Εδώ και δεκαετίες, ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και η περίμετρος μέσης χρησιμοποιούνται ως βασικά εργαλεία για την αξιολόγηση του μεταβολικού κινδύνου. Ωστόσο, οι επιστήμονες ανακαλύπτουν ότι η περίμετρος του λαιμού μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως σημαντικός δείκτης για καρδιοπάθειες, διαβήτη, εγκεφαλικό επεισόδιο και άλλες μεταβολικές διαταραχές.
Μπορεί η περίμετρος του λαιμού να προβλέψει τον κίνδυνο ασθενειών;
Ναι. Αυξανόμενα στοιχεία δείχνουν ότι μια μεγαλύτερη περίμετρος λαιμού σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο για μεταβολικές και καρδιαγγειακές παθήσεις, ανεξάρτητα από άλλους δείκτες παχυσαρκίας όπως ο ΔΜΣ.
Οι ερευνητές θεωρούν την περίμετρο του λαιμού ως δείκτη της κατανομής λίπους στο άνω μέρος του σώματος, ειδικά του υποδόριου λίπους που συγκεντρώνεται γύρω από τον λαιμό. Αυτό το λίπος είναι μεταβολικά ενεργό και μπορεί να επηρεάσει την ινσουλινική αντίσταση, την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα χοληστερόλης.

Γιατί το λίπος στον λαιμό έχει σημασία
Το λίπος που αποθηκεύεται στην περιοχή του λαιμού και του αυχένα μπορεί να συμπιέσει τις κοντινές δομές και να διαταράξει τη φυσιολογική μεταβολική και αναπνευστική λειτουργία. Σε αντίθεση με το λίπος στους γοφούς ή τους μηρούς, το λίπος στο άνω μέρος του σώματος συνδέεται στενά με το σπλαχνικό λίπος, που περιβάλλει ζωτικά όργανα.
Οι βασικές επιπτώσεις μιας αυξημένης περιμέτρου λαιμού περιλαμβάνουν:
-
Υψηλότερη αρτηριακή πίεση: Το υπερβολικό λίπος επηρεάζει τον αγγειακό τόνο και τη δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος.
-
Αντίσταση στην ινσουλίνη: Συνδέεται με διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης.
-
Κίνδυνος υπνικής άπνοιας: Ο μεγάλος λαιμός μπορεί να περιορίσει τους αεραγωγούς, προκαλώντας αποφρακτική υπνική άπνοια.
-
Καρδιαγγειακή καταπόνηση: Συχνά συνοδεύεται από αυξημένα τριγλυκερίδια και LDL χοληστερόλη, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιοπάθειας.
Ποιες μετρήσεις προκαλούν ανησυχία
Αν και το φυσιολογικό μέγεθος του λαιμού διαφέρει ανάλογα με φύλο, ηλικία και εθνικότητα, έρευνες έχουν καθορίσει ενδεικτικά όρια που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο:
| Ομάδα πληθυσμού | Περίμετρος λαιμού με αυξημένο κίνδυνο | Σχετικοί κίνδυνοι για την υγεία |
|---|---|---|
| Άνδρες | > 37–39 cm | Υπέρταση, καρδιοπάθεια, ινσουλινική αντίσταση |
| Γυναίκες | > 33–35 cm | Μεταβολικό σύνδρομο, επιπλοκές παχυσαρκίας |
| Και τα δύο φύλα | > 40 cm | Πάχυνση καρωτίδας, λιπώδεις εναποθέσεις |
Τα παραπάνω εύρη βασίζονται σε πρόσφατα δεδομένα, όμως ο ατομικός κίνδυνος θα πρέπει πάντα να αξιολογείται από γιατρό, σε συνδυασμό με άλλες μετρήσεις όπως ο ΔΜΣ, η αναλογία μέσης–ισχίου και εργαστηριακές εξετάσεις.
Πώς να μετρήσετε σωστά την περίμετρο του λαιμού σας
-
Σταθείτε όρθιοι και χαλαρώστε τους ώμους.
-
Τοποθετήστε μια εύκαμπτη μεζούρα γύρω από τον λαιμό — κάτω από το μήλο του Αδάμ (άνδρες) ή στο μεσαίο σημείο του λαιμού (γυναίκες).
-
Μην τραβάτε την ταινία πολύ σφιχτά — πρέπει να εφαρμόζει άνετα στο δέρμα.
-
Καταγράψτε τη μέτρηση στο πλησιέστερο χιλιοστό.
Τι σημαίνει ένας «χοντρός» λαιμός και πώς επηρεάζει την υγεία
Ένας παχύς λαιμός δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κάποιος είναι ανθυγιεινός ή παχύσαρκος, καθώς η μυϊκή μάζα, η γενετική προδιάθεση και η σύνθεση του σώματος παίζουν καθοριστικό ρόλο. Παρόλα αυτά, όταν η μεγαλύτερη περίμετρος λαιμού συνυπάρχει με άλλους δείκτες παχυσαρκίας, απαιτείται ιατρική αξιολόγηση.
Επιπλέον, η περίμετρος του λαιμού φαίνεται να συνδέεται στενά με τα προβλήματα ύπνου. Ένας παχύτερος λαιμός μπορεί να περιορίσει την αναπνευστική δίοδο, αυξάνοντας τις πιθανότητες για αποφρακτική υπνική άπνοια, ειδικά όταν συνοδεύεται από ροχαλητό και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Τέλος, η απώλεια λίπους από την περιοχή του λαιμού μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη: μειώνει την αρτηριακή πίεση, βελτιώνει την ποιότητα ύπνου και συμβάλλει στην ευαισθησία στην ινσουλίνη, ενισχύοντας συνολικά τη μεταβολική λειτουργία.
Η περίμετρος του λαιμού εξελίσσεται σε έναν απλό αλλά ισχυρό δείκτη της μεταβολικής και καρδιαγγειακής υγείας. Ένας παχύτερος λαιμός μπορεί να υποδηλώνει αυξημένη εναπόθεση λίπους στο άνω μέρος του σώματος, κάτι που ενισχύει τον κίνδυνο για καρδιοπάθειες, εγκεφαλικό επεισόδιο, διαβήτη και υπνική άπνοια. Η μέτρησή του είναι εύκολη, γρήγορη και θα μπορούσε να προσφέρει σημαντικές ενδείξεις για την πρόληψη σοβαρών προβλημάτων υγείας.

