ιατροί αντιμετωπίζουν σεξουαλική παρενόχληση ακόμη και μετά το #MeToo

Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι περισσότεροι από τους μισούς νέους γιατρούς βιώνουν κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης κατά τον πρώτο χρόνο της επαγγελματικής τους καριέρας. Σχεδόν τα τρία τέταρτα των νέων γυναικών γιατρών και περίπου το ένα τρίτο των ανδρών αναφέρουν ότι έχουν υποστεί ανεπιθύμητη σεξουαλική συμπεριφορά, η οποία περιλαμβάνει σχόλια ή αστεία με βάση το φύλο, επαναλαμβανόμενα ρομαντικά ανοίγματα ή πίεση για σεξουαλική δραστηριότητα σχετική με την εργασία.

Η κατάσταση φαίνεται να έχει ελαφρώς βελτιωθεί σε σύγκριση με πέντε ή έξι χρόνια πριν, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Health Forum από επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας. Ωστόσο, τα ποσοστά παραμένουν ανησυχητικά υψηλά, ενώ η αναγνώριση των περιστατικών από τους ασκούμενους έχει βελτιωθεί σημαντικά.

Αναγνώριση και εκπαίδευση

Η μελέτη περιέλαβε δεδομένα από σχεδόν 4.000 γιατρούς που ολοκλήρωσαν το πρώτο τους έτος πρακτικής το 2017, το 2018 ή το 2023. Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν για γενικές εμπειρίες σεξουαλικής παρενόχλησης αλλά και για συγκεκριμένα περιστατικά, όπως παρενόχληση λόγω φύλου, ανεπιθύμητη σεξουαλική προσοχή ή σεξουαλικό εξαναγκασμό.

Συνολικά, το 55% των ασκούμενων το 2023 ανέφεραν ότι είχαν βιώσει τουλάχιστον μία μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης. Ωστόσο, μόνο περίπου το 18% αναγνώρισε ότι αυτά τα περιστατικά συνιστούσαν σεξουαλική παρενόχληση, με σημαντική διαφορά μεταξύ γυναικών και ανδρών. Το ποσοστό αναγνώρισης έχει βελτιωθεί πενταπλάσια σε σύγκριση με το 2017, ειδικά στις χειρουργικές ειδικότητες, υποδεικνύοντας αυξημένη ευαισθητοποίηση.

Η κύρια συγγραφέας της μελέτης, Έλενα Φρανκ, Ph.D., υπογραμμίζει ότι «παρά τη βελτίωση στην αναγνώριση, τα ποσοστά σεξουαλικής παρενόχλησης παραμένουν ανησυχητικά υψηλά», τονίζοντας την ανάγκη για περαιτέρω εκπαίδευση και πολιτικές πρόληψης. Το κίνημα #MeToo φαίνεται ότι συνέβαλε στην ευαισθητοποίηση γύρω από το θέμα, αλλά η πρόοδος παραμένει ανεπαρκής.

Σεξουαλικός καταναγκασμός και υψηλού κινδύνου περιβάλλοντα

Παρά τη γενική μείωση της σεξουαλικής παρενόχλησης, ο σεξουαλικός καταναγκασμός που σχετίζεται με την εργασία αυξήθηκε τα τελευταία έξι χρόνια. Το 2023, περισσότερο από το 5% των γυναικών ασκούμενων ανέφεραν ότι είχαν βρεθεί σε κατάσταση όπου ένιωθαν πίεση να συμμετάσχουν σε σεξουαλική δραστηριότητα για ευνοϊκή επαγγελματική μεταχείριση – ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με το 2017. Το αντίστοιχο ποσοστό στους άνδρες παρέμεινε κάτω από 2%.

Η έρευνα δείχνει ότι ορισμένα νοσοκομεία και ειδικότητες παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Οι χειρουργικές ειδικότητες και η επείγουσα ιατρική ήταν οι πιο ευάλωτες το 2017, με ασκούμενους να έχουν 20% περισσότερες πιθανότητες να βιώσουν σεξουαλική παρενόχληση σε σύγκριση με παιδιατρικές ή νευρολογικές ειδικότητες. Αντίστοιχα, ορισμένα νοσοκομεία παρουσίασαν υψηλότερα ποσοστά παρενόχλησης, υποδεικνύοντας τη σημασία του περιβάλλοντος και των πολιτικών εκπαίδευσης.

Η σημασία της εκπαίδευσης και των πολιτικών

Η Elizabeth Viglianti, MD, MPH, M.Sc., επικεφαλής της μελέτης στο JAMA Network Open, υπογραμμίζει ότι τα προγράμματα ειδίκευσης και τα νοσοκομεία έχουν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη της παρενόχλησης. Οι χειρουργικές ειδικότητες – συμπεριλαμβανομένων γενικής χειρουργικής, γυναικολογίας, ουρολογίας, νευροχειρουργικής, πλαστικής χειρουργικής και ωτορινολαρυγγολογίας – απαιτούν ακόμη σημαντική προσπάθεια για τη δημιουργία ασφαλούς και δίκαιου μαθησιακού περιβάλλοντος.

Η Φρανκ τονίζει ότι «μέχρι οι διοικητικοί υπάλληλοι, το διδακτικό προσωπικό και οι εκπαιδευόμενοι να κατανοήσουν ότι η σεξουαλική παρενόχληση δεν πρέπει να θεωρείται αναμενόμενο ή αποδεκτό μέρος της εκπαίδευσης, δεν μπορεί να δημιουργηθεί ένα ασφαλές και δίκαιο περιβάλλον μάθησης». Η εκπαίδευση, η σαφής πολιτική μηδενικής ανοχής και η αλλαγή πολιτισμικών κανόνων αποτελούν κρίσιμα βήματα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Παρά τη μείωση της συχνότητας σεξουαλικής παρενόχλησης σε σχέση με πέντε ή έξι χρόνια πριν, οι εμπειρίες νέων γιατρών παραμένουν ανησυχητικά υψηλές. Η βελτιωμένη αναγνώριση των περιστατικών δείχνει πρόοδο, αλλά απαιτούνται περαιτέρω δράσεις, ιδιαίτερα στις χειρουργικές ειδικότητες και στα περιβάλλοντα υψηλού κινδύνου. Οι πολιτικές, η εκπαίδευση και η αλλαγή νοοτροπίας στα νοσοκομεία είναι απαραίτητες για να δημιουργηθεί ένα ασφαλές και δίκαιο εργασιακό περιβάλλον για όλους τους νέους γιατρούς.