για τον περιορισμό της εξάπλωσης της νόσου.
Τι είναι ο κοκκύτης και γιατί είναι επικίνδυνος
Ο κοκκύτης είναι μια βακτηριακή λοίμωξη που προσβάλλει το αναπνευστικό σύστημα και προκαλεί έντονο και επίμονο βήχα. Είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για τα βρέφη, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές ή ακόμη και στον θάνατο, ειδικά πριν ολοκληρωθούν οι πρώτες δόσεις εμβολιασμού.
Παρά τα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού σε πολλές χώρες, η νόσος δεν έχει εξαλειφθεί. Τα υπάρχοντα εμβόλια δεν προσφέρουν δια βίου προστασία και δεν εμποδίζουν πλήρως τη μετάδοση, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται περιοδικές εξάρσεις της νόσου.
Η επανεμφάνιση του κοκκύτη το 2024
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Υπηρεσίας Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, το 2024 καταγράφηκαν σχεδόν 15.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα κοκκύτη στην Αγγλία, ο υψηλότερος αριθμός των τελευταίων 30 ετών. Η αύξηση αυτή σχετίζεται, μεταξύ άλλων, με τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης της περιόδου της πανδημίας COVID-19, τα οποία είχαν οδηγήσει σε προσωρινή μείωση των κρουσμάτων.
Δυστυχώς, το 2024 έχασαν τη ζωή τους 11 βρέφη από κοκκύτη, γεγονός που υπογραμμίζει πόσο επικίνδυνη παραμένει η νόσος και πόσο αναγκαία είναι η εξέλιξη της πρόληψης.
Πώς λειτούργησε η κλινική δοκιμή
Η μελέτη με την ονομασία CHAMPION-1 περιλάμβανε 53 υγιείς ενήλικες εθελοντές. Σε μέρος των συμμετεχόντων χορηγήθηκε το νέο εμβόλιο BPZE1 με ψεκασμό στη μύτη, ενώ οι υπόλοιποι έλαβαν εικονικό φάρμακο. Δύο έως τέσσερις μήνες αργότερα, οι εθελοντές εκτέθηκαν ελεγχόμενα στο βακτήριο του κοκκύτη σε ειδικό και απολύτως ασφαλές περιβάλλον.
Στη συνέχεια παρέμειναν σε καραντίνα για 16 ημέρες, ώστε οι επιστήμονες να παρακολουθήσουν την πορεία της λοίμωξης και να συλλέξουν δείγματα. Πριν αποχωρήσουν, όλοι έλαβαν αντιβιοτικά για την πλήρη εξάλειψη του βακτηρίου.
Τα αποτελέσματα και η σημασία τους
Τα αποτελέσματα της μελέτης ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Το εμβόλιο BPZE1 αποδείχθηκε ασφαλές και καλά ανεκτό, χωρίς σοβαρές παρενέργειες. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες που εμβολιάστηκαν είχαν ελάχιστη ή καθόλου παρουσία βακτηρίων στη μύτη και τον λαιμό, γεγονός που σημαίνει ότι ήταν λιγότερο πιθανό να μεταδώσουν τη νόσο.
Επιπλέον, το εμβόλιο προκάλεσε ισχυρή ανοσολογική απόκριση τόσο τοπικά, στη μύτη, όσο και στο αίμα. Αυτό υποδηλώνει ότι μπορεί να προσφέρει μακροχρόνια προστασία, κάτι που δεν επιτυγχάνεται πλήρως με τα σημερινά εμβόλια.
Ένα εμβόλιο με διαφορετικό μηχανισμό δράσης
Σε αντίθεση με τα υπάρχοντα εμβόλια που στοχεύουν κυρίως στην αποφυγή σοβαρής νόσησης, το νέο ρινικό εμβόλιο δρα απευθείας στο σημείο εισόδου του βακτηρίου, δηλαδή στη μύτη και τον λαιμό. Έτσι εμποδίζει τον ίδιο τον αποικισμό των βακτηρίων, μειώνοντας σημαντικά τη μετάδοση στην κοινότητα.
Αυτό το χαρακτηριστικό το καθιστά ιδιαίτερα σημαντικό όχι μόνο για την προστασία των ίδιων των εμβολιασμένων, αλλά και για την προστασία των πιο ευάλωτων ομάδων, όπως τα βρέφη.
Ελπίδα για το μέλλον
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι απαιτούνται ακόμη περισσότερες μελέτες και η έγκριση από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές πριν το εμβόλιο χρησιμοποιηθεί ευρέως. Ωστόσο, τα πρώτα δεδομένα είναι εξαιρετικά αισιόδοξα.
Το BPZE1 θα μπορούσε στο μέλλον να χορηγείται τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, συμβάλλοντας στη μείωση της κυκλοφορίας του βακτηρίου και, μακροπρόθεσμα, στην εξάλειψη του κοκκύτη.
Η ανάπτυξη του νέου ρινικού εμβολίου κατά του κοκκύτη αποτελεί ένα σημαντικό επιστημονικό επίτευγμα. Σε μια περίοδο όπου η νόσος παρουσιάζει ανησυχητική αύξηση, η καινοτόμος αυτή προσέγγιση προσφέρει ελπίδα για καλύτερη πρόληψη, λιγότερα κρούσματα και, κυρίως, για τη σωτηρία ανθρώπινων ζωών.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!