Σε μια εποχή ραγδαίας φαρμακευτικής εξέλιξης, η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα σοβαρό εμπόδιο: την υποχρηματοδότηση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης και τον εξοντωτικό μηχανισμό clawback. Το αποτέλεσμα είναι απτό: καθυστερήσεις στην εισαγωγή καινοτόμων φαρμάκων, περιορισμένη πρόσβαση για τους ασθενείς, και ένα δυσμενές περιβάλλον για τις φαρμακευτικές επενδύσεις. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη για την υγεία των πολιτών και πώς μπορεί να αλλάξει;
Τι είναι το clawback και πώς λειτουργεί
- Θεσπίστηκε το 2012 ως προσωρινό μέτρο – παραμένει ενεργό το 2025.
- Αν ο προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ ξεπεραστεί, το υπερβάλλον ποσό επιστρέφεται από τις φαρμακευτικές (χωρίς διαπραγμάτευση).
- Το 2024, το clawback ξεπέρασε τα 1,4 δισ. ευρώ (πηγή: ΣΦΕΕ).
- Αποτέλεσμα: Ο μηχανισμός αποθαρρύνει τη διάθεση νέων φαρμάκων και δημιουργεί συνθήκες αβεβαιότητας και αστάθειας.
Οι συνέπειες για τους ασθενείς
- Καθυστερημένη πρόσβαση σε θεραπείες για καρκίνο, σπάνια νοσήματα, αυτοάνοσα.
- Ιδιωτικοποίηση της πρόσβασης: Όσοι μπορούν πληρώνουν ιδιωτικά, οι υπόλοιποι περιμένουν.
- Αναστολή διάθεσης φαρμάκων σε κάποιες περιπτώσεις από τις ίδιες τις εταιρείες.
- Εμπόδια στην προσωποποιημένη ιατρική (στοχευμένα φάρμακα βασισμένα σε γενετικό προφίλ).
ο μήνυμα της επιστημονικής κοινότητας
- Ο ΙΣΑ, ΣΦΕΕ και ΠΙΣ έχουν ζητήσει επαναπροσδιορισμό του clawback.
- Η Ελλάδα έχει τον μικρότερο κατά κεφαλήν προϋπολογισμό φαρμάκου στην Ευρώπη.
- Δεν υπάρχει προβλεψιμότητα για τις φαρμακευτικές εταιρείες, αποτρέποντας επενδύσεις σε κλινικές μελέτες, R&D ή γραμμές παραγωγής.
Ποια είναι η λύση – Τι προτείνουν οι ειδικοί
- Νέο μοντέλο φαρμακευτικής πολιτικής με επίκεντρο τον ασθενή.
- Αναθεώρηση των στόχων clawback & διαπραγμάτευση με βάση την πραγματική ζήτηση.
- Ενίσχυση της HTA επιτροπής (Health Technology Assessment).
- Ανάπτυξη risk-sharing agreements – πληρωμή με βάση την αποτελεσματικότητα.
- Σταδιακή αύξηση του προϋπολογισμού φαρμακευτικής δαπάνης, εναρμονισμένη με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα.
Καινοτομία υπάρχει – θα φτάσει στον ασθενή;
Η Ελλάδα δεν υστερεί σε γιατρούς, ερευνητές ή επιστημονική γνώση. Αυτό που λείπει είναι ένα σταθερό και βιώσιμο σύστημα που να επιτρέπει την ταχεία ενσωμάτωση της φαρμακευτικής καινοτομίας στο δημόσιο σύστημα υγείας. Χωρίς αυτό, οι ασθενείς – και κυρίως οι πιο ευάλωτοι – κινδυνεύουν να μένουν θεραπευτικά πίσω.
Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!