Καρκίνος και ανοσοποιητικό: Ορμονικός μηχανισμός “θωρακίζει” τους όγκους από την άμυνα του οργανισμού

Μια σημαντική επιστημονική ανακάλυψη από το UT Southwestern Medical Center έρχεται να αλλάξει όσα γνωρίζαμε για το πώς οι καρκινικοί όγκοι καταφέρνουν να ξεφεύγουν από την επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια ορμόνη, η SCG2, αλληλεπιδρά με έναν συγκεκριμένο υποδοχέα στην επιφάνεια των μυελοειδών κυττάρων του ανοσοποιητικού, καθιστώντας αυτά τα κύτταρα ανενεργά και επιτρέποντας στα καρκινικά κύτταρα να αναπτυχθούν ανεμπόδιστα. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Nature Immunology, ανοίγει νέες προοπτικές για τη θεραπεία του καρκίνου μέσω ανοσοθεραπείας, αλλά και για την αντιμετώπιση φλεγμονωδών και νευρολογικών νοσημάτων.

Όταν τα κύτταρα “αλλάζουν πλευρά”

Ο καθηγητής Φυσιολογίας Δρ. Cheng Cheng “Alec” Zhang, επικεφαλής της μελέτης, εξηγεί:
«Τα μυελοειδή κύτταρα είναι από τα πρώτα που προσέρχονται στον όγκο για να τον αντιμετωπίσουν. Όμως πολύ γρήγορα μετατρέπονται από πολεμιστές σε σύμμαχοι του όγκου. Η μελέτη μας δείχνει ότι αυτό οφείλεται στην ενεργοποίηση ενός υποδοχέα στην επιφάνειά τους από μια συγκεκριμένη ορμόνη». Ο υποδοχέας αυτός είναι ο LILRB4, ένας ανασταλτικός υποδοχέας που οι ερευνητές είχαν εντοπίσει πριν λίγα χρόνια. Όταν διεγείρεται, ο LILRB4 σταματά τη δράση των μυελοειδών κυττάρων, εμποδίζοντάς τα να επιτεθούν στον όγκο ή να καλέσουν σε βοήθεια άλλα ανοσοκύτταρα, όπως τα Τ-λεμφοκύτταρα.

Η ορμόνη-κλειδί: SCG2

Η μεγάλη ανακάλυψη της ομάδας ήρθε όταν μελέτησαν ποιες πρωτεΐνες του σώματος ενδέχεται να αλληλεπιδρούν με τον LILRB4. Μέσα από ένα ευρύ φάσμα γενετικής ανάλυσης, εντόπισαν την ορμόνη SCG2 ως πιθανό “συνδετικό κρίκο”. Μέχρι τώρα, η SCG2 είχε ελάχιστα μελετηθεί, αν και είχε υπονοηθεί ότι σχετίζεται με την ανοσοαπόκριση. Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν εργαστηριακά ότι η SCG2 δεσμεύεται απευθείας με τον LILRB4 και ενεργοποιεί μια σειρά από βιοχημικές αντιδράσεις που “απενεργοποιούν” τη δράση των μυελοειδών κυττάρων. Το αποτέλεσμα; Οι καρκινικοί όγκοι απομονώνονται από την επίθεση του ανοσοποιητικού και έχουν την ευκαιρία να αναπτυχθούν ταχύτερα και ανεξέλεγκτα.

Δοκιμές σε πειραματόζωα επιβεβαιώνουν τα ευρήματα

Για να επιβεβαιώσουν τη θεωρία τους, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν γενετικά τροποποιημένα ποντίκια που έφεραν τον ανθρώπινο υποδοχέα LILRB4. Όταν τους εμφύτευσαν καρκινικά κύτταρα που παρήγαν SCG2, οι όγκοι αναπτύχθηκαν ταχύτερα από το φυσιολογικό. Αντίθετα, όταν οι ερευνητές είτε μπλόκαραν τον LILRB4 με ειδικά αντισώματα είτε αφαίρεσαν τεχνητά τη SCG2 από τον οργανισμό, η ανάπτυξη των όγκων επιβραδύνθηκε σημαντικά. Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ξεκάθαρα ότι η αλληλεπίδραση SCG2-LILRB4 παίζει σημαντικό ρόλο στην ανοσολογική “τύφλωση” απέναντι στον καρκίνο.

Εφαρμογές στην ανοσοθεραπεία αλλά και στις φλεγμονώδεις νόσους

Σύμφωνα με τον Δρ. Zhang, η ανακάλυψη αυτή μπορεί να ανοίξει δύο παράλληλες θεραπευτικές οδούς:

1. Στον καρκίνο, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μια νέα μορφή ανοσοθεραπείας που μπλοκάρει τον LILRB4 ή τη σύνδεση του με τη SCG2, επιτρέποντας έτσι στα κύτταρα του ανοσοποιητικού να επιτεθούν αποτελεσματικά στον όγκο.

2. Σε αυτοάνοσα και φλεγμονώδη νοσήματα, όπου η υπερδραστηριότητα των μυελοειδών κυττάρων προκαλεί βλάβες, η χορήγηση επιπλέον SCG2 ίσως συμβάλει στη μείωση της φλεγμονής ή της ανοσολογικής επίθεσης.

«Θα συνεχίσουμε να μελετάμε και τις δύο κατευθύνσεις – τόσο την ενίσχυση της αντικαρκινικής άμυνας όσο και την καταστολή υπερβολικών φλεγμονών», αναφέρει ο Δρ. Zhang.

Μια νέα εποχή στην κατανόηση της ανοσίας

Η συγκεκριμένη μελέτη ενισχύει την άποψη ότι ο καρκίνος δεν επιβιώνει μόνο λόγω γενετικών μεταλλάξεων, αλλά και επειδή “χακάρει” τα ίδια τα κύτταρα του ανοσοποιητικού μας, τροποποιώντας τη συμπεριφορά τους. Αποκαλύπτοντας τα μοριακά μονοπάτια αυτής της αλληλεπίδρασης, οι επιστήμονες δημιουργούν νέα θεμέλια για στοχευμένες θεραπείες που θα επιτρέψουν στο ανοσοποιητικό να κάνει αυτό για το οποίο είναι φτιαγμένο: να προστατεύει.