Η υπόσχεση για καθολική υγειονομική κάλυψη στην Ινδία δέχεται σοβαρό πλήγμα, καθώς εκατοντάδες ιδιωτικά νοσοκομεία στην πολιτεία Haryana ανέστειλαν τις υπηρεσίες τους προς τους δικαιούχους του κρατικού ασφαλιστικού προγράμματος Ayushman Bharat – Pradhan Mantri Jan Arogya Yojana (PM-JAY). Το πρόγραμμα, που εγκαινιάστηκε το 2018 με στόχο την κάλυψη των φτωχότερων στρωμάτων της κοινωνίας, υπόσχεται δαπάνες νοσηλείας έως και 5 lakh ρουπίες ανά οικογένεια (περίπου 5.725 δολάρια). Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει τα σοβαρά ρήγματα του συστήματος της Ινδίας.
Η υπόσχεση και η πραγματικότητα
Το PM-JAY διαφημίστηκε ως το μεγαλύτερο πρόγραμμα δημόσιας ασφάλισης υγείας παγκοσμίως, καλύπτοντας πάνω από 500 εκατομμύρια πολίτες και περισσότερα από 25.000 νοσοκομεία. Στην πράξη, όμως, η εφαρμογή του χαρακτηρίζεται από καθυστερημένες πληρωμές, χαμηλές αποζημιώσεις και άνιση κατανομή νοσοκομείων ανά περιοχή. Στην Haryana, περίπου 650 ιδιωτικά νοσοκομεία αρνήθηκαν να συνεχίσουν να δέχονται ασθενείς μέσω του προγράμματος, διαμαρτυρόμενα για απλήρωτες οφειλές ύψους 490 crore ρουπιών (59 εκατομμύρια δολάρια), που εκκρεμούν εδώ και 6–9 μήνες.
Οι ασθενείς στο αδιέξοδο
Η διακοπή αυτή αφήνει περίπου 18 εκατομμύρια κατοίκους χαμηλού εισοδήματος χωρίς πρόσβαση σε κρίσιμες υπηρεσίες, όπως επεμβάσεις, αιμοκάθαρση και θεραπείες καρκίνου. Οι ιστορίες των ασθενών αποτυπώνουν το μέγεθος της κρίσης:
-
Ο πατέρας της 22χρονης Sunita, με σοβαρό καρδιολογικό επεισόδιο, αναγκάστηκε να νοσηλευτεί σε μικρότερη κλινική με περιορισμένες δυνατότητες. Η οικογένεια δανείστηκε μεγάλα ποσά, βυθιζόμενη σε χρέη που θα χρειαστούν χρόνια για να αποπληρωθούν.
-
Ο Ramphal, 56 ετών, καθυστερεί επί μήνες την επέμβαση κήλης, καθώς οι επιλογές του είναι είτε δημόσια νοσοκομεία με τεράστιες λίστες αναμονής είτε ιδιωτικές κλινικές με δυσβάσταχτο κόστος.
Η πίεση στα δημόσια νοσοκομεία
Με την αναστολή των υπηρεσιών από τα ιδιωτικά νοσοκομεία, τα δημόσια ιδρύματα δέχονται τεράστια αύξηση στον όγκο των περιστατικών, με αποτέλεσμα μεγαλύτερες αναμονές και υπερκόπωση του προσωπικού. Η κατάσταση αποκαλύπτει πόσο εξαρτημένο είναι το εθνικό πρόγραμμα από τον ιδιωτικό τομέα και πόσο εύθραυστη είναι η ισορροπία δημόσιου-ιδιωτικού στη φροντίδα υγείας.
Παράλληλη κρίση στο Jammu & Kashmir
Η κρίση δεν περιορίζεται στην Haryana. Στο Jammu & Kashmir, η εφαρμογή του PM-JAY είναι ήδη προβληματική:
-
Λιγότερα από 130 ιδιωτικά νοσοκομεία συμμετέχουν.
-
Οι καθυστερημένες αποζημιώσεις, η γραφειοκρατία και οι χαμηλές τιμές αποθαρρύνουν τη συμμετοχή νέων παρόχων.
-
Οι ασθενείς συχνά ταξιδεύουν εκατοντάδες χιλιόμετρα για να βρουν διαθέσιμες υπηρεσίες, επιβαρύνοντας οικονομικά και σωματικά τις οικογένειες.
Η εύθραυστη ισορροπία του συστήματος
Οι ειδικοί τονίζουν πως η εξάρτηση του προγράμματος από τον ιδιωτικό τομέα καθιστά την υλοποίηση του καθολικού στόχου υγειονομικής κάλυψης επισφαλή.
-
Οι καθυστερήσεις πληρωμών οδηγούν σε αποχώρηση παρόχων.
-
Τα πακέτα αποζημιώσεων δεν αντανακλούν τα πραγματικά κόστη θεραπειών.
-
Η έλλειψη διαφάνειας και οι καταγγελίες για υπερτιμολογήσεις οξύνουν το πρόβλημα.
Σύμφωνα με οικονομικές μελέτες, περίπου 28% των νοικοκυριών στην Ινδία υφίστανται “καταστροφικές δαπάνες υγείας”, δηλαδή έξοδα που υπερβαίνουν το 10% της ικανότητας πληρωμής τους. Αυτό σημαίνει ότι το ίδιο το πρόγραμμα που σχεδιάστηκε για να προστατεύει τους φτωχούς συχνά δεν τους καλύπτει επαρκώς, αφήνοντάς τους εκτεθειμένους σε χρέη και φτώχεια.
Το στοίχημα για το μέλλον
Η ινδική κυβέρνηση υπόσχεται ότι θα εξοφλήσει τις οφειλές έως τον Οκτώβριο και θα επανεξετάσει τα πακέτα αποζημιώσεων. Ωστόσο, τα νοσοκομεία παραμένουν δύσπιστα. Το ερώτημα που τίθεται είναι κρίσιμο: Μπορεί το PM-JAY να αποτελέσει πράγματι το θεμέλιο για καθολική κάλυψη υγείας, ή θα παραμείνει ένα εύθραυστο δίχτυ ασφαλείας που καταρρέει ακριβώς όταν οι πολίτες το χρειάζονται περισσότερο;
Για οικογένειες όπως της Sunita, οι πολιτικές δεσμεύσεις χάνουν το νόημά τους μπροστά στην πραγματικότητα του χρέους και της ανασφάλειας. Το μέλλον της δημόσιας ασφάλισης υγείας στην Ινδία εξαρτάται πλέον από το αν η κυβέρνηση θα μπορέσει να στηρίξει με συνέπεια το όραμά της, δίνοντας ουσιαστικές λύσεις σε ένα σύστημα που σήμερα τρίζει επικίνδυνα.