Ο Καναδάς είναι μια χώρα όπου η δημόσια υγειονομική περίθαλψη αποτελεί βασικό στοιχείο της κοινωνικής πολιτικής, με στόχο την καθολική πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Ωστόσο, ένα νέο αποκαλυπτικό report του Fraser Institute φέρνει στο φως το πραγματικό κόστος που επωμίζονται οι Καναδοί πολίτες μέσω της φορολογίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2025 μια μέση οικογένεια με δύο γονείς και δύο παιδιά αναμένεται να συνεισφέρει περίπου 19.060 δολάρια στον δημόσιο ασφαλιστικό φορέα υγείας.
Πόσο κοστίζει πραγματικά η δημόσια ασφάλιση υγείας;
Το report με τίτλο The Price of Public Health Care Insurance, 2025 εξετάζει πόσα χρήματα κατευθύνονται στην υγεία από τη συνολική φορολογία που καταβάλλουν οι πολίτες σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Σύμφωνα με την ανάλυση, περίπου το 23,8% των συνολικών κρατικών εσόδων από φόρους το 2025–2026 θα διατεθεί για δαπάνες υγείας.
Αν και η πρόσβαση σε δημόσια υγεία θεωρείται αυτονόητη, το Ινστιτούτο υποστηρίζει ότι πολλοί Καναδοί δεν συνειδητοποιούν το πραγματικό ύψος της συνεισφοράς τους, αφού οι πληρωμές αυτές δεν εμφανίζονται ως ξεχωριστή χρέωση αλλά ενσωματώνονται στη γενική φορολογία.
Αναλυτικά παραδείγματα
Τα στοιχεία δείχνουν σημαντικές διακυμάνσεις ανάλογα με το είδος του νοικοκυριού:
-
Ένας ανύπαντρος πολίτης με εισόδημα περίπου 60.032 δολάρια θα πληρώσει το 2025 γύρω στα 5.703 δολάρια για δημόσια ασφάλιση υγείας.
-
Μια οικογένεια με δύο γονείς και ένα παιδί θα συνεισφέρει περίπου 18.336 δολάρια, ενώ μια οικογένεια με δύο γονείς και δύο παιδιά θα φτάσει τα 19.060 δολάρια.
-
Ένα ζευγάρι χωρίς παιδιά θα καταβάλει γύρω στα 17.338 δολάρια.
-
Για τις μονογονεϊκές οικογένειες, το κόστος εκτιμάται σε 5.934 δολάρια (με ένα παιδί) και 5.213 δολάρια (με δύο παιδιά).
Τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα συνεισφέρουν σαφώς λιγότερα. Το κατώτερο 10% των οικογενειών θα πληρώσει κατά μέσο όρο 702 δολάρια φέτος. Από την άλλη, μια οικογένεια με μέσο εισόδημα 88.725 δολάρια θα καταβάλει περίπου 8.292 δολάρια.
Η εντυπωσιακή αύξηση μέσα στις δεκαετίες
Η μελέτη τονίζει ότι το κόστος της δημόσιας ασφάλισης υγείας έχει αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία 30 χρόνια. Συγκεκριμένα, μεταξύ 1997 και 2025, η οικονομική επιβάρυνση για τη μέση οικογένεια σημείωσε αύξηση της τάξης του 256,4%.
Αυτό σημαίνει ότι, ενώ το εισόδημα πολλών οικογενειών έχει αυξηθεί με πιο αργούς ρυθμούς, οι συνεισφορές τους για το δημόσιο σύστημα υγείας έχουν πολλαπλασιαστεί, δημιουργώντας εύλογα ερωτήματα για το κατά πόσο το σύστημα είναι βιώσιμο και αν αποδίδει το αντίστοιχο όφελος στους πολίτες.
Πόσα ξοδεύει το κράτος ανά πολίτη;
Σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται το report, οι κυβερνήσεις δαπανούν περίπου 5.844 δολάρια ανά Καναδό για την υγεία. Αυτή η μέση εκτίμηση δείχνει το εύρος της δημόσιας επένδυσης στον τομέα, αλλά παράλληλα εγείρει το ερώτημα: ανταποκρίνεται αυτή η δαπάνη στην ποιότητα υπηρεσιών που τελικά λαμβάνουν οι πολίτες;
Αξίζει η επένδυση;
Ο βασικός στόχος της έρευνας του Fraser Institute είναι να βοηθήσει τους Καναδούς να αξιολογήσουν εάν λαμβάνουν πραγματική αξία για τα χρήματα που καταβάλλουν μέσω της φορολογίας. Η δημόσια υγεία στον Καναδά αναγνωρίζεται διεθνώς ως ένα σύστημα που προσφέρει καθολική κάλυψη, ωστόσο οι συζητήσεις για τις λίστες αναμονής, τις ελλείψεις προσωπικού και την ποιότητα φροντίδας δεν σταματούν ποτέ.
Η συζήτηση δεν αφορά μόνο τα νούμερα. Αφορά το κατά πόσο το σύστημα ανταποκρίνεται στις ανάγκες του πληθυσμού και εάν τα χρήματα που πληρώνουν οι φορολογούμενοι επιστρέφουν σε αυτούς με τη μορφή αξιόπιστης, ποιοτικής και άμεσης υγειονομικής περίθαλψης.
Το 2025, η μέση καναδική οικογένεια θα πληρώσει σχεδόν 19.060 δολάρια για τη δημόσια ασφάλιση υγείας, ποσό που αντιπροσωπεύει σημαντική οικονομική επιβάρυνση. Η αύξηση κατά 256,4% μέσα σε τρεις δεκαετίες αναδεικνύει την ανάγκη για διαφάνεια και αναθεώρηση του τρόπου με τον οποίο υπολογίζονται και κατανέμονται οι δαπάνες.
Η μεγάλη πρόκληση για το Καναδικό σύστημα υγείας είναι να βρει την ισορροπία: να συνεχίσει να εγγυάται καθολική πρόσβαση στις υπηρεσίες, ενώ ταυτόχρονα να προσφέρει στους πολίτες την αίσθηση ότι τα χρήματά τους πιάνουν τόπο. Γιατί τελικά, το ερώτημα που θέτει το report δεν είναι μόνο «πόσο πληρώνουμε», αλλά και «τι πραγματικά παίρνουμε πίσω».