Κάθε χρόνο στις 18 Αυγούστου τιμάται η Ημέρα Έρευνας για τον Καρκίνο του Μαστού (World Breast Cancer Research Day), μια ημέρα που φιλοδοξεί να στρέψει την προσοχή της κοινωνίας στην σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και της συνεχιζόμενης επιστημονικής έρευνας. Ο καρκίνος μαστού αποτελεί σημαντικό κομμάτι έρευνας στον τομέα της υγείας των γυναικών – αλλά και των ανδρών. Η ημέρα πρόκειται για μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2021 από τη Dr. Susan Love Foundation for Breast Cancer Research, με στόχο να ενισχύσει την κοινότητα εκτός της μήνας αφύπνισης του Οκτωβρίου.
Γιατί η 18η Αυγούστου;
Η επιλογή της συγκεκριμένης ημερομηνίας — 18 Αυγούστου — δεν είναι τυχαία: παραπέμπει στο 1 στις 8 γυναίκες (και περίπου 1 στους 800 άνδρες στις ΗΠΑ) που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού στη διάρκεια της ζωής τους. Η ημέρα αυτή στοχεύει στο να διατηρήσει σε υψηλά επίπεδα την ευαισθητοποίηση και τη στήριξη της έρευνας καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, όχι μόνο τον Οκτώβριο.
Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης
Ο καρκίνος του μαστού παραμένει ο συχνότερα διαγιγνώσκων καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως και αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 2022 καταγράφτηκαν περίπου 2,3 εκατομμύρια νέα περιστατικά και 670.000 θάνατοι παγκοσμίως. Η έρευνα και η έγκαιρη επέμβαση μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την επιβίωση και την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Συμπτώματα πέρα από το οζίδιο
Αν και η ύπαρξη οζιδίου είναι το πιο γνωστό και συχνό σύμπτωμα, υπάρχουν διάφορα άλλα σημάδια στα οποία αξίζει να δώσουμε προσοχή, ειδικά όταν δεν εντοπίζεται οζίδιο:
-
Αλλαγές στο δέρμα του μαστού: όπως σκαφώσεις (dimpling), πάχυνση, ερυθρότητα, ή υφή “φλοιού πορτοκαλιού” (peau d’orange), ιδίως στον φλεγμονώδη καρκίνο (inflammatory breast cancer).
-
Έκκριση από τη θηλή: μπορεί να είναι διαυγή, γαλακτώδη, πρασινωπά, κιτρινωπά ή αιματηρά. Συνήθως δεν υποδηλώνουν καρκίνο, ωστόσο αιματηρή ή νέα έκκριση πρέπει να διερευνάται, ιδίως σε ηλικίες άνω των 40 ετών.
-
Πρήξιμο ή αυξομείωση μεγέθους μαστού χωρίς οζίδιο, που μπορεί να συναντάται στον φλεγμονώδη ή διαχυτικό καρκίνο.
-
Τράβηγμα ή εισολκή της θηλής (nipple retraction/inversion).
-
Διόγκωση λεμφαδένων στη μασχάλη ή κοντά στην κλείδα.
-
Δερματικά εξανθήματα ή κνησμός γύρω από τη θηλή και την άλω, τα οποία μπορεί να μοιάζουν με έκζεμα αλλά είναι σύμπτωμα της νόσου Paget’s ή άλλου τύπου καρκίνου.
-
Αίσθημα πόνου ή δυσφορίας στον μαστό, αν και μερικές φορές ο καρκίνος είναι ανώδυνος.
Μάλιστα, αναφέρεται ότι περίπου 1 στις 6 περιπτώσεις καρκίνου του μαστού δεν παρουσιάζει οζίδιο κατά τη διάγνωση. Τέτοιες μορφές, όπως ο λοβιακός (lobular) ή ο φλεγμονώδης καρκίνος, συχνά διαγνωστούν με καθυστέρηση. Ένα σχετικό γεγονός: μια γυναίκα στο Ηνωμένο Βασίλειο διαγνώστηκε λόγω μόνης ένδειξης ένα «dimpling», χωρίς οζίδιο — ένα παράδειγμα που υπογραμμίζει την αξία της παρατήρησης .
Εργαλεία και προσεγγίσεις για την έγκαιρη ανίχνευση
-
Μαστογραφία θεωρείται το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για τον εντοπισμό της νόσου σε πρώιμο στάδιο, ακόμα και πριν εμφανιστούν συμπτώματα.
-
Κλινική εξέταση και προσοχή στις αλλαγές του σώματος παραμένουν σημαντικά: η γνώση του πώς εμφανίζεται και αισθάνεται συνήθως ο μαστός μας βοηθά στην έγκαιρη αναγνώριση αλλαγών.
-
Η αυτοεξέταση (self-exam) δεν συνιστάται πλέον ως μέθοδος ανακάλυψης, καθώς δεν έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη θνησιμότητα και μπορεί να οδηγήσει σε πλεονάζουσες βιοψίες. Αντ’ αυτού, προωθείται η αφύπνιση στην ευαισθητοποίηση και η έγκαιρη επικοινωνία με τον γιατρό.
Η Ημέρα Έρευνας για τον Καρκίνο του Μαστού — 18 Αυγούστου — αποτελεί μια σημαντική υπενθύμιση ότι η μάχη συνεχίζεται έξω από τον Οκτώβριο του awareness. Με την υποστήριξη της έρευνας και την ενημέρωση για τα σχετικά συμπτώματα, μπορούμε να σώσουμε ζωές. Ακόμα και όταν δεν υπάρχει οζίδιο, η παραμικρή αλλαγή όπως δερματικές ανωμαλίες, έκκριση, ή εισολκή θηλής αξίζει την προσοχή των ειδικών. Ας συνεχίσουμε να στηρίζουμε την επιστημονική έρευνα, την έγκαιρη διάγνωση και την εκπαίδευση όλων — γιατί κάθε σημάδι μπορεί να κάνει τη διαφορά.