Η ενταξιακή πορεία της Ουκρανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, με την Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν να ασκεί ισχυρό μπλοκάρισμα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναζητά τρόπους παράκαμψης του ουγγρικού βέτο.
Σύμφωνα με το Politico, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εμφανίζονται «απρόσμενοι σύμμαχοι» του Όρμπαν, όχι σε σχέση με την ουσία της ουκρανικής υποψηφιότητας, αλλά ως προς την πρόταση αλλαγής των κανόνων της ΕΕ. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, προτείνει την καθιέρωση ειδικής πλειοψηφίας αντί για ομοφωνία στα ενδιάμεσα στάδια ένταξης, προκαλώντας αντιδράσεις από χώρες όπως η Ελλάδα, η Γαλλία και η Ολλανδία.
Η ελληνική διάσταση
Η Αθήνα αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό την κατάργηση του βέτο, το οποίο θεωρεί κρίσιμο γεωπολιτικό εργαλείο, κυρίως απέναντι στην τουρκική υποψηφιότητα, η οποία παραμένει «παγωμένη» νομικά αλλά ζωντανή πολιτικά. Η ελληνική διπλωματία επιδιώκει να διατηρήσει τη δυνατότητα μπλοκαρίσματος οποιασδήποτε προσπάθειας αναθέρμανσης των ενταξιακών φιλοδοξιών της Άγκυρας, ιδίως εν μέσω εντάσεων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Γαλλία και ευρύτερη γεωπολιτική εικόνα
Η Γαλλία δηλώνει υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής της Ουκρανίας, αλλά υπογραμμίζει ότι η ένταξη θα είναι μακρά και απαιτητική διαδικασία. Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τονίζει ότι η ΕΕ δεν πρέπει να ανοίγει τις πόρτες χωρίς βαθιές μεταρρυθμίσεις στο Κίεβο, εκφράζοντας επιφυλάξεις απέναντι σε βεβιασμένες αλλαγές των κανόνων.
Σε γεωπολιτικό επίπεδο, η διαφωνία αντανακλά δύο στρατόπεδα: από τη μία χώρες που πιέζουν για γρήγορη ένταξη της Ουκρανίας ως αντίβαρο στη ρωσική απειλή και από την άλλη χώρες που ανησυχούν για απώλεια ελέγχου σε μελλοντικές υποψηφιότητες.
Η Ελλάδα στη μέση του δρόμου
Η ελληνική στάση δεν ταυτίζεται με την ουγγρική ατζέντα. Η Αθήνα δεν αμφισβητεί την ανάγκη ευρωπαϊκής πορείας της Ουκρανίας ούτε ευθυγραμμίζεται με φιλορωσικές θέσεις. Αντιθέτως, βλέπει την πρόταση Κόστα ως θεσμική παγίδα, καθώς αλλαγή των κανόνων σήμερα μπορεί να περιορίσει μελλοντικά την Ελλάδα σε άλλα κρίσιμα ζητήματα. Παρόμοιες επιφυλάξεις εκφράζει και η Κύπρος για την Τουρκία, ενώ Βουλγαρία και Κροατία κινούνται σε αντίστοιχες λογικές σε σχέση με τη Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία.
Αβέβαιο μέλλον
Η αλλαγή των κανόνων ένταξης απαιτεί ομοφωνία των 27 κρατών-μελών, κάτι που φαντάζει δύσκολο. Η συζήτηση στην Κοπεγχάγη αναμένεται να αναδείξει τα όρια των ελιγμών των Ευρωπαίων ηγετών. Παρά την υψηλού επιπέδου πολιτική στήριξη, η Ουκρανία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια αργή και πολύπλοκη διαδικασία, όπου η Ελλάδα και οι γείτονές της αναμένεται να χρησιμοποιούν το βέτο ως γεωπολιτικό εργαλείο.